یک پژوهش: طی سه سال جمعیت زیر خط فقر ایران دو برابر شده است
یک کارشناس اقتصادی با اشاره به افزایش شدید فقر در ایران در یک دوره کوتاه می‌گوید یک چهارم جمعیت حاشیه‌نشین هستند. معاون وزارت کار به تازگی پیش‌بینی کرد جمعیت زیر خطر فقر ایران تا پایان امسال به ۳۰ میلیون نفر می‌رسد.
فرشاد مومنی، رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با اشاره به پژوهش‌های اخیر هشدار می‌دهد که افزایش سریع جمعیت زیر خط فقر در ایران به مرحله “شوک‌آوری” رسیده است.
خبرگزاری ایسنا دوشنبه دهم آبان گزارش داد این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در دیدار با مدیران و برخی از پژوهشگران موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی با اشاره به گزارش این موسسه در خصوص “وضعیت نامطلوب فقر در روستاها” وضعیت مناطق روستایی از این جنبه را وخیم‌تر از مناطق شهری عنوان کرد.
او افزود: «گفته می‌شود هر سیاست فقرزایی که در دستور کار قرار می‌گیرد با اینکه ممکن است ابتدا به ساکن و در ظاهر بر جامعه روستایی بی‌تاثیر باشد اما نتایج آن نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری جامعه روستایی از این سیاست‌ها بیشتر است.»
فقر و تخلیه شدن نگران‌کننده روستاها
مومنی می‌گوید در یک دهه گذشته بیش از پنج بار شاهد سبقت شاخص cpi روستایی نسبت به شهری بوده‌ایم که این مسئله اگر در هر کجای دنیا رخ می‌داد آنها دچار نگرانی می‌شدند چراکه این شاخص بر مواردی دلالت دارد که “اساس امنیت ملی را متزلزل می‌کند و توسعه را ناممکن می‌سازد”.
شاخص قیمت مصرف‌کننده (cpi) نمایانگر تغییرات در بهای کالاهای مصرفی و خدمات خریداری شده در سبد خرید خانوار است که با در نظر گرفتن مولفه‌های دیگر مانند میزان افزایش حقوق می‌تواند تصویری از وضعیت معیشتی شهروندان به دست دهد.
استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه طباطبایی افزایش روستاهای خالی از سکنه را نگران‌کننده خوانده و می‌گوید در موج اصلاحات ارضی در رژیم گذشته فقط جمعیت و نیروی فعال روستایی مهاجرت می‌کرد و پیوند و همدلی آنها با روستا از بین نمی‌رفت اما اکنون با “پدیده تخلیه روستاها به طور کامل” مواجه هستیم.
۳۰ میلیون ایرانی در فقر مطلق
به گزارش ایسنا مومنی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «نتایج پژوهش‌ها، به‌ویژه مطالعه موسسه عالی پژوهش نشان می‌دهد که در دوره سه ساله ۹۶ تا ۹۹ جمعیت زیر خط فقر بیش از دو برابر شده و این نیازمند گفتگوهای جدی است و باید بررسی شود که چه عواملی موجبات ایجاد این شوک را فراهم کرده است!؟»
معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سی‌ام مهرماه با استناد با این پژوهش اعلام کرد تا پایان سال گذشته ۲۶ میلیون ایرانی در فقر مطلق زندگی می‌کرده‌اند.
این معاونت می‌گوید با توجه به افزایش قیمت‌ها، عدم افزایش متناسب دستمزدها و بیکاری حدود ۲ میلیون نفر بر اثر پاندمی کرونا برآورد می‌شود جمعیت زیر خط مطلق فقر تا پایان سال به ۳۰ میلیون نفر افزایش یابد.
حاشیه‌نشینی یک چهارم جمعیت
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با بیان این که جامعه ایران از جنبه‌های مختلف بسیار آسیب‌پذیر شده‌افزود یکی از این جنبه‌ها حاشیه‌نشینی است و در حال حاضر میزان جمعیت حاشیه‌نشین در حال فراتر رفتن از ۲۵ درصد کل جمعیت کشور است.
بحران‌های زیست‌محیطی که اغلب به خاطر سوءمدیریت و ناکارآمدی مسئولان پیامدهای آن تشدید می‌شود، بیکاری، فقر و افزایش شدید اجاره بها از عواملی هستند که مدام جمعیت بیشتری را به حاشیه شهرها می‌کشانند.
درباره افزایش فقر در سال‌های اخیر گزارش‌های فراوانی منتشر شده که تکرار آنها در فاصله زمانی کوتاه بحرانی بودن شرایط و وخامت اوضاع معیشتی بخش بزرگی از شهروندان را آشکارتر می‌کند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری تهران به تازگی از افزایش زباله‌گردی در سطح پایتخت خبر داده و گفته بود دست‌کم چهار هزار و ۵۰۰ کودک، نوجوان و بزرگ‌سال به این کار مشغول هستند.
سرعت رشد فقر، بی‌سابقه در یک قرن اخیر
در همین حال مسئولان سازمان پسماند از کاهش محسوس زباله تر در شش ماه نخست سال جاری خبر می‌دهند و برخی کارشناسان علت آن را کاهش قدرت خرید و مصرف مواد غذایی عنوان می‌کنند.
فرشاد مومنی معتقد است این نحوه جهش جمعیت به زیر خط فقر در تاریخ بیش از صدساله اخیر ایران بی‌سابقه بوده و به همین دلیل ضرورت دارد از ده‌ها زاویه به آن پرداخته شود.
وزارت کار به تازگی گزارشی منتشر کرد که مطابق آن طی یک دهه اخیر مصرف گوشت و برنج به طور میانگین نصف شده و مصرف لبنیات هم به شکل محسوسی کاهش یافته است.
مطابق گزارش مرکز آمار ایران تورم نقطه به نقطه در مهر ماه امسال اندکی بیش از ۳۹ درصد بود و بهای برخی مواد غذایی مانند برنج، مرغ، ماهی و گوشت قرمز به نسبت ماه مشابه سال گذشته نزدیک به ۵۰ درصد افزایش یافته است.
منبع: DW
