سقوط ناگهانی امید پناهندگان پس از برنامه اخراج از آمریکا
جزئیات تلخی از اخراج صد‌ها ایرانی از آمریکا که به گفته خودشان با تهدیدهای جانی، دستبند و کشان‌کشان سوار هواپیما شدند و بسیاری از مسیحیانی که به ایران بازگردانده شدند منتشر شده که حاکی از سقوط امید آنهاست.
«نیویورک تایمز» در اواخر سپتامبر ۲۰۲۵ طی گزارشی نوشت که دولت آمریکا با همکاری ایران، ده‌ها ایرانی را با پرواز چارتر از ایالت لوئیزیانا به ایران بازگرداند. براساس روایت اخراج‌شدگان که به تازگی منتشر شده، ماموران آمریکایی آن‌ها را با دست‌وپای بسته، کشان‌کشان و بر خلاف خواستشان سوار هواپیما کردند.
یکی از آن‌ها «مهرداد دلیر» ۳۴ ساله در اینباره گفت: « به من گفتند یا خودت سوار هواپیما می‌شوی، یا دست‌وپایت را می‌بندیم و برمی‌گردانیمت.» وی همچنین درباره یکی از همسفرانش افزود: «وقتی اتوبوس در محوطه فرودگاه الکساندریا در لوئیزیانا به پله‌های هواپیما رسید، او وحشت‌زده و گریه‌کنان فریاد می‌زد: «در ایران مرا می‌کشند. مرا بازنگردانید، رحم کنید.» به گفته مهرداد دلیر، زمانیکه این شخص از سوار شدن به هواپیما خودداری کرد، چندین مامور او را از پله‌ها بالا بردند و به صندلی رساندند.
شخص دیگری که یک فرد مسیحی‌ست و نامش به دلیل امنیت فاش نشده و با هویت «ای.ای» از وی نام برده می‌شود، درباره آن روز از مهرداد دلیر می‌گوید که چگونه از بازگشت به ایران وحشت داشت. «ای.ای» اظهار کرد: «وقت من با اتوبوس دیگری وارد فرودگاه شدم، دیدم که ماموران کشان‌کشان آقای دلیر را به سوی هواپیما می‌برند. او گفت که مهرداد برای مقاومت درهای اتوبوس را به روی خودش قفل کرد و دستانش را به صندلی‌ها بست. با این حال ماموران اداره مهاجرت در اتوبوس را شکستند و او را بیرون کشیدند. مهرداد که متوجه شدم مسیحی‌ست، در آن زمان فریاد زد: «قبل از این که مرا به هواپیما ببرید باید من را بکشید.»
دلیر و حداقل هشت نفر دیگر، از جمله ۱۶ شهروند مسیحی و تعدادی از مخالفان سیاسی، بارها به مقامات آمریکایی هشدار داده بودند که بازگشتشان به ایران «خطر جانی» به همراه دارد، با این‌حال دولت آمریکا مدعی است که این افراد همگی «فرم اخراج نهایی» یا حکم «خروج داوطلبانه» دریافت کرده‌اند و حق دادرسی عادلانه داشته‌اند.
این عملیات که حدود ۵۰ ساعت به طول انجامید و توقف‌هایی در «پورتوریکو»، «قاهره» و «دوحه» نیز داشته، نخستین همکاری این‌چنینی بین تهران و واشنگتن در بخش اخراج ایرانیان محسوب می‌شود.
تهران اعلام کرده است که بیش از ۴۰۰ ایرانی در آمریکا با برنامه اخراج مواجه‌اند و پروازهای بیشتری در دست بررسی است.
از منظر حقوق بشری، سازمان‌ها هشدار داده‌اند که بازگرداندن کسانی که ممکن است در کشور مبدا با آزار، زندان یا حتی مجازات مواجه شوند، ممکن است خلاف اصل «عدم بازگرداندن به خطر» باشد.
این موضوع برای جامعه مسیحی در ایران و خارج از ایران، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا برخی از اخراج‌شدگان، از جمله شهروندان مسیحی، در ایران با پیگرد، بازجویی، ضبط گذرنامه یا ممنوع‌الخروج شدن روبه‌رو شده‌اند.
یکی از وکلای مهاجرت که نماینده یکی از این شهروندان مسیحی بازگشتی است اظهار کرد: «دولت فعلی به پرونده اخراج‌شدگان اولویت نمی‌دهد و خطرات شدید پیش‌رویِ ایرانیانی را که به مرزهای ما پناه می‌جویند، نادیده می‌گیرد.»
آموزش «مسیحیتِ اصیل»، حفظ کرامت انسان و مهمان‌نوازی در آموزه‌های مسیحی، با عملیاتی چون این بازگرداندن اجباری در تقابل قرار می‌گیرد؛ چرا که بازگشت به کشوری که فرد از آن به دلیل دین یا عقیده گریخته، ممکن است شرایطش را سخت‌تر کند.
آمریکا با انتشار بیانیه‌هایی اعلام کرده که تمام مراحل قانونی طی شده و ایران اعلام کرده بازگشت‌ها بدون مانع است. با این حال روایت‌های بازگردانده‌شدگان، نشان‌دهنده تضاد میان حقایق میدانی و گفته‌های رسمی است.
لازم به ذکر است که این موضوع فراتر از یک عملیات مهاجرتی عادی است؛ زیرا با افرادی سروکار دارد که از جهت دین، عقیده یا گرایش جنسی ممکن است در ایران با خطری جدی مواجه شوند.
