انتقادهای شدید از روحانی در پی فرمان شروع فعالیت‌های اقتصادی
علیرغم بحران کرونا حسن روحانی دستور شروع کسب و کار “کم ریسک” را داده است. این سیاست در میان نمایندگان مجلس و برخی مسئولان دولتی با انتقادهای شدید روبرو شده و آنها این تصمیم را ریسک بزرگی در مهار کرونا می دانند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران روز دوشنبه ۱۸ فروردین (ششم مارس) در جلسه اقتصادی دولت درباره افزایش بیکاری و تعطیلی کارگاه‌های کوچک گفت «برخی کارگاه‌های یک نفره و چند نفره و همچنین کارگاه‌های بالای ۵۰ نفر تعطیل شده‌اند که حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر اشتغال‌شان به این موارد مرتبط بود و زندگ‌شان تحت فشار قرار گرفته است». او به سه میلیون “خانوار تحت فشار” و گروه‌های کم درآمد جامعه اشاره کرد و گفت: «برای آنها در ۴ نوبت بسته حمایتی قرار دادیم، از ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان مرحله اول آن پرداخت شده است و مرحله دوم آن تا پایان فروردین پرداخت می‌شود و دو ماه دیگر هم پرداخت خواهد شد.»
بحران کرونا دولت را که قبل از کرونا نیز به شدت از درآمدهایش کم شده بود، به چالشی بزرگ کشیده است. حالا دولت باید میان مهار بیماری و حفظ سلامت مردم از یک سو و راه انداختن چرخ بخش‌هایی از اقتصاد از سوی دیگر تصمیم بگیرد.
حسن روحانی روز گذشته مدعی شد که “وضعیت در برخی از استانها سفید است”. او با همین ادعا روز یکشنبه ۱۷ فروردین مقرر کرد که “کسب و کارهای کم ریسک” از ۲۳ فروردین یعنی دو سوم مشاغل فعالیت خود را شروع کنند. اما پیش از رسیدن این تاریخ و عملا از روز شنبه ۱۶ فروردین چهره شهرهای ایران تغییر کرده و تردد مردم و وسایل نقلیه در سطح شهرها، بر نگرانی مردم و برخی مسئولان افزود.
کیانوش جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت در واکنش به ادعای روحانی وضعیت را “قرمز” دانست. او اعلام کرد «هیچ استانی در وضعیت سفید نیست» و «عدم رعایت محدودیت‌ها بعد از ۲۳ فروردین معضل ایجاد می‌کند». او با اشاره به آمارهایی که دولت چین در مورد بیماری کرونا داد آنها را «شوخی تلخی» نامید.
مینو محرز، عضو کمیته ملی مبارزه با بیماری کووید ۱۹ در ایران نیز روز دوشنبه ۱۸ فروردین با تایید سخنان کیانوش جهانپور در باره آماری که چین داده به خبرگزاری ایلنا گفت: «بیماری ثابت کرده است که میزان کشندگی و قدرت سرایتش به طور وحشتناکی بالاتر از گفته‌های چین است.» او اضافه کرد: «معلوم نیست که مساحت شیوع تنها ووهان بوده باشد. ما نمی‌دانیم که بیماری در چین مهار شده است یا خیر؟ با سابقه‌ای که از مطالعات علمی آنها داریم، می‌دانیم که به آمار‌هایشان هم نمی‌شود اتکا کرد.»
«تصمیم و استدلال رئیس جمهور صد در صد غلط است»
احمدی مرادی، نماینده بندرعباس روز دوشنبه به خبرگزاری ایلنا گفت: «وقتی اظهارات رئیس جمهودر خصوص سفید بودن وضعیت استان هرمزگان را شنیدم دو فرضیه در ذهنم متبادر شد؛ یا به ایشان اطلاعات غلط داده شده و یا اینکه رئیس جمهور از روی بی‌توجهی این موضوع را مطرح کرده‌اند.»
او گزینه دوم را به واقعیت بیشتر نزدیک دانسته و پرسید: «چطور ممکن است رئیس جمهور کشور استانها را تقسیم بندی کند و یک جا را خاکستری و یک جا سفید و جای دیگر را قرمز بداند. وقتی ویروس جهانی شده یعنی همه جا قرمز است و کشورهای مختلف برای مهار آن برنامه‌ریزی می‌کنند.»
احمدی مردای “تصمیم و استدلال” حسن روحانی را “صد در صد غلط” خواند و خواستار دادن اختیارات کامل به استانداران شد تا بتوانند برخی نقاط را قرنطینه و یا محدودیت تردد اعمال کنند. او به ایلنا گفت: «در موضوع اعلام وضعیت سفید به صراحت می‌گوییم خیر وضعیت ۱۰۰ درصد قرمز است و وزارت بهداشت و درمان نیز رسما اعلام کرده که هیچ جا وضعیت سفید نداریم».
همچنین احمدحسین قربانی، نماینده استان گیلان و عضو کمیسیون بهداشت مجلس با اشاره به روند کاهشی در این استان به ایلنا گفت «در کشور چین بعد از اینکه قرنطینه را برداشتند بعد از شیوع و پیک مجدد دوباره قرنطینه را اعمال کردند. مسئله‌ای که ما نگران آن هستیم این است که این روال که اعلام شده برای مردم عادی قلمداد شود، می‌تواند عامل بحران و خطر باشد.»
او نیز درباره تاریخ اعلام شده برای بازگشایی واحدهای اقتصادی و اصناف بر این باور است که «این ویروس هنوز هیچ پروتکل و زمان‌بندی مشخصی در هیچ کجای دنیا حتی در کشورهای توسعه یافته ندارد و سازمان جهانی بهداشت هم، چنین برنامه‌ای را اعلام نکرده است.»
اما حتی پیش از فرارسیدن تاریخ شروع کسب و کارهای به قول رئیس جمهور “کم ریسک” چهره شهرهای ایران تغییر کرد.
محمدجواد جمالی نوبندگانی، نماینده فسا به ایلنا گفت: «متاسفانه بعد از پایان یافتن تعطیلات مشاهده کردیم ترافیک سنگینی در شهر اتفاق افتاد و برخی از کسبه به محل‌های کار خودشان بازگشتند که باید تاکید کنم این کار در بدترین زمان ممکن صورت گرفت، زیرا بسیاری از افراد از سفرهای خودشان به تهران بازگشته بودند که ممکن است در طول سفر ناقل این بیماری شده باشند.»
مجلس ایران فعلا تعطیل است و در سیاست گذاری برای عبور از بحران کرونا عملا نقشی ندارد. فاطمه سعیدی، نماینده مجلس با اشاره به تعطیلی طولانی مجلس در توییتی نوشت که نمایندگان در اولین جلسه خواهان تعطیلی یک ماهه در ایران خواهند شد. او بی اعتنایی به سلامت مردم را “خطایی نابشخودنی” دانست.
«دولت مسایل کم اهمیت‌تر از کرونا را هم نتوانست مدیریت کند»
انتقاد از دولت به نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی خلاصه نمی‌شود. عبدالله ناصری، عضو شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان با اشاره به تنگناهای اقتصادی ناشی از کاهش درآمدهای دولت و افزایش هزینه‌ها از یک سو و “انتظار بحق جامعه مبنی بر اقدامات منطبق با نظر کارشناسان عرصه بهداشت و درمان” از سوی دیگر، درباره عملکرد روحانی به روزنامه “جهان‌صنعت” گفته است که روحانی “در سال‌های گذشته مسائل کم اهمیت‌تر از کرونا را هم نتوانسته مدیریت کند”.
ناصری عملکرد روحانی را منفعلانه و “باری به هرجهت” دانسته و گفته است انتظار مدیریت از او در بحران کرونا “اساسا انتظاری واهی است زیرا او مدت‌هاست که به طور جدی نشان داده هیچ برنامه‌ای ندارد و دچار روزمرگی شدید است”.
عبدالله ناصری به وزرای روحانی نیز به شدت انتقاد کرده است. “نامه نیوز” روز دوشنبه به نقل از او نوشت اگر روحانی “وزرای ضعیف و نالایق را از دور خود کنار بزند و یکسری آدم‌های باتجربه را برای مدیریت کرونا روی کار آورد، در همین شرایط تحریم و با همین محدودیت منابع هم می‌توان تصمیمات خوبی گرفت. ولی مردم باید بدانند که تصمیمات مطلوب ضدکرونایی با آقایان رحمانی، نمکی و نوبخت انجام شدنی نیست و متاسفانه آقای روحانی هم با طناب اینها در چاه می‌رود”.
به باور این چهره اصلاح طلب و بسیاری کارشناسان اگرچه دولت در ایران نیز باید مسیری را در پیش گیرد که بسیاری از کشورها برای مهار بیماری در پیش گرفتند اما شرایط اقتصادی در ایران معضل بزرگی برای اجرای محدودیت‌های لازم است. عبدالله ناصری در این زمینه گفته: «واقعیت این است که راه نجات کشور در مقابله با کرونا، قرنطینه کامل است و این قرنطینه کامل نیاز به منابع مالی دارد تا دولت بتواند زندگی مردم را اداره کند. دولت اما نه چنین انگیزه‌ای دارد و نه منابع مالی لازم را برای این کار دارد.»
برای رفع تحریم‌ها ایران باید راه تعامل با جهان را در پیش گیرد
در هفته‌های اخیر دولت ایران بارها نسبت به تحریم‌ها به عنوان مانع اصلی در برابر مبارزه با کرونا شکایت کرده است. وزیر خارجه ایران حتی آن را “جنایت” دانسته است. این درحالی است که او پیشتر درباره تحریم‌ها و معضلاتی که این تحریم‌ها برای مردم ایجاد کرده اند مدعی شده است که مردم ایران خود زندگی در این شرایط را “انتخاب” کرده‌اند.
توصیه عبدالله ناصری مانند بسیاری چهره‌های سیاسی اصلاح طلب به حکومت ایران در این شرایط دشوار و بسیار ویژه این است که برای “حل مسائل بین‌المللی و حل مناقشه تحریم‌ها پیشقدم شود” زیرا تنها در این صورت “می‌توان امیدوار بود که در شرایط عاطفی و روحیه فعلی جهان هم بتواند تا حدودی بازار نفت خود را بازسازی کند و هم برای آینده برنامه‌ریزی کند.”
ناصری هشدار می‌دهد که ایران نباید به راه کشورهایی مانند کره شمالی برود زیرا “کشورهایی که در این زمان با تحریم‌های بین‌المللی مواجه هستند مثل ایران، سوریه و کره شمالی و به طور جدی نخواهند توانست هماهنگ با پروتکل جهانی کرونا را مدیریت کنند”.
هم او و هم بسیاری کارشناسان بهداشت و پزشکی نسبت به تبعات تصمیم حسن روحانی نگرانند و معتقدند او “شاید با این اقدام کمی از فشار اقتصادی بر دولت خود بکاهد اما قطعا موجی از نارضایتی و اعتراض پیش رو خواهد داشت”.
منبع: DW
