واکنش‌ها به برکناری استاندار گلستان؛ آیا دردی دوا شد؟
برکناری استاندار گلستان در پی خسارات جانی و مالی سیل در این استان واکنش‌های متفاوتی به همراه داشت. بسیاری می‌گویند طرح‌های سودجویانه حکومت فاجعه به بار آورده و برکناری استاندار هم دردی را دوا نمی‌کند.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور مناف هاشمی، استاندار گلستان را روز شنبه ۳ فروردین (۲۳ مارس) برکنار کرد و گفت که عدم حضور او در منطقه در روزهای اولی که سیل آنجا را فراگرفته بود “اصلا قابل قبول نیست”. اسحاق جهانگیری علی قرابی معاون مناف هاشمی را به عنوان سرپرست استانداری گلستان منصوب کرد. مناف هاشمی در زمان راه افتادن سیل در استان گلستان در سفر خارج از کشور به سر میبرد.
اما سیل در استان‌های گلستان و مازندران و خراسان شمالی سیلی از انتقادها به ناکارآمدی مسئولان، سوءمدیریت و سیاست‌های سودجویانه حکومت به راه انداخت که برکناری استاندار گلستان هم نتوانست سدی در برابر آن شود.
برخی می‌گویند برکناری استاندار گلستان “پاک کردن صورت مسئله” است. زیرا مسئولان چه باشند و چه نباشند، کار مفیدی برای مردم انجام نمی‌دهند.
بعضی‌ها با وجود اذعان به ناکارآمدی و عدم توانایی در مدیریت بحران اما این برکناری را قدمی درست دانسته‌اند.
گروهی نیز خواسته‌اند که دامنه برکناری مسئولان گسترده‌تر شود.
سیاست‌های حکومت؛ چهار دهه تخریب محیط زیست
در آخرین روزهای اسفند بارش بارانی شدید در شرق استان گلستان باعث سرریز شدن سدهای گلستان، گلستان ٢ و بوستان شد. آب رودخانه‌های گرگان‌رود، چهل‌چای، قره‌سو و اوغان به شدت بالا آمد و از بستر رودخانه خارج شد.
گفت‌وگوی استاندار گلستان با خبرآنلاین که سه روز بعد از جاری شدن سیل صورت گرفت، پرده‌ای را به نمایش می‌گذارد که منتقدان آن را گواه بر بی‌کفایتی و بی‌مسئولیتی متولیان امور می‌دانند. او در این مصاحبه می‌گوید تصور ما این بود که “همه کارها جمع” شده است و شخص او “در بهترین شرایط استان را جمع کرده” است، “همه کارهایی که باید” می‌کردند را کرده بودند ولی چه حاصل که «سیلاب ۵ برابر ظرفیت همه رودخانه‌های استان» بوده است.
آیا علت واقعی بلایی که بر سر مردم استان‌های گلستان و مازندران آمده و آنها را در آب، گل و لای فرو برده این است بارندگی بیش از تصور مسئولان بوده است؟ اگر چنین است پس فاجعه اصلی تازه در راه است. سازمان هواشناسی ایران پیش‌بینی بارشی شدید در روزهای آینده (دوشنبه و سه‌شنبه) را کرده و وزارت نیرو به ۱۰ استان ایران هشدار وقوع سیل داده است. وزارت کشور نیز از اعلام آماده‌باش در پنج استان غربی خبر داد.
کارشناسان عامل سیل و خرابی را نه دست طبیعت که دست‌اندازی حکومت می‌دانند
کارشناسان و طرفداران محیط زیست به نحوه مدیریت آب‌های سطحی در ایران در چهار دهه اخیر اشاره می‌کنند. از جمله سدسازی‌های بی‌رویه و از بین بردن جنگل‌ها و مراتع. برخی از بین بردن روزانه ۱۲۳ هکتار جنگل را از عوامل اصلی جارش شدن سیل می‌دانند. درختان جنگل به عنوان سدی طبیعی در مقابل جاری شدن سیل هنگام بارش‌های سنگین عمل می‌کنند. خاک زمینی که درختان آن قطع شده، تاب مقاومت در برابر بارش شدید را ندارد و همراه با آن به سیلی از گل و لای و مواد معلق جاری می‌شود.
یاشار سلطانی، روزنامه نگار در توییتر خود نوشته است که دولت “لایحه تنفس جنگل” را در سال ۹۵ به مجلس برد و خواستار توقف برداشت از جنگل‌ها شد اما سه تن از امامان جمعه، نورمفیدی، طبرسی و قربانی، امام جمعه‌های گلستان، مازندران و گیلان از مخالفان اصلی آن بودند.
جبار کوچکی نژاد نماینده رشت در مجلس نیز از خسارت دیدن پیمانکاران در صنایع چوب ابراز نگرانی کرده بود. او گفته بود این پیمانکاران “بهرغم اینکه قرارداد قانونی بستند، هزینه کردند، تجهیز کارگاه کردند و زمان صرف کردند، ورشکست می‌شوند.”
روش برخورد با نواقص و “قصور یا تقصیر” در مورد سیل گلستان و ویرانی ناشی از آن نیز مانند بسیاری معضلات دیگر در ایران همراه با تهدید است.
ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه روز سوم فروردین به رئیس سازمان بازرسی کل کشور ماموریت داده است که «با حضور فوری در مناطق سیل‌زده، ابعاد و زوایای گوناگون حادثه و روند امدادرسانی به سیل‌زدگان را مورد ارزیابی و نظارت جدی و دقیق قرار دهند و در صورت وجود قصور یا تقصیر احتمالی از سوی هر یک از دستگاه‌ها چه در زمینه عدم پیش‌بینی‌های لازم که منجر به ایراد خسارت شده است و چه نقایص در کمک‌رسانی و خدمات‌رسانی به مردم، مراتب را جهت رسیدگی‌های بعدی گزارش کنند.»
هم زمان جواد جاویدنیا معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی گفته است: «هر گونه جمع آوری کمک‌های مردمی توسط اشخاص و سازمان‌های معروف و شناخته شده جز از طریق جمعیت هلال احمر و کمیته امداد ممنوع است.»
او از مردم خواسته در صورت مواجهه با این موارد شماره حساب‌ها و شماره کارت‌های اعلامی را در بخش شکایات و اعتراضات مردمی پایگاه اینترنتی معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور اطلاع دهند “تا بلافاصله نسبت به مسدودسازی این حساب‌ها اقدام شود.”
معاون دادستان کل کشور به اشخاص و چهره‌های شناخته شده هشدار داده است “در صورت اقدام، حساب‌ها مسدود و مبالغ جمع آوری شده توقیف و به سازمان‌های یادشده تحویل داده خواهد شد، لذا از هر گونه اقدام در این زمینه خودداری شود.”
تاکنون بیشترین کمک‌ها و رسیدگی‌ها از سوی خود مردم صورت گرفته است. یک نمونه به یادماندنی موج کمک‌های مردمی به زلزله زدگان کرمانشاه دو سال پیش بود. اما گویا این نیز حالا موضوعی قابل پیگرد شده است.
علی دایی، چهره محبوب فوتبال ایران به خبر آنلاین گفته است علیرغم این هشدارها به کمک مردم خواهد شتافت و امیدوار است که “خود مسئولین دولت وظیفه‌شان را انجام دهند” تا دیگر نیازی به او امثال او برای انجام چنین کارهایی نباشد. او گفته است: «ما هم می‌رویم و اگر کاری از دست‌مان برمی‌آمد کمک می‌کنیم. انشالله که جلوتر از همه ما این دولت باشد که به کمک مردم می‌آید.»
منبع: DW
