نزدیکی پژوهشگران به مکان «شام آخر» عیسی مسیح
جستجوها و شواهد پژوهشگران، از نزدیک شدن به مکان «شام آخر» عیسی مسیح خبر میدهد.
باستانشناسان کتاب مقدس مدتها قبل جستوجوی بزرگ تاریخی خود را برای یافتن اتاقی در اورشلیم که عیسی مسیح «شام آخر» خود را با شاگردانش در آن صرف کرد، شروع کرده بودند اما از آنجایی که کاوش آنها به شواهدی که قادر باشند به سوال آنها پاسخ دهد نتیجهای نداشت، پژوهشگران مجبور شدند به روشهای دیگری برای پیدا کردن سرنخها متوسل شوند زیرا این مکان برای جامعه مسیحیت و باستانشناسان، از معنا و مفهوم والایی برخوردار است.
واقعه شام آخر که در پی آن عیسی مسیح برای آخرین بار پیش از دستگیری و مصلوب شدنش با شاگردان خود در این مکان حضور داشته و شراب و قطعه نانی را با شاگردان خود شریک میشود، برای مسیحیان و کل جهان بسیار شناخته شده است، به همین جهت باستانشناسان و پژوهشگران زمان خود را وقف جستوجوی این مکان کرده و معتقدند که بیش از هر زمان دیگری به پیدا کردن این مکان نزدیک شدهاند.
آنها بر یک سازه دو طبقه باستانی که در کوه صهیون و خارج از دیوارهای شهر قدیمی اورشلیم قرار دارد متمرکز شدهاند. عمارت مذکور که در گذشته ادعا شده هم مقبره داوود در آنجاست و هم محل برگزاری مراسم شام آخر بوده، یک طبقه زیرین که طبقه پیشین و اتاق بالایی را شکل میدهد و به «چناکل» لاتین و یا «ناهارخوری» معروف است نیز وجود دارد.
مسیحیان بسیاری نیز در قرن چهارم پس از میلاد، شروع به بازدید از این عمارت دو طبقه با دیوارهای آهکی و سقف قرمز کردند و بنا به دلایلی متقاعد شدند که اتاق فوقانی یا چناکل در این عمارت، همان مکانی بوده که عیسی مسیح با حواریون مراسم شام آخر را در آنجا گذراندند.
طبق توصیفاتی که در کتاب لوقا درباره این مکان بدان اشاره شده، با خانهای که در کوه صهیون است هماهنگیهایی وجود دارد؛ اما جستجوها برای اثبات اینکه چناکل کوه صهیون همان مکان برگزاری شام آخر بوده، با ممنوعیت کاوشهای باستانشناسی در این مکان فرهنگی ـ تاریخی مواجه شده و آنها را دچار مشکل کرده است.
حفاریهایی که قرار است در این مکان صورت گیرد، میتوانند ثابت کنند که آیا عمیقترین پایه سازه واقعا به دوران عیسی مسیح باز میگردد یا خیر. همچنین بر خلاف وجود محدودیتهای بسیار، در تحلیلی که سال ۲۰۱۷ توسط پژوهشگر دینی «دیوید کریستین کلاوزن» از دانشگاه کارولینای شمالی ـ شارلوت صورت گرفت، شواهدی ارائه شد که چناکل را به شام آخر مربوط میسازد.
«کلاوزن» در پژوهشهای خود، نقشهای از اورشلیم را که در سال ۵۶۰ پس از میلاد ترسیم شده بود را تجزیه و تحلیل کرد. نقشه مذکور که در سال ۱۸۸۴ توسط مسیحیان ارتدوکس یونان که در حال ساخت یک کلیسای جدید در اردن بودند کشف شده بود، دو بنای مقدس را در انتهای جنوبی اورشلیم در خارج از دیوارهای اورشلیم به تصویر کشیده بود که هر یک از آنها دارای سقف قرمز رنگ بودند که کلاوزن با تحقیق بر روی این نقشه، متوجه شد که تصاویر روی این نقشه با مکان و سبک معماری ساختمان باستانی که بر فراز کوه صهیون قرار دارد کاملا منطبق بوده و به عنوان مکانی مقدس شناخته میشد.
شواهد به دست آمده دلایل قدرتمندی را ارئه کردهاند که نشان میدهد اتاق فوقانی ساختمان مذکور، میتواند محل برگزاری شام آخر باشد اما همچنان برای اثبات قطعی این فرضیه، نیاز به شواهد بیشتری میباشد. لازم به ذکر است دو قطعه هنری باستانی که اخیرا مورد بررسی قرار گرفته، تا حدودی شواهد لازم را ارائه کردهاند. یکی از این تصاویر مربوط به نقاشی قرن شش است که در سال ۱۸۴۶ در ایتالیا یافت شد و عیسی مسیح را در حال سوار شدن بر الاغی در دروازه جنوبی اورشلیم نشان میدهد که در پس زمینه این اثر هنری، ساختمانی دیده میشود که به عنوان نسخه اولیه چناکل در بالای کوه صهیون اشاره دارد.
در سال ۲۰۱۹ اداره آثار باستانی اسرائیل IAAتحقیقات گستردهتری را درباره سایت کوه صهیون بر اساس علاقه فزاینده باستانشناسان به ارتباط احتمالی میان اتاق فوقانی و شام آخر آغاز کرد. آنها از فناوری اسکن لیزری و تکنیکهای تصویربرداری عکاسی برای ایجاد یک مدل سه بعدی از چناکل استفاده کردند. این پژوهش، تمام به روزرسانیها و بازسازیهایی که در طول قرنها روی بنا انجام شده بود را نادیده گرفت، در نتیجه هیچ اطلاعات قطعی از این مطالعه به دست نیامد. با این حال این روش به محققان IAA اجازه داد تا نقشه دقیقتری از نسخه باستانی ساختمان ایجاد کرده و برخی از ویژگیهای جالب و پنهان گذشته را نشان دهند. این ویژگیها شامل نمادهایی روی سقف بود که نشان دهنده آگنوسدی یا «بره خدا» و شیر یهودا بود. «آمیت ریم» باستانشناس ارشد IAA برای منطقه اورشلیم، در مصاحبهای با فاکس نیوز در سال ۲۰۱۹ توضیح داد: »شیر، نماد داوود پادشاه بوده است. پروژه مدلسازی سه بعدی که توسط IAA انجام شد، نشان داد که نسخه فعلی چناکل در قرن دوازدهم توسط صلیبیون مسیحی ساخته شده است. این بنا، در بالای یک کلیسای بیزانسی قرن چهارم ساخته شده و ویژگیهای کلیسای دومی در کلیسای جدید گنجانده شده است. سازه این ساختمان ممکن است بر روی ساختمان دیگری ساخته شده باشد که از زمان عیسی مسیح وجود داشته، با این حال پژوهشگران گفتهاند بدون حفاریهای سنتی در سایت نمیتوان این فرضیه را ثابت کرد. آنها در این باره گفتند: «هرگاه زمان و فرصتی برای ما فراهم شود، به مستندسازی سایر بخشهای مجموعه مقدس ادامه خواهیم داد و امیدواریم شاید در آینده فرصتی برای انجام تحقیقات باستانشناسی کلاسیک در مقیاس کوچک داشته باشیم. حتی اگر هرگز این اتفاق به وقوع نپیوندد، پژوهشگران به جستجوی سرنخهایی درباره منشا واقعی افسانهای که چناکل در کوه صهیون را به شام آخر عیسی مرتبط میسازد، ادامه خواهیم داد.»
آنچه باستانشناسان پیشتر کشف کردهاند، به شدت حکایت از وجود نوعی ارتباط دارد و تحقیقات بیشتر کتابخانهای، آرشیوی، موزهای و جستجو در مکانهای دیگری که آثار هنری باستانی و سوابق تاریخی را نگهداری میکنند، به خوبی میتواند شواهد بیشتری برای تایید این رابطه را فراهم سازند.