سه قدرت اروپایی: غنی‌سازی ۲۰ و ۶۰ درصدی ایران هیچ توجیه غیرنظامی قابل قبولی ندارد
سه قدرت اروپایی دخیل در برجام در بیانیه مشترکی ضمن ابراز نگرانی عمیق در مورد توسعه فزاینده برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، در مورد پیامدهای غنی‌سازی ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی از سوی ایران هشدار دادند.
همزمان، ایالات متحده با انتقاد از «اقدامات فزاینده ایران فراتر از محدودیت‌های برجام» ایران را از اقدامات تحریک‌آمیز در این زمینه بر حذر داشته و خواستار اجرای اقدامات راستی‌آزمایی و نظارتی در چارچوب توافق هسته‌ای شده است.
در بیانیه مشترک فرانسه، بریتانیا و آلمان خطاب به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید شده که «ایران هیچ توجیه غیرنظامی قابل قبولی برای غنی‌سازی ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی ندارد و تولید اورانیوم غنی‌شده در این سطح برای کشوری که برنامه تسلیحاتی ندارد بی‌سابقه است».
این بیانیه همچنین از اینکه ایران با ارتقای توانایی‌های هسته‌ای خود «به طور دائم و غیر قابل بازگشت»، «جامعه بین‌المللی را در معرض خطر جدی قرار داده»، عمیقاً ابراز نگرانی کرده است.
در بیانیه سه کشور اروپایی تأکید شده که «در نتیجه سرعت تولید نگران‌کننده، کل ذخایر ایران امروز حاوی مواد شکافت‌پذیر کافی است که در صورت غنی‌سازی بیشتر می‌توان برای تولید بیش از یک سلاح هسته‌ای استفاده کرد».
سه کشور اروپایی همچنین هشدار داده‌اند که «انباشت اورانیوم غنی‌شده با غنای ۲۰ و ۶۰ درصد، زمان تولید اولین سلاح هسته‌ای را بیشتر کاهش می‌دهد».
این بیانیه «نصب زیرساخت‌های مدولار سانتریفیوژهای پیشرفته» را اقدامی نگران‌کننده‌ای توصیف کرده که به ایران امکان «پیکربندی عملیاتی آسان‌تر این گونه آبشارها» و دسترسی به سطوح بالاتر غنی‌سازی را می‌دهد.
«توسعه دانش ضروری برای تولید سلاح هسته‌ای، به ویژه در زمینه فلز اورانیوم» و «تحقیق و توسعه با فلز اورانیوم طبیعی و غنی‌شده» دیگر موضوعی است که در این بیانیه «فاقد هرگونه توجیه غیرنظامی قابل قبول در ایران» توصیف شده است؛ موضوعی که از نگاه سه قدرت اروپایی دخیل در توافق هسته‌ای «دانش قابل استفاده در تسلیحات را در اختیار ایران قرار می‌دهد».
سه کشور اروپایی هشدار داده‌اند که تحقیق و توسعه در این زمینه و استفاده گسترده از سانتریفیوژهای پیشرفته، توانایی‌های غنی‌سازی ایران را «برای همیشه بهبود داده» و به این ترتیب تداوم اقدامات فزاینده ایران «به طور غیرقابل برگشتی ارزش ضد اشاعه برجام را کاهش می‌دهد».
در بیانیه فرانسه، بریتانیا و آلمان، همزمانی گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران با کاهش قابل توجه همکاری حیاتی با آژانس، توقف ۹ ماهه اقدامات شفافیت و راستی‌آزمایی موضوع برجام و تعلیق پروتکل الحاقی، و امتناع مداوم ایران از تمدید رسمی اقدامات شفاف‌ساز از دیگر مواردی است که نسبت به آنها ابراز نگرانی شده و قویاً از ایران خواسته شده که «دسترسی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بازگرداند و به طور کامل همکاری کند».
سه کشور اروپایی بازگشت به اجرای کامل ترتیبات نظارتی آژانس از جمله اجرای پروتکل الحاقی را از سوی ایران، ضروری خوانده و تصریح کرده‌اند که بازگشت شفافیت کامل و ترتیبات نظارتی به ایجاد اعتماد جامعه بین‌المللی به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران کمک خواهد کرد.
در عین حال هر سه کشور تأکید کرده‌اند که با حسن نیت برای مذاکره به وین باز خواهیم گشت تا کار از جایی که در خرداد ماه و در جریان دور ششم مذاکرات متوقف شده بود، از سر گرفته شود.
همزمان نمایندگی آمریکا در آژانس نیز در بیانیه خود با اشاره به اقدامات فزاینده ایران فراتر از محدودیت‌های برجام، از جمله کار با فلز اورانیوم و تولید فلز غنی‌شده تا سطح ۲۰ درصد و استفاده از سانتریفیوژهای پیشترفته برای غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم، تصریح کرد که «تنها کشورهای دارای سلاح هسته ای چنین اقداماتی را در رابطه با غنی سازی انجام داده‌اند.»
این بیانیه یادآور شده که تداوم توسعه قابل توجه برنامه هسته‌ای ایران فراتر از محدودیت‌های برجام، و ادامه تنش‌های فزاینده هسته‌ای، «ما را از بازگشت به پایبندی متقابل برجام دورتر می‌کند، نه به آن نزدیک‌تر».
این بیانیه به گفته‌های وزیر خارجه آمریکا اشاره کرده «فرصت بازگشت به پایبندی کامل متقابل به برجام، برای همیشه ادامه ندارد».
بیانیه ایالات متحده تأکید می‌کند که اگر ایران واقعاً علاقه‌مند به بازگشت متقابل به پایبندی به توافق هسته‌ای است، «از اقدامات تحریک آمیز که بسیار فراتر از محدودیت‌های برجام است دست بردارد»، و در عوض، «اقدامات راستی‌آزمایی و نظارتی را که در توافق گنجانده شده، اجرا کند».
نمایندگی آمریکا در این بیانیه تصریح کرده که در صورت از سرگیری پایبندی ایران به تمام تعهدات خود در چارچوب برجام، ایالات متحده آماده است تا تمامی تحریم‌های مغایر با برجام را لغو کند.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه نشست دوره‌ای خود را از جمله برای بررسی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی آغاز کرد و بنا بر گزارش‌ها، رافائل گروسی به شورای حکام آژانس گفت از مذاکراتی که این هفته در تهران دربارهٔ برنامه هسته‌ای ایران انجام داده، نتیجه خاصی حاصل نشده است.
او در عین حال تأکید کرد که «از تلاش برای دستیابی به نوعی از تفاهم با ایران» دست نمی‌کشد.
اظهارات آقای گروسی در مورد بی‌نتیجه بودن سفرش به تهران، واکنش یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا را به دنبال داشت که بن‌بست در همکاری‌های ایران با آژانس را «نشانه‌ای بد» از میزان جدیت طرف ایرانی در به نتیجه رسیدن موفقیت‌آمیز مذاکرات وین توصیف کرده بود.
مقام‌های ایرانی مدعی هستند که در سفر مدیرکل آژانس به تهران، دو طرف به «توافقی اصولی برای حل مشکلات فنی با آژانس» دست یافته‌اند و وزیر خارجه جمهوری اسلامی در این باره یادآور شده که «پیگیر صدور بیانیه مشترک [با آژانس] در اولین فرصت ممکن هستیم».
مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های باقیمانده در برجام که از خرداد امسال به‌دلیل انتخاب ابراهیم رئیسی به مقام ریاست‌جمهوری متوقف شده، قرار است از روز هشتم آذر در وین از سر گرفته شود. ایالات متحده به دلیل خروج از برجام تاکنون به صورت غیرمستقیم در این مذاکرات حاضر بوده است.
هدف از این مذاکرات مجاب کردن ایران به از سرگیری انجام تعهدات خود در چارچوب برجام و لغو تحریم‌های واشینگتن علیه تهران است.
روز جهارشنبه رادیوی ملی سراسری آمریکا (ان.پی.آر) گفت‌وگویی با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران منتشر کرد که در آن تأکید شده اگر ایران در مذاکرات هسته‌ای هفته آینده حاضر نشود که به برجام بازگردد و به ساخت بمب هسته‌ای «بسیار نزدیک» شود، ایالات متحده دست روی دست نخواهد گذاشت.
آقای مالی تصریح کرد اگر روندی را که الان دنبال می‌کند ادامه دهد، یعنی ترک میز دیپلماسی و تسریع در برنامه هسته‌ای، پاسخ متناسبی دریافت خواهد کرد.
منبع: رادیو فردا
