آشفته بازار نان در ایران؛ آغاز توزیع نان یارانه‌ای با کارت بانکی
با وجود تکذیب مسئولان، قیمت انواع نان در ایران به شدت افزایش یافته و توزیع آزمایشی نان یارانه‌ای در زنجان آغاز شده است. در استان زنجان نان یارانه‌ای با کارت بانکی فروخته می‌شود و صحبت استفاده از کارت ملی هم در میان است.
افزایش شدید قیمت نان به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های این روزهای مردم ایران تبدیل شده، گرچه برخی مسئولان، از جمله احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد وعده داده بهای نان سنتی تا پایان امسال افزایش نخواهد یافت.
در حالی که آشفتگی و سردرگمی در بازار نان ایران ادامه دارد، توزیع نان یارانه‌ای در استان زنجان به صورت آزمایشی و از طریق کارت‌های بانکی آغاز شده است.
خبرگزاری ایسنا جمعه ۱۶ اردیبهشت از قول مدیرکل روابط عمومی استانداری زنجان گزارش داد: «با توجه به حجم گسترده تخلف در حوزه توزیع آرد، تصمیم بر این شده است که یارانه نان که قبلاً به گندم تعلق می‌گرفت، مستقیماً به نانوایان پرداخت شود.»
بنابر این گزارش، مهدی ورقایی گفته با آغاز اجرای این برنامه نانوایی‌های زنجان به کارت‌خوان‌های هوشمند متصل می‌شوند تا به ازای تعداد نان‌های فروخته شده یارانه نان به نانوایی تعلق گیرد.
بازگشت به دوران کالای کوپنی با رنگ و لعاب جدید
با افزایش شدید قیمت‌ها بحث بازگشت به توزیع کوپنی کالاهای یارانه‌ای که در دوران جنگ ایران و عراق اجرایی شد بار دیگر بالا گرفت و در دولت ابراهیم رئیسی به صورت جدی‌تری در دستور کار قرار گرفته است.
در این میان درباره توزیع نان یارانه‌ای بر اساس کارت ملی شهروندان هم صحبت‌هایی مطرح شده که چند و چون آن به درستی روشن نیست.
ابراهیم صیامی، از مدیران وزارت اقتصاد روز چهارشنبه مدعی شد با طرح دولت قیمت نان برای مردم گران نمی‌شود و به ازای هر کد ملی “یارانه نان” به شهروندان اختصاص می‌یابد. او خرید نان یارانه‌ای با کارت بانکی را هم ممکن دانست.
محمدرضا میرتاج‌الدینی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس یازدهم، حدود یک ماه پیش این طرح دولت را توزیع “کالابرگ دیجیتال یا همان کوپن سابق” عنوان کرد.
“الگوی مصرف” نان با باگت ده هزار تومانی؟
به نوشته روزنامه آسیا، صیامی درباره طرح دولت گفت: «مزیت این کار این است افرادی که بیش از الگو، مصرف کنند باید الگوی مصرف را اصلاح یا به قیمت آزاد خریداری کنند. افرادی هم که مصرف آنها کمتر از الگوی استاندارد است پولی هم برای آنها می‌ماند.»
در روزهای گذشته خبرهایی در فضای مجازی منتشر شد که مطابق آنها قیمت نان‌های صنعتی به یکباره چند برابر شده و بهای هر باگت به ده هزار تومان رسیده است.
برخی مسئولان افزایش شدید قیمت نان غیرسنتی را تکذیب کرده‌اند، اما شواهد و اظهارنظرهای کاربران در فضای مجازی این مسئله را تائید می‌کند که یکی از علت‌های اصلی آن بیش از ۹ برابر شدن قیمت آرد برای واحدهای تولید نان صنعتی است.
محمد جواد کرمی، رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی ۱۱ اردیبهشت به سایت “خبرآنلاین” گفت مطابق مصوبه ستاد تنظیم بازار قیمت آرد برای این واحدها از کیلویی هزار و ۷۵۰ تومان بیش از ۹ برابر شده و به کیلویی ۱۶ هزار تومان افزایش یافته است.
بیش از سه برابر شدن قیمت نان سنگک؟
او فهرست قیمت‌های منتشر شده در فضای مجازی برای نان‌های فانتزی را تکذیب کرد اما گفت با توجه به حذف یارانه آرد و دیگر هزینه‌ها قیمت این محصولات از این پس به شکل “عرضه و تقاضا” و رقابت بین واحدهای تولیدی تعیین می‌شود و قیمت مصوب وجود نخواهد داشت.
با وجود ادعای مکرر مقام‌های دولتی درباره گران نشدن قیمت نان سنتی برای مصرف‌کنندگان، لیست قیمت فروشگاه‌های اینترنتی، از بیش از سه برابر شدن قیمت نان سنگک حکایت دارد. برخی کاربران اینترنتی هم از خرید نان به قیمت‌های جدید خبر می‌دهند.
افزایش قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان، حذف ارز دولتی (دلار ۴۲۰۰ تومانی) و بحران کمبود مواد غذایی ناشی از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین از مهم‌ترین علت‌های گرانی نان عنوان می‌شوند.
به گزارش “خبرآنلاین”، وزیر اقتصاد با اشاره به تبعات این جنگ گفت: «با جنگ اوکراین وضعیت تجارت کالاهای اساسی هم بغرنج شد و قیمت گندم و روغن به شدت افزایش یافت و موجب شد قیمت کالاهای اساسی در ایران به یک‌دهم قیمت در کشورهای همسایه کاهش یابد که موجب قاچاق به خارج می‌شد.»
میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه بودجه هم به تازگی مدعی شد دولت یارانه نان را حذف نمی‌کند اما آن را “به صورت بهینه بازتوزیع” می‌کند و با اصلاح قیمت آرد جلوی قاچاق آن را می‌گیرد.
با وجود این اظهارات، سردرگمی در آشفته‌بازار نان همچنان ادامه دارد و نگرانی از افزایش شدید قیمت نان که غذای اصلی بخش بزرگی از شهروندان محسوب می‌شود مدام افزایش می‌یابد.
منبع : DW
