حمید نوری: از حکومت ایران بپرسید چرا زندانیان اعدام شدند
حمید نوری، متهم مشارکت در قتل‌عام تابستان ۶۷ در چهارمین جلسه دفاعیات خود مدعی شد که زندانیان سیاسی به دلیل “عملیات مسلحانه” اعدام شدند. او در سخنانی متناقض، کشتار زندانیان چپ در زندان گوهردشت را “ساختگی” خواند.
چهارمین جلسه دفاعیات حمید نوری در دادگاه استکهلم روز دوشنبه در حالی برگزار شد که او ضمن تایید اعدام زندانیان مجاهد و چپ در سال ۱۳۶۷، مدعیات تازه‌ای در باره دلایل امر مطرح کرد. او گفت مجاهدین در درگیری‌های نظامی با نیروهای جمهوری اسلامی “قتل عام” شدند و زندانیان چپ به دلیل “جنایات علیه مردم ایران”.
او در توجیه کشتارها، قصد زندانیان برای “شورش” را مطرح کرد و گفت که آنچه در این زمینه شنیده بود، به اطلاع روسای مافوق خود رساند: «تعدادی برای شورش در زندان برنامه‌ریزی کرده بودند و می‌خواستند در صورت موفقیت حمله سازمان مجاهدین، پاسدارها را بکشند.»
مشابه این مدعا را برخی از مقامات امنیتی – اطلاعاتی جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته در توجیه اعدام‌های تابستان ۶۷ بیان کرده‌اند.
او در پاسخ دادستان که نظرش را در باره اعدام گروه‌های چپ در زندان گوهردشت کرج جویا شد، ادعای “ساختگی بودن کل داستان” را مطرح کرد و گفت: «نه موج اولی وجود داشت و نه موج دوم…»
طبق شواهد موجود و شهادت جان به در بردگان، موج اول اعدام‌های تابستان ۶۷ از هشتم مرداد و با حلق آویز کردن زندانیان مجاهد شروع شد. در موج دوم و از پنجم شهریور، زندانیان چپ را به دادگاه مرگ بردند و اعدام کردند.
نوری از دادگاه خواست از دولت ایران استعلام کند که علت و تاریخ اعدام افراد چه بوده و تعداد آنها چقدر است.
لادن بازرگان، خواهر بیژن بازرگان که از قربانیان اعدام‌هاست در توییتی نوشت: رژیم اسلامی ایران و حمید نوری اعصاب‌شون خرد شده که با اینکه نه به ما خانواده‌ها مدرک کتبی در باره دستگیری و اعدام عزیزانمان دادند، نه قبر و وصیت‌نامه و در گواهی فوت آنها هم نوشتند: «مرگ طبیعی». حالا ما توانسته‌ایم ثابت کنیم که کشتار ۶۷ اتفاق افتاده. حالا نوری هی ناله می‌کنه از ایران استعلام کنید.»
نوری در جواب این سوال که پس چه بر سر زندانیان کمونیست آمد گفت: « یک سری از افراد کمونیست که اعدام شده‌بودند در زندان‌ها، یک سری از افرادی که آزاد شده بودند از زندان‌ها و به هر دلیلی فوت کرده بودند و یا سر به نیست شده بودند، یا هنگام خروج از ایران در درگیری کشته شدند بودند، و یک سری از این افراد وجود خارجی ندارند. درباره مرگ این افراد از ایران باید استعلام شود تا معلوم شود این افراد مرده‌اند یا نه، پدر و مادر داشته‌اند یا نه و اگر اعدام شدند برای چه اعدام شدند.»
او ضمن اذعان به اعدام چپ‌ها، علت حلق آویز کردن اعضای حزب توده را “رخنه در ارتش” و “قصد کودتا” عنوان کرد و گفت: «گروه‌هایی مثل سازمان فدائیان اقلیت، اتحادیه کمونیست‌ها و حزب توده فعالیت نظامی یا عملیات مسلحانه داشتند… خلاصه کنم، اعضا و افراد گروهک‌های کمونیستی هم اعدام شده‌اند، نه به خاطر تفکرات سیاسی یا گروهگی، به خاطر عملیات مسلحانه.»
نوری در جلسات دفاعیات خود، در پاسخ به سوالات دادستان و رئیس دادگاه، گاه فرار به جلو و فرافکنی می‌کند و گاه جواب‌هایی ریشخندآمیز می‌دهد. او در چهارمین جلسه دفاعیات بار دیگر تکرار کرد که هنگام اعدام‌ها به دلیل تولد دخترش در محل نبوده و در جواب دادستان که پرسید یادش هست چه زمانی به اوین برگشت گفت: «دقیقا نه ولی فکر کنم پاییز بود. به دلیل بارش باران یادم است. خانم مارتینا زندان اوین جای خیلی قشنگی است. پر از درخت است و برگ‌های درخت‌ها روی زمین ریخته بود. آخرهای شهریور و مهر بود…»
حمید نوری ۶۰ سال دارد و دادگاه استکهلم او را به “نقض فاحش قوانین بین‌المللی” و “قتل عمد” متهم کرده است. زندانیان سیاسی سابق هویت او به عنوان دادیار زندان گوهردشت کرج و یکی از دست اندرکاران اعدام زندانیان در تابستان ۶۷ را تایید کرده‌اند. او در صورت محکومیت، حکم اشد مجازات خواهد گرفت که طبق قوانین سوئد حبس ابد است.
دادگاه رسیدگی به پرونده نوری از اهمیتی تاریخی برخوردار است، چرا که کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ سال‌هاست در گزارش‌های نهادهای حقوق بشری مطرح شده، اما هیچ متهمی تا کنون در این ارتباط محاکمه نشده است.
نوری در جریان سفری به سوئد دستگیر شد. او اتهام مشارکت در کشتارهای سال ۶۷ را رد کرده و ادعا می‌کند که در مرداد و شهریور این سال به دلیل تولد فرزندش مرخصی بوده است.
مقامات قضائی سوئد گفته‌اند دادگاه استکهلم تا ۱۴ آوریل ۲۰۲۲ ادامه خواهد یافت.
منبع: DW
