لحظه‌ای تاریخی در میدان گروگان‌ها با بازگشت آخرین گروگان‌ها از غزه
آزادی گروگان‌های اسرائیلی از دست حماس، لحظه‌ای تاریخی در میدان گروگان‌ها رقم زد که نمادِ پایان یکی از طولانی‌ترین بحران‌های انسانی و نقطه‌عطفی در مسیر صلح خاورمیانه شد.
در ساعات ابتدایی روز جاری دوشنبه ۱۳ اکتبر برابر با۲۱ مهر، هزاران نفر از شهروندان اسرائیلی در میدان «گروگان‌ها» در تل‌آویو گرد هم آمدند تا لحظه بازگشت آخرین گروگان‌های زنده از نوار غزه را جشن بگیرند. جمعیتی که با پرچم‌های آبی و سفید اسرائیل و اشک شوق به استقبال عزیزان‌شان آمده بودند، شاهد لحظه‌ای تاریخی در یکی از طولانی‌ترین بحران‌های انسانی این دهه بودند.
طبق گزارش رسانه‌های اسرائیلی، گروه حماس که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دارد، ابتدا هفت گروگان و ساعتی بعد سیزده نفر دیگر را از طریق صلیب سرخ بین‌المللی تحویل داد. به این ترتیب، همه ۲۰ گروگان زنده پس از دو سال اسارت به کشور بازگشتند. همچنین قرار است پیکر ۲۸ گروگان جان‌باخته نیز طی روزهای آینده به اسرائیل تحویل داده شود.
در میان گروگان‌های آزاد شده نام‌هایی مانند «عومری میران»، «گالی و زیو برمن (برادران دوقلو)»، «متان انگرست»، «ایتان مور» و «آلون اوهل» دیده می‌شود. بسیاری از این افراد پیش‌تر در ویدئوهایی که حماس منتشر کرده بود، در وضعیت جسمی وخیم دیده شده بودند.
آلون اوهل در طول اسارت، بینایی یکی از چشمان خود را از دست داد. با این حال، نخستین تصویر او پس از آزادی، لبخندی بود که در کنار امدادگران صلیب سرخ دیده می‌شد.
حماس پیش از آزادی برخی از گروگان‌ها، تماس‌های تصویری کوتاهی میان آن‌ها و خانواده‌هایشان برقرار کرده بود حرکتی کم‌سابقه که هم نشانه نرمش تبلیغاتی این گروه و هم نشانه امیدواری خانواده‌ها بود.
در یکی از این تماس‌ها، مادر «ماتان تسنگاوکر» به پسرش گفت: «جنگ تمام شده، ساعتی دیگر تو را در آغوش می‌کشم.»
او یکی از چهره‌های اصلی کارزار جهانی برای آزادی گروگان‌ها بود و بارها با رهبران اروپایی و آمریکایی دیدار کرده بود.
این آزادی بخشی از توافق آتش‌بس و تبادل زندانیان میان اسرائیل و حماس بود که با میانجی‌گری ایالات متحده، مصر و قطر شکل گرفت. در چارچوب این توافق، اسرائیل متعهد شد حدود دو هزار زندانی فلسطینی را آزاد کند از جمله نزدیک به ۲۵۰ نفر با حکم حبس ابد.
در همین روز، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، به اسرائیل سفر کرد و در «کنست» (پارلمان اسرائیل) سخنرانی نمود. وی در سخنرانی خود گفت: «بازگشت گروگان‌ها به خانه، پایانی بر یک کابوس و آغاز فصلی تازه در خاورمیانه است.» او همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگاران تاکید کرد: «جنگ تمام شده است، اما صلح نیازمند مراقبت است.»
با وجود شادی عمومی، نگرانی‌هایی درباره بازگرداندن پیکر ۲۸ گروگان جان‌باخته وجود دارد. ارتش اسرائیل گفته است برخی از اجساد ممکن است در مناطق ویران‌شده غزه یافت نشوند. از سوی دیگر، گروه‌های حقوق بشری هشدار داده‌اند که بازسازی مناطق غیرنظامی غزه و بازگشت آوارگان فلسطینی نیازمند تعهد واقعی دو طرف است.
انجمن خانواده گروگان‌ها نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آزادی گروگان‌ها پایان ماموریت نیست، بلکه آغاز درمان و بازسازی روحی یک ملت است.»
آزادی گروگان‌ها فقط یک رویداد انسانی نیست، بلکه نقطه‌ی عطفی در توازن سیاسی و امنیتی خاورمیانه محسوب می‌شود.
این اتفاق می‌تواند برای اسرائیل به بازسازی وحدت داخلی بین جریان‌های سیاسی منجر شود، امری که پس از بحران اعتماد به دولت نتانیاهو به‌شدت آسیب دیده بود.
برای حماس، هرچند این آزادی نوعی عقب‌نشینی محسوب می‌شود، اما می‌تواند در کوتاه‌مدت به عنوان تلاشی برای حفظ وجهه انسانی در میان افکار عمومی جهان عرب تلقی گردد.
برای آمریکا، دولت ترامپ این رویداد را دستاوردی دیپلماتیک در بازگشتش به قدرت می‌داند، تلاشی برای تثبیت نقش واشینگتن در صلح منطقه‌ای.
برای منطقه، پیام اصلی این رخداد بازگشت به مسیر دیپلماسی است؛ مسیری که از ده‌ها درگیری کوچک و بزرگ خسته شده و حالا چشم به آینده‌ای متفاوت دوخته است.
تحلیلگران خاورمیانه از این توافق به عنوان «نقطه شروع صلح شکننده» یاد می‌کنند، صلحی که اگرچه ممکن است موقتی باشد، اما بذر اعتماد دوباره میان دشمنان دیرینه را در خاک منطقه می‌کارد.
