پناهجویان ایرانی در سوئد به دلیل شرایط وخیم دست به اعتصاب غذا زدند

«خیلی‌از ما، حتی آنهایی که بچه دارند مجبوریم برای گذران زندگی در یک اتاق با دو سه نفر شریک شویم. کمک مالی اداره مهاجرت کفاف خرج اینجا را نمی‌دهد. مجبوریم سیاه کار کنیم. واقعا متاسفم برای خودمان که حتی وقتی برای هم‌وطن‌مان کار می‌کنیم استثمار می‌شویم. با دستمزد خیلی کم از ما بیگاری می‌کشند. من مجبورم سیاه کار کنم و صاحب کار با وجود این که می‌داند من چه شرایطی دارم، ساعتی ۴۰ تا حداکثر ۶۰ کرون (۶۰ کرون سوئد حدودا پنج و نیم یوروست) با من حساب کند.»

این را نرگس جلالی به دویچه‌وله فارسی می‌گوید. یکی از پناهجویان ایرانی مقیم یوتبری سوئد که بیش از چهار سال و نیم است در انتظار جواب دادگاه و روشن شدن وضع پناهندگی‌اش است. یک بار جواب رد گرفته، اعتراض کرده است و حالا یک سال و نیم از آن زمان می‌گذرد اما حتی زمان تشکیل دادگاه بعدی روشن نیست.

صاحب‌کار گاهی از او می‌خواهد روزی  ۱۲ یا ۱۳ ساعت کار کند. می‌گوید: «خوب برای زنی که بچه دارد و بچه‌اش را پیش دوستش گذاشته این خیلی کار سختی است. برای مردها هم وضع بهتر از این نیست. وقتی پس از یک روز کاری طولانی وقتی می‌بینند در آخر ساعتی ۴۰ کرون به آنها داده می‌شود. در حالی که مجبورند حتی برای یک اتاق در ماه دستکم پنج شش هزار کرون بدهند.»

سیاست دوگانه غرب در قبال جمهوری اسلامی

نرگس همراه با گروهی نزدیک به ۸۰ نفر از پناهجویان ساکن شهر یوتبری از روز ۱۵ فوریه دست به یک حرکت اعتراضی زده‌اند. ۶۳ نفر تحصن کرده‌اند. ۱۴ نفرشان اعتصاب غذا. او جزو اعتصابی‌هاست. می‌گوید آنها با این حرکت می‌خواهند به خیلی چیزها اعتراض کنند، «به سیاست کل دنیا نسبت به پناهجویان»، به مماشات دولت‌سوئد با جمهوری اسلامی و «زد وبندهای پشت پرده» دولت‌ سوئد و دولت‌های اروپایی با حکومت ایران، آنهم در شرایطی که «وضع پناهجویان در قلب اروپا، در جایی مثل سوئد هم وخیم است چه برسد به کشورهایی مثل ترکیه و یونان».

نرگس جلالی می‌گوید اعتراض ما به سیاست‌های دوگانه کشورهای غربی است که «ادعا می‌‌کنند ما با معترضین و در کنار مردم ایرانیم ولی پشت پرده با دولت ایران همکاری می‌کنند. ما می‌خواهیم دولت سوئد دست از زد و بند با جمهوری اسلامی بردارد.»

اخراج، خطری که بالای سر بسیاری از پناهجویان در سوئد است

این پناهجویان در عین حال از دولت سوئد می‌خواهند به شرایط نامساعد پناهجویان در این کشور رسیدگی کند. در میان آنها افرادی هستند که به خاطر فعالیت سیاسی یا عقاید مذهبی ایران را ترک کرد‌ه‌اند و حالا خطر اخراج بالای سرشان است. نرگس جلالی می‌گوید «خواست ما رسیدگی سریع و عادلانه به پرونده پناهندگی ماست.»

او از انجمن‌های ایرانی نیز سوئد انتقاد می‌کند: «پناهنده‌های سوری از حمایت هم‌وطنان خود برخوردارند ولی این در مورد ما ایرانی‌ها صادق نیست. فقط هم ما نیستیم. همه فارسی‌زبان‌ها، افغان‌ها هم همین مشکل را دارند. برخی هم‌‌وطنان ایرانی ما ۴۰ سال است در اینجا زندگی می‌کنند، انجمنی دارند، کمک دولتی می‌گیرند و می‌توانند از پناهجویان حمایت کنند، ولی ترجیح می‌دهند فقط برای خود کار ‌کنند.»

با این حال آنها در حرکت اعتراضی خود تنها نیستند. هستند ایرانی‌ها و سوئدی‌هایی که در سازماندهی و تامین مالی این حرکت به یاری پناهجویان معترض آمده‌اند. رضا طالبی، فعال سیاسی و از حامیان این حرکت اعتراضی به دویچه‌وله فارسی می‌گوید:

«ما یک گروه هستیم که هرکدام از ما شخصا تصمیم گرفت از این حرکت حمایت کند. از طرف مردم شهریوتبری و شهرهای دیگر سوئد نیز برای حمایت از این حرکت همایشی انجام شده تا هزینه‌های این حرکت اعتراضی را پوشش بدهد. از جمله هزینه چادر، کرایه رفت و آمد، برق یا وکلایی که می‌خواهند کار معترضین را پیش ببرند.»

هدف اصلی این گروه این است که به هیچ وجه اجازه اخراج پناهجویان ایرانی را به اداره مهاجرت سوئد ندهد. او می‌گوید: «ما می‌خواهیم به اداره مهاجرت سوئد بفهمانیم که نمی‌گذاریم تصمیم‌شان برای به اخراج آنها را عملی کنند. زیرا مشکل این افراد این نبوده که به دنبال زندگی به اصطلاح مجلل به اینجا آمده باشند، بلکه به دلایل سیاسی یا مذهبی یا اجتماعی زندگی و کاشانه‌شان را رها کرده‌اند از اینجا تقاضای پناهندگی کرده‌اند.»

“صدای ما را بشنو”

رضا طالبی از تاریخچه گروهی می‌گوید که پیگیر مطالبات پناهجویان بوده و حالا دست به تحصن و اعتصاب غذا زده است: «پناهندگان اینجا از مدت‌ها پیش گروهی تشکیل دادند به نام “صدای ما را بشنو”. این گروه تلاش کرد از راه‌های مختلف صدای حق‌طلبی خود را به گوش دولت سوئد برساند. من به عنوان کسی که سال‌هاست در اینجا زندگی می‌کنم و در این عرصه‌ها کار کرده و تجربه دارم تصمیم گرفتم به آنها برای سازماندهی این حرکت اعتراضی کمک کنم و حالا داریم این حرکت را با هم پیش می‌بریم.»

۱۴ نفری که اعتصاب غذا کرده‌اند، تصمیم گرفته‌اند «تا آخر راه بروند». انتظار آنها این است که چنین حرکتی اذهان عمومی سوئد را متوجه وضع بد پناهندگان و رفتار دولت این کشور کند. رضا طالبی می‌گوید: «این مسئله در سوئد که جامعه دمکراتیکی است قابل لاپوشانی نیست.»

سوئد یکی از کشورهایی است که بیشترین پناهنده را در جهان نسبت به جمعیت خود پذیرفته و به آنها امکان زندگی داده است. ولی با شروع جنگ سوریه و آمدن موج مهاجران به سوی کشورهای اروپایی برخورد دولت سوئد نیز با مهاجران نیز تغییر کرد. نه فقط سوئد که درهای بسیاری از کشورهای اروپایی بر روی انسان‌هایی که از وحشت جنگ و افراط‌گرایی‌ فرار کرد‌ه‌ بودند، بسته ماند.

رضا طالبی می‌گوید: «متاسفانه بعضی از کشورها به مسئولیت خود عمل نکردند و بار کمک‌های انسانی تنها بر دوش چند کشور از جمله آلمان، سوئد، بلژیک و تا حدودی هلند تقسیم شد. بقیه کشورهای اتحادیه اروپا تقریبا پناهنده نپذیرفتند. این باعث شد که منابع انسانی سوئد برای پذیرش پناهند‌ه‌ها کم شود. از طرف دیگر نیروهای دست‌راستی در سوئد قدرت گرفته‌اند. به همین دلیل نه تنها از نظر منابع مالی و مسکن و سایر امکانات مثل آموزشی و مسکن و غیره کم شد، بلکه از نظر سیاسی هم جوی ایجاد شد که به نفع مهاجران نبود.»

او نیز به سیاست دولت سوئد نسبت به جمهوری اسلامی و آنچه در رسانه‌های این کشور در رابطه با ایران انعکاس می‌کند انتقاد دارد و می‌گوید: «تصویری که رسانه‌های اروپا و مخصوصا سوئد از وضعیت ایران نشان می‌دهند در حقیقت مطابق است با آن چیزی است که جمهوری اسلامی از ایران ارائه می‌دهد. تصویری که ربطی به واقعیت ندارند.»

این هم به گفته این فعال سیاسی یکی ازمواردی است که باعث شده پذیرش پناهندگی ایرانی‌ها سخت‌تر از همیشه شود. بعضی از این پناهجویانی که در این حرکت اعتراضی شرکت کرده‌اند بیشتر از پنج سال است که در انتظار روشن شدن وضع‌شان در سوئد هستند. رضا طالبی می‌گوید: «روشن است کسی که حاضر باشد این مدت طولانی را در این شرایط سخت زندگی کند، در ایران با وضعیتی روبروست که نمی‌تواند برگردد.»