هشدار درباره “شناسایی ۴۴ محدوده پرخطر فرونشست زمین” در ایران
رئیس سازمان نقشه‌برداری می‌گوید ده‌ها منطقه ایران درگیر فرونشست زمین هستند و وضعیت استان‌های تهران و اصفهان حادتر است. مسعود شفیعی همچنین از عقب‌رفت آب دریای خزر به میران متوسط ۱۰ سانتی‌متر در سال خبر داد.
از حدود دو سال پیش مطالعه و بررسی میزان فرونشست زمین در ایران، که گزارش‌های نگران کننده‌ای درباره ابعاد آن منتشر شده، به سازمان نقشه‌برداری کشور سپرده شده است.
مسعود شفیعی، رئیس این سازمان روز دوشنبه دوم تیرماه به خبرگزاری ایسنا گفت طی این مدت با بررسی اندازه‌گیری‌ها و داده‌های ۱۵ سال اخیر ۴۴ محدوده پرخطر به لحاظ میزان فرونشست زمین در ایران شناسایی شده است.
او می‌گوید پس از شناسایی محدوده‌های فرونشست، زمین‌شناسان بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده این سازمان، میزان خطر و احتمال ایجاد فروچاله در مناطق مختلف را ارزیابی می‌کنند.
به گفته شفیعی شناسایی محدوده‌های پرخطر با چهار روش “ترازیابی دقیق”، “استفاده از ایستگاه‌های دائم ژئودینامیک”، “ثقل‌سنجی”(گراویمتری) و “تداخل‌سنجی داده‌های راداری ماهواره‌ای” انجام می‌شود و ایستگاه‌های شبکه ژئودینامیک سازمان نقشه‌برداری، هر ۱۰ تا ۳۰ ثانیه یک بار تغییرات پوسته زمین را گزارش و ثبت می‌کنند.
استان‌های تهران و اصفهان حادترین محدوده‌ها
رئیس سازمان نقشه‌برداری به ایسنا گفته است استان‌های تهران و اصفهان، از جمله حادترین محدوده‌های کشور از نظر میزان فرونشست زمین هستند و مطابق ارزیابی‌های ۱۵ سال اخیر این میزان در مناطقی مانند جنوب غربی پایتخت به سالی حدود ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد.
شفیعی درباره پیامدهای فرونشست زمین گفت: «در برخی موارد متاسفانه این پدیده، زیرساخت‌های حیاتی، جاده‌ها و فرودگاه‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. علاوه بر آن فروچاله‌هایی که در دشت‌های استان همدان ایجاد شد، می‌تواند متاثر از پدیده فرونشست باشد.»
تا کنون در بسیاری از شهرهای ایران زمین به دلایل مختلف فرونشسته و خسارت‌های زیادی به بار آورده است. در شبکه‌های اجتماعی تصویرهای و فیلم‌های زیادی درباره چنین حوادثی منتشر شده است.
“صدای اصفهان” چندی پیش با انتشار فیلم کوتاهی از بیرون کشیدن یک اتوبوس از چاله‌ای به عمق سه متر در خیابان میرزا طاهر این شهر نوشت در یکی دو ماه اخیر ده‌ها نمونه از این اتفاق‌ها در شهرهای مختلف استان رخ داده است.
رئیس سازمان نقشه‌برداری استان‌هایی مانند خراسان رضوی و قم را از دیگر مناطق پرخطر به لحاظ فرونشست زمین عنوان کرد اما درباره علت وقوع این پدیده توضیحی نداد.
برخی کارشناسان معتقدند بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و خشک شدن کامل یا بخشی از مهم‌ترین تلاب‌ها و دریاچه‌های ایران می‌تواند در تشدید بحران فرونشست زمین به میزان زیادی موثر باشد.
عقب‌رفت آب خزر؛ ۱۰ سانتی‌متر در سال
شفیعی در بخش دیگری از سخنانش به اقدامات سازمان نقشه‌برداری برای رصد نوسان آب دریاهای شمال و جنوب ایران اشاره کرد و گفت: «به منظور بررسی سطح نوسانات آب در دریای خزر و خلیج فارس ایستگاه‌های جزر و مدسنج نصب شده است که تغییرات ارتفاعی آب (تراز سطح آب) را در طول شبانه‌روز اندازه‌گیری و ثبت می‌کنند.»
رئیس سازمان نقشه‌برداری میزان عقب‌رفت آب دریای خزر را “قابل توجه” خواند و خاطر نشان کرد که سطح آب این دریا هر سال به طور میانگین ۱۰ سانتی‌متر پائین می‌رود.
خبرگزاری ایلنا ششم اردیبهشت به نقل از محمد درویش، کارشناس حوزه محیط زیست گزارش داد که در بخش‌هایی از استان فارس میزان فرونشست زمین ۱۴۰ برابر آن میزانی است که اتحادیه اروپا آن را شرایط بحرانی ارزیابی می‌کند.
یحیی جمور، معاون فنی سازمان نقشه‌برداری آبان ماه سال گذشته در یک نشست خبری به نتایج پژوهش‌ها و ارزیابی‌ها در مورد فرونشست زمین در مناطق مختلف ایران پرداخت.
او در این نشست خاطر نشان کرد که میزان فرونشست زمین در همه جا یکسان نیست و به عنوان نمونه این میزان در دشت ورامین ۲۶ سانتی‌متر در سال، در تهران ۱۸ و در دشت گرگان به حدود شش سانتی‌متر در سال می‌رسد.
به گزارش ایسنا معاون فنی سازمان نقشه‌برداری هشدار داده بود که زمان زیادی نمانده که فرونشست زمین دامن‌گیر میدان آزادی تهران نیز بشود. رئیس این سازمان نیز یک ماه پیشتر هشدار مشابهی داده بود.
منبع: DW
