مرگ «سمیه رشیدی»، پردهای از جنایت سازمانیافته در زندانهای جمهوری اسلامی

هشدار زندانیان سیاسی نسبت به مرگ «سمیه رشیدی»، پرده از جنایتی سازمانیافته که بخشی از سرکوب سیستماتیک جمهوری اسلامی است، برداشت.
مرگ سمیه رشیدی زندانی سیاسی محبوس در زندان قرچک ورامین، موجی از خشم و اعتراض را در میان زندانیان سیاسی و فعالان مدنی برانگیخته است. در حالیکه قوه قضاییه روایت خود را از مرگ او «بر اثر بیماری» منتشر کرده، زندانیان سیاسی و منابع مستقل میگویند او قربانی محرومیت عمدی از درمان و بیتوجهی عامدانه مسئولان شده است.
در بیانیهای که به امضای ۴۵ تن از زنان زندانی سیاسی در قرچک رسیده، روایتهای رسمی جمهوری اسلامی درباره علت مرگ رشیدی «تحریفآمیز» توصیف شده است. این زنان تاکید کردهاند که رشیدی از بدو ورود به زندان به بیماری صرع مبتلا بوده و بارها دچار تشنجهای شدید شده، اما هر بار بهجای بستری در بیمارستان، تنها به بند بازگردانده شده است. در این بیانیه آمده است رشیدی «سرشار از میل به زندگی و آزادی» بود و جان دیگر زندانیان در شرایط مشابه نیز به شدت در خطر است.
همزمان، زندانیان سیاسی اوین نیز در بیانیهای جداگانه مرگ رشیدی را «جنایت سازمانیافته» خوانده و با تحصن و نافرمانی مدنی در محوطه زندان، اعتراض خود را به نمایش گذاشتند. آنان با شعار علیه نظام و دستگاه قضایی، رشیدی را «نماد مقاومت و مظلومیت» دانسته و اعلام کردند: «ما عهد میبندیم که یاد او و دیگر قربانیان این نظام سرکوبگر را زنده نگه داریم. این صدا خاموش نخواهد شد.»
قوه قضاییه جمهوری اسلامی روز گذشته پنجشنبه ۳ مهرماه، مرگ رشیدی را تایید کرد، اما مدعی شد او پس از دریافت اقدامات درمانی اولیه در بهداری زندان، برای درمان تکمیلی به بیمارستان اعزام شده بود. این ادعا در تضاد کامل با شهادت زندانیان و نزدیکان رشیدی است. به گفته یک منبع آگاه، پزشک زندان بارها به او گفته بود که تمارض میکند و بهجای اعزام به بیمارستان، تنها داروهای اعصاب تجویز کردهاند.
زنان زندانی سیاسی در قرچک، بهروشنی تاکید کردهاند که رشیدی نه معتاد بود و نه مبتلا به بیماری روانی، بلکه مبتلا به صرع شناختهشده بود. آنان همچنین یادآور شدند که مسئولان قضایی و امنیتی، از وضعیت وخیم سلامتی او آگاه بودند، اما در طول پنج ماه گذشته هیچ اقدامی برای آزادی مشروط یا تامین وثیقه سه میلیارد تومانیاش نکردند.
امضاءکنندگان بیانیه هشدار دادهاند که: «سمیههای دیگر همچنان در کنار ما و در سایر زندانهای جمهوری اسلامی در بند هستند و سلامتیشان در خطر است.» آنان به مرگ دو زندانی دیگر در هفته گذشته در قرچک اشاره کرده و خواستار آزادی زندانیان بالای ۶۰ سال و زندانیان بیمار شدهاند.
همچنین نهادهای مدافع حقوق بشر از جمله سازمان حقوق بشر ایران، خبرگزاری هرانا، نرگس محمدی و شیرین عبادی، مرگ رشیدی را بخشی از «کشتار خاموش» در زندانهای ایران دانستند و خواستار تعطیلی زندان قرچک شدند.
مرگ رشیدی تنها یک نمونه از روند گستردهتر محرومیت زندانیان از درمان در ایران است. طبق گزارش سالانه هرانا، در پنج سال اخیر محرومماندن زندانیان سیاسی و عقیدتی از درمان مناسب نسبت به دوره مشابه پیشین هشت برابر افزایش یافته است. تنها در سال ۲۰۲۴ دستکم ۴۱۲ مورد از ممانعت مسئولان زندان از دسترسی زندانیان به خدمات پزشکی ثبت شده است.
زندان قرچک ورامین که به «جهنم زنان» شهرت یافته، با سیاست «پول در برابر درمان» جان بیش از هزار و ۲۰۰ زندانی را تهدید میکند. این زندان امروز نهفقط نماد بیرحمی در برابر زنان زندانی، بلکه شاهدی بر سیاست سازمانیافته جمهوری اسلامی در استفاده از «محرومیت از درمان» بهعنوان ابزاری برای خاموش کردن صدای معترضان است.