۹۰ انجمن خواستار بررسی منصفانه پرونده فعالان محیط زیست شدند

انجمن‌های طرفدار محیط زیست در نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه ایران از او خواستند حق دادرسی عادلانه را برای فعالان محیط زیست در نظر گیرد. آنها در این نامه از عدم رعایت قانون در مورد این فعالان انتقاد کردند.

هم‌زمان با شروع دور دوم دادگا‌ه‌ هشت نفر از فعالان محیط زیست در ایران ۹۰ انجمن طرفدار محیط زیست از سراسر ایران نامه‌ای به ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه نوشته‌اند و در آن از او خواسته‌اند که «دادرسی منصفانه که از مصادیق اولیه آن، حق اختیار دو وکیل برای هر متهم در مرحله دادگاه است، برای این بازداشتی‌ها در نظر گرفته شود».

خبرگزاری ایرنا با انتشار بخش‌هایی از این نامه نوشته است که در این نامه به مواردی از بی‌قانونی در قبال این فعالان اشاره شده است. از جمله این موارد این است که «قبل از پایان تحقیقات مقدماتی و احراز مجرمیت آنان، گزارش‌ها و مصاحبه‌هایی که مبین افشای هویت و مشخصات شخصی آنان بود در برخی رسانه‌ها منتشر» شده است.

از دیگر مواردی که این انجمن‌ها به آن اشاره کرده‌اند تعیین مجازات تعزیری بوده برای همه این فعالان و آنهم «پیش از آنکه دادستان وقت تهران، چهار نفر از آنان را مشمول اتهام حدود موضوع ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی اعلام کند». در مرحله اظهارنظر قرار نهایی نیز بنابر این نامه، «مقام اظهارنظر اقدام به افزایش مجازات و تبدیل آن به حدود کرده است».

اختلاف میان وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه

فعالان محیط زیستی ۱۸ ماه پیش توسط اطلاعات سپاه به اتهام “جاسوسی”، “افساد فی‌الارض”  و “اقدامات ضد‌امنیتی” دستگیر شدند. این درحالی است که وزارت اطلاعات دولت روحانی رسما این اتهامات را رد کرده است. ۹۰ انجمن طرفدار محیط زیست با انگشت گذاشتن بر این اختلاف نظر میان دو نهاد امنیتی نوشته‌اند:

«با توجه به وجود این تعارض آشکار در نظریات کارشناسی دو نهاد اطلاعاتی که موجب ایجاد ابهام و شبهه در اصل موضوع شده به‌طوری‌که حضرتعالی در دیدار اخیر با برخی کارشناسان محیط زیست، به‌نحوی، به ابهام حاصله اشاراتی داشتید موضوع، مشمول قاعده فقهی (تدرأ الحدود بالشبهات) موضوع ماده ۱۲۰ قانون مجازات اسلامی است و همان‌طور که در شرع مقدس و قانون پیش‌بینی شده، در صورتی که در اینگونه موارد شبهه و ابهام در وقوع و ارتکاب اصل جرم پیش آید نظر بر برائت حمل می‌شود.»

هشت تن از فعالان زیست‌محیطی، مراد طاهباز، سام رجبی، امیرحسین خالقی، هومن جوکار، سپیده کاشانی، نیلوفر بیانی، طاهر قدیریان و عبدالرضا کوهپایه، در زمستان سال ۱۳۹۶ بازداشت شدند و تاکنون در زندان به‌‌سر می‌برند.

کاووس سیدامامی نیز همان زمان همراه این عده بازداشت شد اما دو هفته پس از بازداشت به‌طرز مشکوکی در زندان درگذشت. مقام‌های امنیتی مدعی شدند که آقای سیدامامی در زندان خودکشی کرده است.

برخی منابع می‌گویند احتمالاً مخالفت فعالان محیط زیست با “ایجاد پایگاه‌های موشکی سپاه پاسداران” در مناطق حفاظت‌شده کشور، علت اصلی متهم کردن آن‌ها به “جاسوسی” است.

در یک سال و نیم گذشته بسیاری از دانشگاهیان و فعالان مدنی و محیط زیست در نامه‌هایی سرگشاده از جمله خطاب به رئیس قوه قضائیه، بازداشت‌شدگان را بی‌گناه دانسته و خواستار آزادی آنها شده‌اند.

نخستین جلسه دادگاه فعالان محیط زیست اواسط بهمن ۱۳۹۷ به طور غیرعلنی شروع شد. وبسایت “کلمه” نوشت: حضور آنان در دادگاه با همراهی تعداد زیادی از ماموران امنیتی اطلاعات سپاه همراه بوده و آنان اجازه صحبت کردن با یکدیگر را نیز نداشته‌اند.

هیچکدام از وکلای مدافع فعالان محیط زیست در دادگاه از سوی متهمان یا خانواده‌های آنها تعیین نشده‌اند. نیلوفر بیانی، فعال محیط زیست بازداشت شده، در جلسه دادگاه اعلام کرده بود که بارها توسط ماموران مورد ضرب و شتم قرار گرفته و تهدید شده است. او در دادگاه رو به دیگران کرده و  فریاد زد: «اگر شما رو هم مثل من به آمپول زدن تهدید می‌کردند، اعتراف می‌کردید! مردم این چند ماه من را انفرادی نگه داشتند، کلی زدنم و به زور اعتراف گرفتن، دارن منو می‌برن پیش صلواتی اعدامم کنن.»

منبع: DW