نقش دعا و وحدت مسیحی، در میان بحران سیاسی ونزوئلا
مراسم دعایی که «نیکلاس مادورو» با حضور کشیشان آمریکایی و ونزوئلایی در کاخ «میرافلورس» برگزار کرد، فراتر از یک اقدام نمادین مذهبی در میان بحران سیاسی ونزوئلاست.
این رویداد پس از آن صورت گرفت که مادورو نامه‌ای از یک کشیش در میشیگان آمریکا دریافت کرد که در آن برگزاری یک مراسم دعا با هدف طلب صلح برای ونزوئلا درخواست شده بود. برگزاری این مراسم در نقطه‌ای حساس از تاریخ ونزوئلا صورت گرفته است که تنش‌های ژئوپلیتیکی، بحران اقتصادی و شکاف اجتماعی این کشور را در وضعیتی کم‌سابقه قرار داده است. پرسش اصلی این است: «آیا دعا در چنین شرایطی قدرت واقعی برای تغییر دارد، یا تنها ابزار سیاسی دولت به شمار می‌رود؟»
کلیسای ونزوئلا سال‌هاست که در نقش میانجی اجتماعی عمل می‌کند. با وجود آنکه بخشی از رهبران کلیسایی به سیاست‌های دولت مادورو انتقاد داشته‌اند، حضور آنها در مراسم دعا در کاخ میرافلورس، نشان‌دهنده ظرفیت بزرگ کلیسا برای ایجاد پلی بین گروه‌های سیاسی و حتی بین کشورهاست.
دعوت مادورو از کشیشان آمریکایی، آن هم در بحبوحه شدیدترین تنش‌ها با واشینگتن، این پیام را منتقل می‌کند که ایمان می‌تواند به‌عنوان کانالی برای تعامل باقی بماند، حتی زمانی که روابط دیپلماتیک بسته یا متشنج است.
در سنت مسیحی، دعا، به‌ویژه هنگامی که به شکل جمعی انجام می‌شود، معنایی عمیق دارد. دعای مشترک کشیشان دو کشور می‌تواند به عنوان اقدامی برای کاهش دشمنی، تسکین ترس‌ها و دعوت الهی به صلح تعبیر شود. جمله نقل‌قول‌شده از کشیش آمریکایی مبنی بر اینکه: «مسیح کنترل اوضاع را به دست گیرد و اجازه ندهد هیچ سرباز آمریکایی به ونزوئلا شلیک کند»، نه‌تنها یک خواسته روحانی است، بلکه یک اعتراض نمادین مسیحی علیه جنگ نیز به شمار می‌رود.
این نوع دعاها در تاریخ مسیحیت سابقه دارد. مسیحیان در دوره‌های جنگ سرد، جنگ ویتنام و جنگ عراق نیز تجمعاتی مشابه برای صلح برگزار کردند. بنابراین این رویداد را می‌توان تداوم همان سنت دانست.
جامعه مسیحی ونزوئلا در سال‌های اخیر به دلیل بحران اقتصادی بی‌سابقه، کمبود غذا و دارو، مهاجرت میلیون‌ها نفر و سقوط ارزش پول، نقش پررنگ‌تری در حمایت از مردم یافته است. کلیساها به مراکز امدادرسانی تبدیل شده‌اند و همین امر باعث شده جایگاه آنها در میان مردم تقویت شود.
مراسم دعای مذکور می‌تواند به مسیحیان ونزوئلایی این پیام را بدهد که صدای آنها در فضای سیاسی کشور شنیده می‌شود، حتی اگر واقعیت‌های اقتصادی و سیاسی همچنان سنگین هستند.
از منظر دیپلماتیک، برگزاری مراسم با حضور کشیشان آمریکایی، می‌تواند یک ژست تنش‌زدا نیز تعبیر شود. مادورو در سال‌های اخیر بارها آمریکا را به تلاش برای تغییر رژیم متهم کرده، اما دعوت از رهبران مذهبی آمریکایی نشان می‌دهد که حتی در زمان اوج اختلافات، مسیرهای معنوی برای گفت‌وگو باز می‌ماند.
البته این اقدام احتمالا تغییری فوری و عملی در سیاست خارجی آمریکا ایجاد نخواهد کرد، اما ممکن است در بلندمدت بر افکار عمومی مسیحیان آمریکایی که جامعه‌ای بسیار بزرگ و تاثیرگذار هستند، اثر بگذارد. جامعه مسیحی آمریکا، سابقه فشار بر دولت‌ها برای کاهش تنش‌های خارجی را دارد.
بخش قابل توجهی از منتقدان مادورو معتقدند که بهره‌گیری او از نمادهای دینی در بزنگاه‌های بحرانی، بیشتر جنبه ابزار سیاسی دارد تا یک خواست صادقانه عقیدتی. این نگاه، به‌ویژه در میان مخالفان حکومت و برخی چهره‌های کلیسایی مطرح است.
با این حال، حتی اگر انگیزه‌ها سیاسی باشد، نمی‌توان نقش واقعی و تاثیر اجتماعی دعا و اتحاد معنوی را انکار کرد. در فضای ملتهب ونزوئلا، هر اقدامی که از شدت خشونت‌های احتمالی بکاهد، ارزش بررسی و حمایت دارد.
مراسم دعا با حضور کشیشان آمریکایی و ونزوئلایی، اگرچه نمی‌تواند جایگزین مذاکرات رسمی یا اصلاحات سیاسی شود، اما حامل پیامی مهم است: «ایمان هنوز می‌تواند زبان مشترک مردمی باشد که سیاست میان آنها دیوار کشیده است.»
در شرایطی که صدای اسلحه و تهدید نظامی در منطقه طنین‌انداز است، دعا به‌عنوان نماد صلح مسیحی، می‌تواند لحظه‌ای از آرامش و امید برای مردمِ به‌شدت آسیب‌دیده ونزوئلا ایجاد کند، حتی اگر مسیر صلح دشوار و طولانی باشد.
