معمای شناسایی ده‌ها مبتلا به کرونا در میان مسافران از ایران
تا کنون دست‌کم هفت کشور مواردی از ابتلا به ویروس کرونا در افرادی که قبلا در ایران بوده‌اند را شناسایی کرده‌اند. نسبت این افراد به تعداد موارد رسمی شناسایی شده در خود ایران هیچ شباهتی با دیگر کشورهای جهان ندارد.
مسئولان چند کشور، از جمله بحرین، کویت، امارات متحده عربی، عراق، عمان، لبنان، افغانستان و کانادا تا کنون از شناسایی یک یا چند فرد مبتلا به ویروس جدید کرونا موسوم به کووید- ۱۹ خبر داده‌اند که پیشتر در ایران بوده‌اند.
شمار این افراد مطابق اظهارات مقام‌های مسئول این کشورها در مجموع به بیش از ۳۰ نفر می‌رسد و اغلب آنها مدتی در شهر قم، کانون تا کنون شناخته شده شیوع کرونا در ایران، بوده‌اند.
بیشتر مبتلایان با منشاء حضور در ایران تا چند روز پیش شناسایی شده بودند که مقام‌های جمهوری اسلامی تعداد موارد ابتلا به ویروس کرونا در این کشور را ۴۳ نفر و شمار قربانیان را ۱۲ نفر اعلام کرده بودند.
روز چهارشنبه، هفتم اسفند (۲۶ فوریه) در حالی که دومین مسافر ایران مبتلا به کرونا در کانادا شناسایی شد موارد ابتلای قطعی به کرونا در ایران مطابق تازه‌ترین آمار وزارت بهداشت به ۱۳۹ نفر و تعداد کشته‌شدگان به ۱۹ نفر افزایش یافت.
موارد شناسایی شده ابتلا در ایران در سه روز گذشته به طور جهشی رو به بالا بوده و بیش از سه برابر شده است. با این همه نسبت همین تعداد به تعداد مواردی از ابتلا به کرونا با منشاء ایران در خارج، هیچ تناسب و مشابهتی با دیگر کشورها ندارد.
دانشگاه جانز هاپکینز، با سابقه‌ترین و از معتبرترین دانشگاه‌های پژوهشی ایالات متحده، با راه‌اندازی یک سایت اینترنتی ویژه، اطلاعات مربوط به گسترش ویروس کرونا در سرتاسر جهان را رصد و منتشر می‌کند. از آنجا که این سایت و وب‌سایت‌های مشابه دیگر، آمار خود را از منابع رسمی استخراج می‌کنند داده‌های آنها کمابیش یکسان هستند.
بر پایه آمار سایت دانشگاه هاپکینز، تا نیمروز هفتم اسفند ۸۱ هزار و ۱۹۱ مورد ابتلا به ویروس کرونا در سراسر جهان شناسایی شده که اندکی بیش از ۷۸ هزار مورد آن مربوط به چین است.
اگر چین مثل ایران بود
اگر نسبت موارد شناسایی شده ابتلا با منشاء ایران در خارج با موارد ابتلا به کرونا در داخل ایران را ۲۰ درصد هم در نظر بگیریم، در نمونه چین باید تا کنون حدود ۱۵ هزار و ۶۰۰ نفر مبتلا به کرونا در کشورهای مختلف شناسایی شده باشند که سرایت ویروس کووید- ۱۹ به آنها در خاک چین رخ داده باشد.
این در حالی است که تعداد کل افراد مبتلا به کرونا که در خارج از چین شناسایی شده‌اند، مطابق آمار دانشگاه هاوپکینز تا روز چهارشنبه کمتر از دو هزار نفر بوده‌اند که حدود یک هزار و ۲۶۰ مورد آن مربوط به کره جنوبی است.
این اختلاف فاحش علت‌های مختلفی می‌تواند داشته باشد که مهم‌ترین آن سنت باسابقه و شناخته شده پنهان‌کاری و خلاف‌گویی مسئولان ارشد جمهوری اسلامی در تمام مقام‌ها و منسب‌های سیاسی، نظامی و دیگر کارگزاران و وابستگان حکومتی است.
رئیس جمهوری، حسن روحانی، در واکنش به افزایش انتقادها از عدم اطلاع‌رسانی شفاف درباره شیوع کرونا، در نشست هفتم اسفند هیئت دولت ادعا کرد: «به هیچ عنوان آمار را نه کم و نه زیاد می‌کنیم. نه بزرگنمایی می‌شود نه کوچک‌نمایی. به وزارت بهداشت هم تاکید کرده‌ام هر آماری هست با واقعیت به مردم گفته شود.»
ادعای روحانی، بی‌اعتمادی شهروندان
با توجه به شواهد موجود و سابقه خلاف‌گویی‌های روحانی و دیگر مسئولان در مورد مسائلی نظیر سرکوب خونین اعتراض‌های آبان ماه و سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی با موشک‌های پدافند هوایی سپاه پاسداران، اعتماد عمومی به کارگزاران جمهوری اسلامی به شدت خدشه‌دار شده و بسیاری از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی این گونه ادعاها را خلاف می‌دانند.
حسن روحانی ۲۷ بهمن و ماه‌ها پس از سرکوب اعتراض‌های آبان در یک نشست خبری درباره تعداد کشته شدگان این سرکوب‌ها مدعی شد: «این آمار در اختیار پزشکی قانونی کشور است که می‌تواند آن را اعلام کند.»
عباس مسجدی آرانی، رئیس سازمان پزشکی قانونی، همان روز در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا کذب بودن این ادعا را برملا کرد و گفت که این آمار در اختیار شورای امنیت ملی، زیر مجموعه وزارت کشور، قرار دارد و این شورا دولت را مسئول اعلام آن تعیین کرده است. به بیان دیگر روحانی همان روز هم این آمار را در اختیار داشته و تاکنون هم آن را منتشر نکرده است.
ایران، نمونه انحصاری نسبت قربانیان به مبتلایان
نکته دیگری که آمار حکومتی در مورد شیوع کرونا در ایران را شبهه‌برانگیز می‌کند نسبت تعداد مبتلایان به قربانیان این ویروس است که با برآوردهای سازمان بهداشت جهانی و نمونه تمام کشورهای دیگر جهان کاملا مغایرت دارد.
سازمان بهداشت جهانی نسبت مرگ بر اثر ابتلا به ویروس جدید کرونا و تعداد مبتلایان به آن را بین دو تا سه درصد برآورد می‌کند. این برآورد در تمام کشورهای جهان که موارد ابتلا در آنها شناسایی شده با اختلاف کمی صدق می‌کند و در صد میزان مرگ و میر در اغلب کشورها، به جز ایران حتی از این کمتر است.
این نسبت تا چند روز پیش در ایران به نزدیک ۲۰ درصد می‌رسید و با توجه به آمار منتشر شده در روز چهارشنبه همچنان اندکی بیشتر از هفت درصد است.
تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در کره جنوبی حدود ۹ برابر ایران است اما شمار قربانیان در این کشور تا چهارشنبه هفت مورد کمتر از ایران بوده است.
مسئولان جمهوری اسلامی برای توجیه تناقض آمار ادعایی خود با روند شیوع کرونا در دیگر کشورهای جهان “استدلال‌هایی” ارائه می‌کنند که خلاف بودن آنها بسیار آشکار است.
مسئول مدیریت پیشگیری، مبتلا به کرونا
ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت و دبیر ستاد ویژه مدیریت پیشگیری از آلودگی ویروس کرونا، پنجم اسفند ابراز تاسف کرده که “عموم کشورهای دنیا” از انتشار اطلاعات واقعی کشورشان در مورد شیوع ویروس کرونا خودداری می‌کنند و به همین دلیل جمهوری اسلامی به عنوان تنها کشوری که “آمار واقعی” را منتشر می‌کند “بیشتر به چشم آمده است”.
این مقام ارشد وزارت بهداشت که قرار بود پیشگیری از آلودگی کرونا را مدیریت کند یک روز بعد تأیید کرد که خود به ویروس کرونا مبتلا شده است. حریرچی به خبرگزاری ایسنا گفته بود اکثر کشورها نسبت مرگ‌ومیر را بر اساس میزان مبتلایان قطعی و مشکوک اعلام می‌کنند و بر این اساس نسبت افراد فوت شده پایین می‌آید.
چنین ادعایی مطابق شواهد موجود در مورد اغلب کشورها نادرست است و به طور اصولی موارد مشکوک جزو مبتلایان محاسبه نمی‌شوند. خبرگزاری رسمی کره جنوبی به تازگی و زمانی که شمار مبتلایان ویروس کرونا در این کشور حدود ۵۵۰ نفر بود گزارش داد که مسئولان بهداشتی ۲۲ هزار و ۶۳۳ فرد مشکوک به ابتلا را آزمایش کرده‌اند و به این تعداد ابتلای قطعی رسیده‌اند.
بر این اساس اگر الگوی ابتلا و مرگ بر اثر ویروس جدید کرونا در سراسر جهان را شامل جمهوری اسلامی هم بدانیم، که تا کنون هیچ دلیل علمی و منطقی خلاف آن ارائه نشده، شمار مبتلایان واقعی کرونا در ایران می‌تواند چندین برابر بیش از آمار اعلام شده باشد.
چنانچه گزارش‌ها و خبرهای غیررسمی در مورد پنهان‌کاری در مورد تعداد قربانیان یا ثبت گواهی مرگ به علت بیماری‌های ظاهرا مشابه مانند ذات‌الریه و بیماری‌های تنفسی درست باشد ابعاد گسترش ویروس کرونا در ایران بسیار نگران‌کننده‌تر خواهد بود.
هنوز چگونگی ورود ویروس جدید کرونا به ایران و شیوع آن به طور قطعی مشخص یا اعلام نشده است. آنچه مسلم است نقش ناکارآمدی و کمبود تجهیزات لازم برای شناسایی و مقابله با گسترش این ویروس است که مسئولان در مورد آن هم خلاف‌گویی می‌کنند.
خلاف‌گویی درباره وجود کیت تشخیص
به گزارش خبرگزاری ایرنا، کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، یک ماه پیش (هفتم بهمن) زمانی که بحث بر سر ضرورت غربالگری مسافران ورودی از مبدا چین مطرح بود مدعی شد که کیتهای تشخیصی ویروس کرونا در ایران موجود است و “در روزهای آتی برای ذخیره استراتژیک” تعداد بیشتری وارد می‌شود.
در حالی که ادعای وجود کیتهای تشخیص به اندازه کافی در روزهای گذشته از سوی وزیر بهداشت و شمار دیگری از مقامات ارشد جمهوری اسلامی تکرار شده بود، سفیر چین در تهران صبح امروز در یک پیام توئیتری از اهدای پنج هزار کیت تشخیص ویروس جدید کرونا “به طرف ایرانی” خبر داد.
تعداد مراکز تصمیم‌گیری، نفوذ و قدرت نهادهای مذهبی و نظامی و عدم قاطعیت و توانایی دولت برای به کار بستن تدبیرهای موثر پیشگیرانه می‌تواند از عواملی باشد که به شیوع گسترده ویروس کرونا دامن می‌زند.
یکی از راهکارهایی که در مورد آن زیاد بحث شده قرنطینه کردن شهر قم و دست‌کم بستن مراکز مذهبی و زیارتگاه‌های این شهر است که هر روز جمعیت زیادی در آن با هم در تماس قرار می‌گیرند.
حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، ظاهرا از کسانی است که با قرنطینه کردن شهر قم مخالفت کرده است. محمد سعیدی، تولیت “حرم حضرت معصومه”، هفتم اسفند در یک پیام ویدئویی به نگرانی‌ها در مورد بسته نشدن این زیارتگاه واکنش نشان داد و از جمله گفت: «ما این حرم مقدس را دارالشفا می‌دانیم، دارالشفا یعنی مردم بیایند و از امراض روحی و جسمی شفا بگیرند.»
“دارالشفا” قم، کانون شیوع ویروس کشنده
این “دارالشفا” تا کنون موفق به جلوگیری از ابتلا و مرگ ده‌ها شهروند و چند شخصیت سرشناس قم بر اثر ابتلا به ویروس کرونا نشده است.
چهارم اسفند اعلام شد که محمدرضا قدیر، رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم و مسئول رسیدگی به مبتلایان ویروس کرونا در این شهر، خود به کرونا مبتلا شده است. روز گذشته نیز مجتبی فاضلی، مسئول دفتر و مسئول اجرایی و مالی موسی شبیری زنجانی، از مراجع تقلید شیعه در قم، به علت ابتلا به ویروس کرونا درگذشت.
پیش از این آزمایش شهردار منطقه ۱۳ تهران در مورد ابتلا به ویروس کرونا نیز مثبت اعلام شده بود و روز گذشته محمود صادقی، نماینده مجلس شورای اسلامی هم در یک پیام توئیتری از ابتلای خود به کرونا خبر داده بود.
بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی پروازهای خود به ایران را به طور کامل متوقف یا بسیار محدود کرده‌اند. مرزهای زمینی و آبی کشورهای همسایه و ایران نیز بسته شده و به شدت کنترل می‌شود.
با این همه صدها کیلومتر مرز بدون کنترل یا با کنترل ناکافی در چهار جهت ایران، کشورهای همسایه را به شدت نگران گسترش شیوع ویروس کرونا در این کشور و آشکار شدن ابعاد واقعی آن کرده است.
با توجه به دو برابر شدن آمار موارد ابتلا به ویروس کرونا در دو روز گذشته این احتمال که در روزهای آینده این روند ادامه یابد منتفی نیست.
منبع: DW
