تبریک به مناسبت روز جهانی حقوق بشر؟
هفتادویکمین سالگرد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سازمان ملل مصادف است با پیامدهای اعتراضات گسترده در ایران، از جمله موضع‌گیری در باره کشتگان و دستگیرشدگان. در این رابطه مدافعان حقوق بشر و مقامات ایرانی موضع‌گیری کردند.
روز دهم دسامبر (۱۹ آذر) “جامعه دفاع از حقوق بشر ایران” در بیانیه‌ای اینترنتی نوشت: «امروز روز جهانی حقوق بشر است. آیا می‌توان این روز را تبریک گفت؟ آن هم در شرایطی که در اعتراض‌های آبان ماه علیه گسترش فقر و بی‌عدالتی، علیه فساد بی‌حدومرز سیاسی و اقتصادی دولت‌مردان از همه‌ی جناح‌ها، علیه چپاول و غارت… صدها تن از هم‌میهنان ما کشته شده‌اند و هزاران تن نیز اسیر و در زندان هستند.»
در ادامه این بیانیه آمده است که تمامی مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی، «از آیت‌الله خامنه‌ای در رأس تا رئیس جمهوری روحانی، وزرای کابینه، قوه قضاییه، مجلس، جناح‌های مختلف سیاسی از اصول‌گرا تا اصلاح‌طلب» در رابطه با ناآرامی‌های آبان‌ماه «یا بر طبل “افتخار به جنایت” کوبیده‌اند یا سکوت کرده‌اند یا حداکثر در اینجا و آنجا اعتراض‌های محدود و بی‌ثمری ابراز کرده‌اند.»
جامعه دفاع از حقوق بشر ایران در پایان بیانیه خود از “جامعه‌بین‌المللی” خواسته است، «رژیم جمهوری اسلامی را به پذیرش تحقیق کارشناسان مستقل حقوق بشر در مورد کشتار آبان، آمران و عاملان آن، و سپردن آنها به دست عدالت وادارد.»
“با یکدیگر و برای هم”
شیرین عبادی، رییس کانون مدافعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل روز جهانی حقوق بشر را به مردم ایران تبریک گفته است. او در پیامی اختصاصی برای کانون مدافعان حقوق بشر در ایران نوشته است: «می‌دانم که سال‌های سختی را پشت سر گذاشتید، به‌خصوص این روزها که هنوز داغدار حوادث دردناک ماه آبان هستید. همه می‌دانیم که کشورمان در گذرگاه تاریخی حساسی ایستاده. از یک‌طرف استبداد با تفنگ پر – آنچنان که در ماه آبان دیدید- برای کشتن و غارت اموال ملی ایستاده، با حربه دین؛ همان دینی که شما به آن افتخار می‌کردید. و از سوی دیگر پرتگاه هرج و مرج، اغتشاش و جنگ داخلی. اما مطمئناً با اتحاد از این گذرگاه عبور خواهیم کرد. هر دو دره استبداد و جنگ داخلی را پشت سر خواهیم گذاشت و به دشت سرسبز آزادی و رهایی خواهیم رسید. می‌دانم که آن روز دور نیست، و همه ما برای رسیدن به این هدف کوشش خواهیم کرد؛ با یکدیگر و برای هم.»
“اغتشاش، نه اعتراض”
دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه جمهوری اسلامی هم در روز جهانی حقوق بشر، بدون پرداختن به وضعیت حقوق بشر در ایران اظهاراتی در رابطه با اعتراضات اخیر بیان کرده است. جواد لاریجانی در واکنش به اظهارات میشله باچلت، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در رابطه با کشتار و دستگیری معترضان نوشته است: «جهت اطلاع کمیسرعالی تأکید می‌نمایم که در حوادث اخیر، افراد به دلیل شرکت در راهپیمایی یا اعتراضات جمعی مسالمت‌آمیز بازداشت نشده‌اند.»
لاریجانی ضمن بیان این که جمهوری اسلامی با “اغتشاش” روبرو بوده نه “اعتراض” مدعی شده است که معترضان به دست نیروهای دولتی کشته نشده‌اند. او می‌نویسد: «آتش زدن بیش از ۷۰۰ جایگاه پمپ بنزین و تخریب بیش از ۲۰۰ شعبه بانکی و مراکز خدماتی عمومی و مساجد و به رگبار بستن مردم در کوچه و خیابان و آنهم در مدت بسیار کوتاه جز با آمادگی‌‌های تروریستی امکان‌پذیر نمی‌باشد.»
خانم باچلت در بیانیه‌ای که در ۱۵ آذر (۶ دسامبر) منتشر شد نوشته بود که بر اساس ویدئو‌های منتشر شده، «برخی از ماموران امنیتی از پشت به سوی افراد غیرمسلح که در حال فرار بوده‌اند مستقیما شلیک کرده‌اند.»
معترضان “توده فقیر جامعه بودند”
بر خلاف گفته‌های لاریجانی و دیگر مقامات جمهوری اسلامی، علی مطهری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی می‌گوید که معترضان دی‌ماه مردم عادی بوده‌اند.
او مقصر شناختن سازمان مجاهدین خلق یا سلطنت‌طلب‌ها در اعتراضات اخیر را “تحلیل غلط” نامیده و تاکید کرده است: «طبق اعتراف نها‌دهای اطلاعاتی خودمان، توده فقیر جامعه بودند که معترض شدند و باید فکری به حال آنها بکنیم.»
سازمان عفو بین‌الملل آخرین آمار کشته‌های اعتراضات اخیر ایران را ۲۰۸ نفر اعلام کرده است. در این اعتراضات هزاران نفر زخمی و دستگیر شدند.
منبع: DW
