دیده بان حقوق بشر: سازمان ملل سرکوب خونین آبان را بررسی کند

دیده‌بان حقوق بشر با اعلام نگرانی از عدم پیگیری سرکوب‌های خونین اعتراضات آبان ۹۸ توسط مقامات ایران، خواستار آن شد تا اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل برای رسیدگی به این سرکوب‌ها فوراَ وارد عمل شوند.

با گذشت بیش از سه ماه از اعتراضات سراسری آبان ماه در ایران، بسیاری از سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و حقوق بشری منتظرند مقامات ایران سکوت خود را بشکنند و شمار جانباختگان و بازداشتی‌های  این اعتراضات را به‌طور شفاف اعلام کنند.

دیده‌بان حقوق بشر روز سه‌شنبه ششم بهمن ۹۸ (۲۵ فوریه) در بیانیه‌ای، از تعلل مقامات ایران در بازخواست سرکوبگران انتقاد کرده و گزارشی درباره نگرانی‌های حقوق بشری از سرنوشت بازداشتی‌ها و کشته‌شدگان منتشر کرده است.

در این بیانیه، با اعلام اینکه “مقامات ایران نیروهای امنیتی را بابت کاربرد غیرقانونی و بیش از حد خشونت مرگبار در مقابله با اعتراضات گسترده آبان را مورد بازخواست قرار نداده‌اند”،  از اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل خواست  برای رسیدگی به این سرکوب شدید اقدامی فوری انجام دهند.

دیده‌بان حقوق بشر گفته است که با استناد به “عکس‌ها و ویدیوهای اعتراضات منتشر‌شده در شبکه‌های اجتماعی” که مورد تأیید این سازمان حقوق بشری هم هستند، دریافته است که نیروهای ویژه تحت نظارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین نیروهای ویژه متعلق به نیروی انتظامی(ناجا)، “نقشی عمده” در سرکوب‌های خونین آبان‌ماه در سراسر کشور داشته‌اند.

اعتراضات سراسری آبان ماه ۹۸ بعد از افزایش ناگهانی قیمت بنزین، در بسیاری از شهرهای ایران آغاز و در نتیجه آن تعداد زیادی از شهروندان کشته و شمار زیادی نیز بازداشت  شدند. مقامات ایران تا کنون حاضر نشده‌اند تعداد دقیق کشته‌شدگان و دستگیرشدگان  این اعتراضات را اعلام کنند. خبرگزاری رویترز چندی پیش به نقل از منابع آگاه در دولت جمهوری اسلامی، تعداد کشته‌شدگان را ۱۵۰۰ نفر اعلام کرد.

دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه خود به نقل از عفو بین‌الملل، تعداد کشته‌شدگان را دست‌کم ۳۰۴  نفر و به نقل از خبرگزاری هرانا، این تعداد را بیش از یکصد نفر اعلام کرد و ادامه داد: «یک نماینده مجلس ایران، تعداد کشته‌شدگان را ۱۷۰ نفر دانسته است ولی رسانه‌های رسمی از مرگ حداقل ۵ نفر از نیروهای امنیتی در جریان اعتراضات خبر داده‌اند. یک نماینده مجلس گفت حدود ۷ هزار نفر دستگیر شده‌اند».

سخنگوی دولت ایران، هفته گذشته و بعد از آنکه حسن روحانی، رئیس جمهوری و رئیس سازمان پزشکی قانونی، هر یک دیگری را مسئول اعلام آمار کشته‌شدگان معرفی کردند، گفت که این آمار “به زودی و توسط مراجع ذیصلاح” اعلام خواهد شد.

کاربرد “خشونت غیرقانونی به قصد کشتار”

دیده‌بان حقوق بشر همچنین گفته است که “مصاحبه‌ها با قربانیان و شاهدان عینی، بررسی عکس‌ها و ویدیوهای اعتراضات و تحلیل عکس‌های ماهواره‌ای، قویاً نشان می‌دهند که نیروهای امنیتی در حداقل سه مورد از خشونت غیرقانونی به قصد کشتار، استفاده کردند”.

در همین حال، مایکل پیج، معاون مدیر بخش خاورمیانه دیده‌بان حقوق بشر گفت: «مقامات ایران برای دهه‌ها به شکلی نظام‌مند، مخالفت‌ها را سرکوب کرده‌اند و حالا با سطح خشونت حیرت‌انگیزی با اعتراضات مردمی مقابله می‌کنند».

او اضافه کرد: «صداهای بین‌المللی معتبر باید پیامی صریح و حاکی از این بفرستند که ایران نمی‌تواند با مصونیت دست به کشتار معترضان بزند».

جاوید رحمان، گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران و ۱۵ کارشناس دیگر این سازمان، جمعه ۲۹ آذر (۲۰ دسامبر ۲۰۱۹) با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده بودند که گزارش‌های بدرفتاری با بازداشت‌شدگان این اعتراضات شوکه‌آور بوده است و آنها عمیقاً نگران استفاده نامتناسب نیروهای امنیتی ایران از ابزارهای خشونت‌آمیز در کشتار معترضان هستند.

دیده‌بان حقوق بشر در بخش دیگری از بیانیه خود، با اشاره به اینکه سرکوب معترضان در ایران بعد از دریافت “چراغ سبز” از سوی مقامات ایران بوده، اعلام کرده است که بعد از این سرکوب‌ها، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران گفت به خانواده افراد کشته‌شدگانی که در اعتراضات حضور نداشتند، دیه پرداخت شود و با معترضان دستگیرشده نیز با “رأفت اسلامی” برخورد شود.

دیده‌بان حقوق بشر اضافه کرد: «با وجود این، هیچ قسمت از پاسخ خامنه‌ای به رویدادها حاکی از این نبود که نیروهای امنیتی به خاطر کاربرد غیرقانونی و بیش از حد از زور، مورد تحقیق و تفحص قرار خواهند گرفت».

پیش‌تر، ۲۳ نهاد حقوق بشری خواستار تشکیل جلسه‌ ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به منظور آغاز تحقیقاتی مستقل درباره وضعیت بحرانی حقوق بشر در ایران در جریان و پس از اعتراضات آبان ماه شده بودند.

“ضرب‌و‌شتم معترضان در زندان، صدور حکم اعدام دستکم سه معترض و تهدید خانواده‌ها به مصاحبه نکردن با رسانه‌ها” بعد از سرکوب خونین اعتراضات از دیگر موضوعاتی است که دیده‌بان حقوق بشر به استناد برخی گزارش‌ها به آنها اشاره کرده است.

منبع: DW