پایان مذاکرات قطر؛ برجام همچنان نافرجام
کمتر از یک‌هفته بعد از حضور جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اروپا در تهران برای میانجی‌گری بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده با هدف بازگشت به میز مذاکرات احیای برجام و ادامه گفتگوهای وین، طرفین در دوحه قطر گرد هم آمدند اما خروجی مشخصی از این مذاکرات حاصل نشد.
دو مقام آمریکایی و اروپایی درباره مذاکرات دو روزه احیای برجام در دوحه قطر گفتند که جمهوری اسلامی علاقه‌ای به پایان خوش مذاکرات ندارد، اما سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفت: «باقری کنی و انریکه مورا در تماس خواهند بود.»
یک سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده در مورد نتایج مذاکرات احیای برجام در دوحه به بخش فارسی صدای آمریکا گفت: «ما در گفتگوهای دوحه، مانند گذشته، آمادگی خود را برای بازگشت متقابل و پایبندی کامل به برجام بر اساس مذاکرات یک سال و نیمه در وین اعلام کردیم اما جمهوری اسلامی باز موضوعاتی را مطرح کرد که کاملاً با برجام غیرمرتبط بود.»
وی با بیان اینکه ظاهراً مقامات جمهوری اسلامی تصمیمی جدی برای احیای توافق برجام یا دفن آن نگرفته‌اند، افزود: «تلاش های اتحادیه اروپا در گفتگوهای غیرمستقیم شایسته تقدیر است، اما جمهوری اسلامی باز هم نتوانست به ابتکار اتحادیه اروپا پاسخ مثبت دهد و در نتیجه هیچ پیشرفتی حاصل نشده است.»
این در حالی است که محمد مرندی از مشاوران تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای می‌گوید:« مذاکرات درباره موضوعات اختلافی باقیمانده از وین، شکست نخورده و ادامه خواهد یافت.»
وی در گفتگو با شبکه المیادین گفت: «انتظار نمی‌رفت که مذاکرات با یک راهکار مثبت، تنها در دو روز به پایان برسد. ما اظهارات رسانه‌ای مقامات آمریکا را جدی نمی‌گیریم.»
مرندی افزود: «آمریکایی‌ها باید تضمین‌هایی را که ایران می‌خواهد ارائه دهند تا مطمئن شویم که مانند گذشته از پشت به ما خنجر نمی‌زنند. اروپایی‌ها امروز بیشتر به ایران علاقه دارند زیرا به دلیل جنگ در اوکراین به نفت آن نیاز دارند.»
از سوی دیگر حسین شریعتمداری مدیر مسئول روزنامه کیهان و نماینده علی خامنه‌ای در این روزنامه در یادداشتی با بیان اینکه آمریکای قطر همان آمریکای وین است، نوشت: «آمریکا و متحدانش دنبال «مذاکرات بی‌نتیجه» هستند و می‌خواهند با شرطی کردن قیمت ارز و طلا و آشفتگی قیمت‌ها و ده‌ها نابسامانی دیگرِ ناشی از فراز و نشیب گفتگوها در اقتصاد کشورمان اختلال ایجاد کنند. شریعتمداری در ادامه نوشت:«تیم هسته‌ای کشورمان در مذاکرات، با اقتدار و هوشمندی مثال‌زدنی حضور داشته و مانند دولت قبل تمامی امور کشور را به مذاکرات گره نزده است.»
روزنامه رسالت هم نوشت: «امروز بحث بر سر مذاکرات هسته‌ای در حالی وجود دارد که آمریکایی‌ها از سر استیصال به میز مذاکره برگشتند و علت اصرار آن‌ها بر احیای برجام به سه موضوع برمی‌گردد: «بازگرداندن نفت ایران به بازار انرژی، استفاده از برگ ایران در انتخابات کنگره و انتخابات ریاست جمهوری و استفاده از توافق احتمالی در سفر منطقه‌ای بایدن.»
نویسنده این روزنامه در ادامه تاکید کرد: آمریکایی‌ها باید در مذاکرات پیش رو به ۳ خواسته منطقی و عقلانی جمهوری اسلامی ایران تن در‌دهند:« برداشتن تحریم‌ها، دادن تضمین معتبر و تعبیه پروسه راستی‌آزمایی در توافق احتمالی.»
یک مقام ارشد آمریکایی که نامی از او برده نشده به تارنمای اکسیوس گفت: «در گفت‌وگوهای دوحه طرف ایرانی هیچ احساس فوریتی از خود نشان نداد و بر مسائل حل نشده قدیمی ، تمرکز داشت.» او همچنین افزود: «طرف ایرانی همچنین موضوعات جدیدی را که با برجام ارتباطی ندارد، مطرح کرده است.» اما به جزئیات درخواست‌های جدید جمهوری اسلامی اشاره‌ای نکرد.
چند هفته بعد از توقف ناگهانی مذاکرات احیای برجام در وین مقامات آمریکایی گفتند: جمهوری اسلامی، خروج نام سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده را شرط اصلی بازگشت به برجام اعلام کرده است.
روز چهارشنبه سایت خبری نورنیوز وابسته به شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی در گزارشی مدعی شد که دو خواسته جمهوری اسلامی در این مذاکرات «لغو همه تحریم‌های اعمال‌شده در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ» و «دادن تضمین از سوی آمریکا برای باقی ماندن دولت‌های بعدی در توافق برجام» است. این سایت به درخواست خروج نام سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی اشاره‌ای نکرد. مطلب نورنیوز ساعتی بعد اصلاح و بخش خواسته‌های ایران از آن حذف شد.
خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران هم به‌نقل از منابع آگاه در مذاکرات گزارش داده بود که در جریان این دور از گفتگوها که به صورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا برگزار شد و اتحادیه اروپا نقش میانجی و انتقال‌دهنده پیام را به عهده داشت، ایران مجدداً بر لزوم دستیابی به یک توافق پایدار تأکید کرده و نتیجه‌ای حاصل نشده است، ادعایی که وزارت امور خارجه آمریکا آن را رد کرد.
از سوی دیگر، انریکه مورا که از جانب اتحادیه اروپا برای مذاکره با ایران به قطر رفته است در توئیتی که چهارشنبه شب منتشر کرد، نوشت : در مذاکرات فشرده دو روزه در دوحه درباره برجام متأسفانه، پیشرفتی که مدنظر اروپا بود به دست نیامده‌است اما ما تلاش می‌کنیم تا برجام را احیا کنیم چرا که برای ثبات منطقه لازم است.
منبع: صدای آمریکا
