نیم قرن گرامیداشت نیکوکاری «آرسن میناسیان» در شهر رشت
مردم رشت روز گذشته سالروز درگذشت «آرسن میناسیان» و نیکوکاریهای وی را در شهر رشت گرامی داشتند.
آرسن میناسیان در سال ۱۲۵۸ خورشیدی در یک خانواده ارمنی در رشت متولد شد. وی وقتی کودکی دبستانی بود، در یک زمستان سرد لباسی که به تن داشت را به کودک دیگری میبخشد که سردش شده بود. نیکیهای وی در نوجوانی و جوانی پرآوازه شده بود. او با تاسیس داروخانه شبانهروزی «کارون» به عنوان نخستین داروخانه شبانهروزی کشور، نام ماندگاری برای شهر رشت شد و در این داروخانه تا دیرهنگام میماند و برای بیماران دارو میساخت.
فکر تاسیس این داروخانه زمانی به ذهن او رسید که ایران در بحبوبه جنگ جهانی دوم بود و مردم شاهد مرگ و کشته شدن بسیاری بودند. مشاهده رنج و درد مردم رشت و فقر و تنگدستی مردمی که حتی توان خرید دارو نداشتند، باعث شد آرسن میناسیان داروخانه «کارون» را تاسیس کند و داروها را به صورت رایگان در اختیار نیازمندان قرار دهد. وی در جنگ جهانی دوم تا پاسی از شب بیدار میماند تا بتواند داروهای بیشتری بسازد و حتی گاهی شبانه به تهران میرفت تا بتواند مواد اولیه مورد نیاز داروها را تهیه کند.
آرسن که در جوانی در شهر قزوین ساخت داروهای سنتی را آموخته بود، پس از بازگشت به رشت حرفه تجربی داروسازی را دنبال کرد و داروهایش را به بهای پایینی میفروخت و برای نیازمندان به طور رایگان در اختیار آنها میگذاشت. دانشگاه تهران برای خدمات انساندوستانه آرسن میناسیان به وی دکترای افتخاری داروسازی را اعطا میکند و او میتواند در سال ۱۳۱۹ داروخانه «کارون» را تاسیس کند.
اکنون حدود نیم قرن از درگذشت آرسن میناسیان یک خَیر ارمنی میگذرد. وی حدود نیمه شب روز ۱۴ فروردین سال ۱۳۵۶ در آسایشگاه خیریه سالمندان و معلولین رشت، آسایشگاهی که خود جزو بنیانگذارانش بود، چشم از جهان فرو بست. مراسم خاکسپاری او یکی از شلوغترین مراسمی بود که سالخوردگان رشت همچنان آن را به یاد دارند که یک روز بعد از تعطیلات نوروز، مردم مسلمان با صلوات تابوت این فرد مسیحی را به دوش کشیده و او را به خاک سپردند.
آرسن میناسیان بر خلاف دیگر ارامنه رشت در گورستان ارمنی بولاغ دفن نشد، بلکه در حیاط مدرسه ارامنه رشت در ابتدای خیابان سعدی به خاک سپرده شد. حیاطی که فقط دو سنگ قبر در آن موجود است، مزار خواجه آوادیس موسس کلیسا و مدرسه ارامنه و دیگری آرسن میناسیان و این نشان دهنده اهمیت شخصیت تاثیرگذار وی بوده است.
وی از موسسین نخستین آسایشگاه خیریه سالمندان و معلولان کشور نیز میباشد و مردم رشت هر سال در روز ۱۴ فروردین بر مزار او حاضر شده و نیکیهای او را گرامی میدارند.
«عبدالستار کاکایی» نیز در ۲۲ مرداد سال ۱۳۹۷ مستندی تحت عنوان «موسیو آرسن» ساخت که در رشت اکران شد. این مستند به زندگی و فعالیتهای خیرخواهانه آرسن میناسیان از ارامنه نیکوکاری که ساکن رشت بود میپردازد. بسیاری از مردم آرسن را به عنوان موسس نخستین داروخانه شبانهروزی کشور به نام «کارون» و اولین آسایشگاه خیریه سالمندان و معلولین کشور در رشت میشناسند، اما خدمات انساندوستان این پزشک داروساز ارمنی تنها محدود به این دو کار بزرگ نبود.
عبدالستار کاکایی تحقیقات خود را برای ساخت این مستند در سال ۱۳۹۴ آغاز کرد و ساخت این مستند را با بازی برخی از هنرمندان رشت در اسفند ماه همان سال کلید زد. وی در زمان اکران این مستند در سالن مجتمع خاتمالانبیا در خصوص انتخاب این سوژه گفت: «در زمانهای که همه به دنبال سود هستند، افرادی هم یافت میشوند که از خود برای اقشار آسیبپذیر جامعه مایه میگذارند. انسانهای والایی که به نوعی فرشته هستند و از زندگی و درآمدهای مالی خود میگذرند و بدون فکر کردن به بازگشت آن، به دیگران هدیه میدهند.»
آقای کاکایی به هنگام تحقیق درباره آرسن میناسیان، بیشتر با مردم رشت آشنا میشود و قضاوتش درباره این مردم، مردمی بافرهنگ است. وی درباره مردم رشت میگوید: «این که از دل همین مردم شخصی چون آرسن ظهور کند، جای تعجب ندارد. آرسن شبیه همه شما بود و همه شما شبیه به آرسن هستید.»
اکنون پس از سالها درگذشت وی، هر سال روز ۱۴ فروردین پس از تعطیلات نوروزی، مراسم سالگرد آرسن میناسیان در حیاط مدرسه ارامنه برگزار میشود. در این مراسم نیکیهای آرسن یادآوری میشود و مسئولان بهزیستی و آسایشگاه خیریه سالمندان رشت نیز با حضور در مراسم مذکور، اقدامات ماندگار وی را که حرکتی در کل کشور شد گرامی و پاس میدارند.
نام آرسن میناسیان در کنار نام دیگر خیرین همچون «حسین استقامت»، «دکتر حکیمزاده»، «مرحوم چینیچیان» و «آیتالله ضیابری» که موسس نخستین آسایشگاه خیریه و سالمندان کشور هستند، قرار دارد.
گرچه ساختمان قدیمی داروخانه کارون که در ابتدای خیابان امام قرار داشت به افراد دیگری واگذار و متاسفانه در دو سال گذشته این ساختمان تخریب شد، اما امتیاز این داروخانه با همان نام یعنی «کارون»، به ابتدای خیابان علمالهدی در رشت منتقل شد و همچنان دایر میباشد.