ذبیح‌الله مجاهد: زن‌های افغانستان در خانه بمانند
سخنگوی طالبان از زنان افغانستان خواسته که فعلا در اجتماع ظاهر نشوند چون شبه‌نظامیان هنوز آموزش کافی ندیده‌اند و نمی‌توان برای حسن رفتار آنها با زنان تضمین داد. این تهدیدی تلویحی است یا تایید زن‌ستیزی اسلامگرایان؟
چرخشی آشکار در مواضع طالبان نسبت به زنان؛ آن هم پس از ادعاهای متفاوت و میانه‌روانه در روزهای نخست. سخنگوی طالبان از زنان افغانستان خواست در خانه‌ها بمانند تا از خطرات احتمالی مصون باشند. ذبیح‌الله مجاهد دلیل این فراخوان را “پیشگیری از سوءرفتارها” و ناآزمودگی شبه‌نظامیان در نحوه برخورد با زنان عنوان کرد.
نیویورک تایمز به نقل از این سخنگو نوشت: «نیروهای ما تازه‌کار هستند و آموزش چندانی ندیده‌اند. ما نگرانیم آنها زنان را اذیت و آزار کنند و خدای نکرده به انها آسیب برسانند.»
این سخنان که می‌توانند تهدیدی علیه زنان و تاییدی بر خشونت نیروهای طالبان تلقی شوند، در تضاد آشکار با ادعاهای پیشین اسبامگرایان قرار دارند. آنها گفته بودند که زن‌ها نباید نگران شغل و تحصیل باشند و حق خروج از خانه به تنهایی را نیز خواهند داشت.
ذبیح‌الله مجاهد که به عنوان وزیر فرهنگ طالبان معرفی شده، در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود اعلام کرده بود که حقوق زنان، تحصیل، کار و فعالیت اقتصادی آنها در چارچوب شرع محترم خواهد بود.
در دوران پنج ساله سیطره طالبان بر افغانستان در فاصله سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، زن‌ها از آموزش یا مشارکت اجتماعی و اقتصادی محروم بودند و برای هر کاری در اجتماع، ملزم بودند یک همراه مذکر ولو یک پسر بچه در کنار خود داشته باشند.
در حال حاضر در کابل، هم‌چنان زن‌ها بدون برقع و به تنهایی به خیابان می‌آیند و مدارس دخترانه در ولایات مختلف هم کماکان باز هستند. ذبیح‌الله مجاهد تاکید کرده که خانه نشینی زنان، جنبه موقتی و حمایتی دارد اما توصیه صریح او می‌تواند مهر تاییدی بر تردید و بدبینی نسبت به تغییر رویکردهای طالبان باشد. آنها مدعی شده‌اند که در سیاست‌های قبلی خود تجدیدنظر کرده‌اند اما شواهد زیادی وجود دارند که خوش‌باوری در این زمینه را کم‌رنگ می‌کنند.
طالبان به زنان افغانستان اطمینان داده که کاری به آنها نداشته باشد اما کمتر کسی کارنامه سیاه آنها را فراموش کرده است. در کارنامه طالبان فهرست طویلی از باید و نبایدها برای زنان و دختران وجود دارد. مدرسه رفتن، کار کردن، شنیدن موسیقی، پوشیدن صندل و بیرون رفتن از خانه بدون یک مرد جزو ممنوعیت‌هاست. ازدواج اجباری، پوشیدن برقع، شلاق در ملاءعام و سنگسار نیز در شمار مقررات.
دیده‌بان حقوق بشر با مرور رویدادهای قبلی افغانستان، یادآوری کرده که طالبان در دوره قبلی حاکمیت بر این کشور نیز از زن‌ها خواست در خانه بمانند تا وضع بهتر شود؛ اما به سرعت مشخص شد که این رویکردی ثابت برای حذف زنان از جامعه است.
هیتر بار، مدیر امور زنان در سازمان دیده‌بان حقوق بشر به نیویورک تایمز گفته است: «آن زمان هم می‌گفتند زنان در خارج خانه تحت خطر قرار دارند و توجیه‌شان این بود که زن‌ها آسیب نبینند. این بار هم می‌توان اطمینان داشت که وضعیت مورد نظر اسلامگرایان هرگز فرا نخواهد رسید.»
هم‌زمان با ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر نیز، ضمن ادعای رعایت حقوق زنان به خبرگزاری آناتولی گفته است: «زنان حق آموزش، اشتغال، مالکیت و حق انتخاب زندگی خود را دارند. اما وضعیت در یکی دو روز بهتر نمی‌شود. ما فرصت می‌خواهیم.»
محمد نعیم وردک افزوده که که تلاش “اشغالگران” طی ۲۰ سال گذشته برای تغییر باورها و سنت‌های مردم افغانستان ناکام مانده و طالبان کشور را بر اساس اسلام اداره خواهد کرد. خبرگزاری آناتولی به نقل از او نوشت: «در جهان اسلام، هیچ راه واحد و مشخصی از نظر مدیریت و عمل به اسلام وجود ندارد، انتخابات یا راه‌های دیگر هدف نیستند بلکه وسیله هستند.»
پیش از این، وحیدالله هاشمی، فرمانده ارشد طالبان به خبرگزاری رویترز گفته است که وضعیت زنان و حقوق مدنی و قانونی آنها در آینده، از سوی شورای علمای دینی تعیین و تبیین خواهد شد: «علما باید در نهایت در باره تحصیل یا اشتغال زنان تصمیم بگیرند. آنها باید بگویند دختران می‌توانند به مدرسه بروند یا پوشش و لباس‌شان چه باشد.»
منبع: DW
