عفو بین‌الملل: دستکم ۲۰۸ نفر در اعتراضات ایران کشته شدند
تازه‌ترین آمار عفو بین‌الملل از کشتهشدن دستکم ۲۰۸ نفر در جریان اعتراض‌های اخیر ایران حکایت دارد. جمهوری اسلامی همچنان از انتشار آمار کشتهشدگان، مجروحان و بازداشت‌شدگان اعتراض‌های یادشده امتناع می‌کند.
سازمان عفو بین‌الملل در تازه‌ترین اطلاع‌رسانی خود شمار کشتهشدگان اعتراضات آبان‌ماه ایران را ۲۰۸ نفر اعلام کرده است. در توئیتی که این نهاد مدافع حقوق بشر که روز دوشنبه، ۱۱ آذر منتشر کرده آمار قبلی را خود بیشتر تدقیق کرده است. پیش‌تر این سازمان از کشتهشدن ۱۶۱ نفر سخن گفته بود.
جمهوری اسلامی همچنان از انتشار رقم دقیق کشتهشدگان، مجروحان و بازداشت‌شدگان اعتراض‌های آبان ماه ایران خودداری می‌کند و به رغم انتشار شماری از ویدئوها و روایت‌های شاهدان عینی که از تیراندازی ماموران رسمی و لباس شخصی حکومت به تظاهرات‌کنندگان حکایت دارند، کماکان “اشرار و عوامل خارجی” را عامل این کشت و کشتارها معرفی می‌کند.
حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، روز شنبه ۹ آذر با افتخار از این سخن گفت که آمار واقعی به دست کسی نرسیده است: «خوشبختانه افراد خارج از کشور هیچ دسترسی به اطلاعات و آمار ندارند به همین دلیل آن‌ها آمارهای مختلفی می‌دهند که هیچ کدام از آن‌ها اعتبار ندارد.»
برخی از نمایندگان مجلس خواهان ایجاد کمیته حقیقت‌یاب در باره ابعاد و چون و چرای اعتراض‌ها شده‌اند. در تازه‌ترین موضع‌گیری، محمود صادقی نماینده تهران روز دوشنبه هشدار داد که «اگر مراجع ذی‌ربط آمار دقیق کشتهشدگان، مجروحان و بازداشت‌شدگان را اعلام نکنند، نمایندگان مجلس ناگزیر آمارهای مستند به گزارش‌های مردمی را منتشر خواهند کرد».
عفو بین‌الملل با بیان اینکه “به باور ما آمار جان‌باختگان بسیار بیشتر است” از جامعه بین‌المللی خواسته است که مقام‌های ایران را به پاسخگویی در ارتباط با این وقایع ملزم سازند.
مقامات جمهوری اسلامی ایران با گذشت بیش از دو هفته از اعتراضات ایرانیان به گرانی بنزین آمار کشتهشدگان را اعلام نکرده‌اند. برخی از مقامات تعداد بازداشت‌شدگان را هفت هزار معترض گفته‌اند اما درباره شمار کشته‌ها و زخمی‌ها سکوت اختیار کرده‌اند.
درباره تعداد کشتهشدگان آمارمتفاوتی منتشر شده است. کانال تلگرام وبسایت کلمه نزدیک به میرحسین موسوی روز پنجشنبه ۶ آذر (۲۸ آبان) یک روز پیش از انتشار آمار عفو بین‌الملل با استناد به اظهارات “یک منبع آگاه” شمار ثبت‌شده قربانیان اعتراض‌های اخیر ایران را ۳۶۶ نفر اعلام کرد.
خود سازمان عفو بین‌االملل هم درباره آمار کشته شدگان تابهحال سه گزارش منتشر کرده که در آن شمار کشتهشدگان هر بار بیشتر شده است.
علت تفاوت آمار ارائه شده عفو بین‌الملل
رها بحرینی، حقوقدان و پژوهشگر سازمان عفو بین‌الملل درباره علت متفاوت بودن آمارهای ارائه شده تعداد جان‌باختگان به دویچه وله گفت: «ما براین باور هستیم که تعداد کشتهشدگان بسیار بالاتر از ۱۶۱ نفر است که امروز (۲۹ نوامبر) سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرده است. ضوابط تحقیقی عفو بین‌الملل سخت‌گیرانه هستند. ما تک تک مواردی که به ما گزارش می‌شود را به دقت بررسی می‌کنیم و به دنبال منابع دست اول می‌گردیم تا اعتبار و درستی مورد گزارش شده را ارزیابی کنیم. روش تحقیق ما برای تکمیل و ثبت اطلاعات زمان‌بر است ولی دقیقا به همین خاطر است که گزارشات عفو‌بین‌الملل از سوی دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی معتبر دانسته می‌شود.»
عفو بین‌الملل برای تکمیل اطلاعات خود و پیشبرد روند حقیقت‌یابی و دادخواهی، فراخوانی هم در اکانت‌های عفو بین‌الملل در تلگرام، توییتر و ایستاگرام منتشر کرده است و از خانواده‌های قربانیان و تمامی کسانی که اطلاعاتی در زمینه مرگ و بازداشت معترضان دارند دعوت کرده است که با این نهاد بین‌المللی مدافع حقو بشر تماس بگیرند. حقوقدان عفو بین‌الملل در ادامه گفت علاوه بر بستگان قربانیان، شاهدان عینی، همسایگان، کادر بیمارستان‌ها و کارمندان پزشکی قانونی، ثبت احوال و گورستان‌ها همه می‌توانند این سازمان را “در راه حقیقت‌یابی” یاری کنند. رها بحرینی از سازمان عفو بین‌الملل در ادامه تاکید کرد که “عفو بین‌الملل همیشه هویت منابع خود را محفوظ نگه می‌دارد”.
سازمان عفو بین‌الملل به دویچه وله گفته است که آمار این سازمان مرتب با دسترسی به اطلاعات تازه‌تر تکمیل می‌شود و با بررسی‌های آینده در هفته‌های آتی آمار جدیدی منتشر خواهد شد. هدف این سازمان این است که جامعه جهانی مقامات ایرانی را به خاطر کشتار و سرکوب معترضان پاسخو نگاه دارند.
