بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران با فعال شدن مکانیزم ماشه

با شکست قطعنامه چین و روسیه در شورای امنیت، مکانیزم ماشه فعال شد و بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران قطعی گردید.
قطعنامه پیشنهادی چین و روسیه برای تعلیق ششماهه مکانیزم ماشه، در شورای امنیت با شکست مواجه شد. این طرح تنها چهار رای موافق (چین، روسیه، پاکستان و الجزایر) کسب کرد و در مقابل با ۹ رای مخالف و دو رای ممتنع روبهرو شد. اکنون «اسنپبک» نهایی شد و تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران پس از گذشت ده سال، فردا ساعت ۸ شب به وقت نیویورک دوباره اجرا خواهد شد.
رد شدن این قطعنامه، عملا مسیر را برای بازگشت خودکار تحریمها هموار کرد و نیاز به استفاده آمریکا از حق وتو را از میان برد.
مکانیزم ماشه یا اسنپبک، یکی از بندهای کلیدی توافق هستهای (برجام) است که بر اساس آن، اگر هر یک از طرفهای توافق معتقد باشند ایران به تعهداتش پایبند نبوده، میتوانند موضوع را به شورای امنیت ارجاع دهند. در صورت عدم اجماع برای ادامه تعلیق تحریمها، تمام محدودیتهای پیشین شورای امنیت بهطور خودکار بازمیگردد. فعال شدن این سازوکار، به معنای بازگشت گستردهترین مجموعه تحریمها علیه ایران از سال ۲۰۱۵ تاکنون است.
بازگشت تحریمها احتمالا فشار بر اقتصاد ایران را افزایش میدهد. دسترسی به بازارهای مالی و بانکی بینالمللی بیش از پیش محدود خواهد شد، سرمایهگذاری خارجی کاهش مییابد و تجارت خارجی با هزینههای بالاتر و ریسک بیشتری مواجه میشود. در سطح داخلی، کارشناسان احتمال افزایش تورم و تضعیف ارزش پول ملی را مطرح میکنند که میتواند شرایط اقتصادی را دشوارتر سازد.
از منظر سیاسی نیز، این تحول نشاندهنده شکاف جدی میان اعضای شورای امنیت است. هرچند چین و روسیه تلاش کردند جلوی بازگشت تحریمها را بگیرند، اما مخالفت اکثریت اعضا موجب شد این تلاش ناکام بماند. فعال شدن مکانیزم ماشه میتواند فضای مذاکرات آینده بر سر برجام را پیچیدهتر کند و دامنه تعاملات ایران با متحدان و شرکای بینالمللی را محدودتر سازد. به علاوه، این اقدام احتمالا روابط دیپلماتیک ایران با برخی کشورها را نیز تحت فشار قرار خواهد داد.