تهران در بن‌بست هسته‌ای و سفر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به واشینگتن
به بن‌بست رسیدن برنامه هسته‌ای تهران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را وادار به سفر به واشینگتن کرد.
امتناع جمهوری اسلامی از همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بحران اعتماد جهانی به برنامه هسته‌ای ایران را تشدید کرده و مذاکرات بین‌المللی را به بن‌بست کشانده است.
جمهوری اسلامی ایران بار دیگر با ممانعت از دسترسی بازرسان بین‌المللی به تاسیسات هسته‌ای خود، جامعه جهانی را با چالش جدی مواجه کرده است. بلومبرگ به نقل از چند دیپلمات مطلع، گزارش داد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دنبال ناکامی در جلب موافقت تهران، هفته آینده به واشینگتن سفر خواهد کرد تا با مقامات آمریکا درباره ادامه نظارت‌ها گفتگو کند.
این حرکت در حالیست که سه قدرت اروپایی به جمهوری اسلامی مهلت داده‌اند تا با از سرگیری مذاکرات هسته‌ای و موشکی به یک توافق برسد، در غیر این صورت «مکانیسم ماشه» فعال خواهد شد و تمامی تحریم‌های بین‌المللی معلق‌شده از سال ۱۳۹۴ دوباره بازخواهد گشت.
اختلافات اصلی، از جمله عدم شفافیت تهران درباره بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌سازی‌شده ۶۰ درصدی که پس از جنگ ۱۲ روزه به مکان امن منتقل شده، نشان می‌دهد که همان مشکلات و موانعی که زمینه‌ساز تنش‌های اخیر شد، همچنان پا برجاست.
اکنون شرایط برای هرگونه توافق پیچیده است، آمریکا بر برچیده شدن کامل تمام ظرفیت‌های غنی‌سازی تاکید دارد و آلمان نیز خواستار روشن شدن وضعیت موشک‌های بالستیک دوربرد شده است، اما تهران هنوز هیچ یک از این شروط را نپذیرفته است.
«ماسیمو آپارو» معاون مدیرکل آژانس، ۲۱ مرداد به تهران رفت تا در مورد نحوه تعامل آژانس و جمهوری اسلامی در شرایط جدید گفتگو کند اما پس از چند ساعت، بدون نتیجه تهران را ترک کرد. سفر هیات آژانس به واشینگتن نیز نگرانی‌ها درباره ناتوانی آژانس در بررسی و حسابرسی از ذخایر اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحاتی در ایران را تشدید کرده است. سه دیپلمات به بلومبرگ گفتند که این سفر پس از ناکامی «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس، در جلب موافقت مقامات تهران برای از سرگیری نظارت‌ها برنامه‌ریزی شده است.
اخراج بازرسان در جریان جنگ اخیر با اسرائیل، عملا کنترل و نظارت بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرد. تهران همچنان ادعا می‌کند که خطرات شیمیایی و پرتویی در سایت‌های بمباران‌شده مانع از سرگیری بازرسی‌ها است، در حالی که بازرسی‌ها دقیقا برای بررسی همین خطرات طراحی شده‌اند.
جریان‌های نزدیک به قدرت در جمهوری اسلامی، آژانس را متهم می‌کنند که اطلاعات سایت‌های هسته‌ای ایران را در اختیار اسرائیل قرار داده است. بخشی از چهره‌های اصلاح‌طلب از جمله «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه پیشین نیز، رافائل گروسی را زمینه‌ساز جنگ ۱۲ روزه می‌دانند. «علی لاریجانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی، ۳۱ خردادماه در رسانه اجتماعی ایکس با سخنانی تهدیدآمیز نوشت: «جنگ که تمام شود، به حساب رافائل گروسی خواهیم رسید.»
این وضعیت نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی نه تنها از شفافیت بین‌المللی سر باز می‌زند، بلکه همچنان با تاکتیک‌های فریبکارانه و بهره‌برداری ابزاری از دیپلماسی، مسیر تعامل با نهادهای بین‌المللی را مسدود کرده است. نتیجه این سیاست‌ها، تداوم بی‌اعتمادی جهانی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران و افزایش تنش‌های بین‌المللی است.
