معصومه ابتکار: فاصله سنی برخی کودک‌همسری‌ها ۵۰ سال است
هفته ازدواج در ایران با برنامه‌های تبلیغی – تشویقی در حالی جریان دارد که از هر دو ازدواج یکی به طلاق عاطفی می‌انجامد و تکلیف لایحه کودک‌همسری مشخص نیست. در بسیاری شهرستان‌ها ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله رواج دارد.
وزارت ورزش و جوانان ۱۲ مرداد را “روز ملی ازدواج” نامیده و طی یک هفته در استان‌های مختلف، مراسمی برای موج‌آفرینی و تشویق جوانان به تشکیل خانواده برگزار می‌کند. “شبکه نمایش” سیما یک هفته فیلم‌هایی با سوژه ازدواج نشان می‌دهد. وزیر ارتباطات اعلام کرده به همه زوج‌هایی که در این هفته ازدواج کنند، یک سال اینترنت مجانی داده میشود. در بسیاری شهرستان‌ها گفته‌اند که در هفته ازدواج، هیچ طلاقی را ثبت نمی‌کنند.
جشنواره‌ها و برنامه‌های تبلیغی – تشویقی این هفته در حالی برگزار می‌شوند که قانون ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۳ سال هنوز بلاتکلیف است و “کودک همسری” از موج‌آفرینی برای ازدواج مستثنی نشده است.
معصومه ابتکار، معاون روحانی در امور زنان و خانواده، در مصاحبه‌ای با روزنامه ایران می‌گوید: «کودک همسری بیشتر در مناطق مرزی و روستایی اتفاق می‌افتد. این اواخر می‌بینیم که دادستان‌های قوه قضائیه هم ورود می‌کنند و جلوی چنین ازدواج‌های غیرمتعارفی را می‌گیرند. در برخی موارد فاصله سنی تا ۵۰ سال هم می‌رسد و در مواردی مردان با دخترانی زیر ۱۳ سال ازدواج می‌کنند.»
در تابستان سال ۹۷، مرکز پژوهش‌های مجلس با استناد به آمارهای ثبت احوال گزارش داد که بیشتر دختران نابالغ به همسری مردانی در آمده‌اند که دستکم ۱۰ سال از آنها بزرگتر بوده‌اند. گزارش اذعان می‌کرد که در سال ۱۳۹۵، سه دختر ۱۰ تا ۱۴ ساله به عقد مردانی ۷۰ ساله در آمده‌اند و ۱۳۸ مورد ازدواج‌ها با فاصله سنی ۲۵ تا ۲۹ سال بوده است.
ازدواج مردان سن بالا با دختران کم‌سال، کودک آزاری محسوب میشود اما کودک همسری هنوز در قوانین ایران، جرم‌انگاری نشده است.
ابتکار می‌گوید، ازدواج بردگی نیست و تصویب لایحه می‌تواند مسئله ازدواج را قاعده‌مند کند: «بر اساس آمار شورایعالی انقلاب فرهنگی، طلاق در سنین مختلف صورت می‌گیرد اما در کسانی که زیر ۱۳ سال داشته‌اند این رقم بسیار بالاتر از سنین دیگر بوده است.»
در طرحی که فعالان حقوق کودک و فراکسیون نمایندگان زن به مجلس برده‌اند، سن ازدواج برای پسران ۱۸ سال و برای دختران ۱۶ سال تعیین شده است. این طرح به بن بست کمیسیون قضایی خورد که هر ده عضو آن مرد هستند.
تا سال ۱۳۷۹ سن بلوغ برای دختران ۹ سال بود و در مجلس ششم این سقف به ۱۳ سال افزایش یافت. هم اینک و طبق ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، نکاح دختر زیر ۱۳ سال به شرط اجازه پدر و رعایت مصلحت، امکان پذیر است.
هفته ازدواج در حالی در ایران جریان دارد که مدیرکل ثبت احوال همدان می‌گوید دو درصد ولادت‌های این استان به مادران زیر ۱۵ سال مربوط میشود. طلاق، مرگ و میر ناشی از بارداری، عدم رضایت جنسی، خشونت خانگی و ناتوانی در اداره زندگی از آسیب‌های کودک همسری بر شمرده میشود.
طبق آمار سازمان ثبت احوال، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، خوزستان، زنجان و خراسان شمالی در صدر استان‌هایی قرار دارند که کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله در آنها ازدواج می‌کنند.
منبع: DW
