هزینه جنگ ۸ ساله و درگیری‌های منطقه‌ای ایران
علی فدوی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران،گفته است بر اساس گزارش رسمی سازمان برنامه و بودجه ایران که در پایان جنگ ایران و عراق تهیه شده، حکومت ایران در این جنگ «۱۹.۶ میلیارد دلار» هزینه کرده است.
او این سخنان را روز یک‌شنبه ششم مهرماه در برنامه تلویزیونی «قرن ۱۴» در شبکه افق مطرح کرده است.
این ادعا در حالی صورت می‌گیرد که رحیم صفوی، مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی، ۱۹ اسفند ۱۳۹۶ در یک سخنرانی عمومی گفت که ایران در جنگ هشت ساله «حداکثر ۱۲ درصد از درآمد ناخالص داخلی خود را برای جنگ هزینه کرد».
بر اساس آمارهای صندوق بین‌المللی پول، تولید ناخالص داخلی در طول هشت سال جنگ ایران و عراق، به طور متوسط سالانه ۱۸۰ میلیارد دلار بوده است.
اگر این آمار و سخنان رحیم صفوی را مبنا قرار دهیم، هزینه ایران برای جنگ سالانه ۲۱.۶ میلیارد دلار بوده است که در مجموع جنگ هشت ساله به ۱۷۳ میلیارد دلار می‌رسد که این عدد بیش از هشت برابر عددی است که جانشین فرمانده کل سپاه اعلام کرده است.
مقامات حکومت ایران همچنین اعداد مختلفی درباره خسارت کل جنگ هشت ساله اعلام کرده‌اند که به طور معمول بیش از ۱۰۰۰ میلیارد دلار بوده است.
بر اساس گزارش دبیرکل سازمان ملل که سال ۱۳۷۰ تهیه شده، خسارت ایران در جنگ ۹۷ میلیارد دلار برآورد شده است ولی عدد مورد تاکید مقام‌های حکومت ایران بیش از ۱۰۰۰ میلیارد دلار است.
بر مبنای همین محاسبات، مقام‌های حکومت ایران بارها خواستار دریافت غرامت از عراق شده‌اند. از جمله حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده پیشین مجلس بارها خواستار پرداخت ۱۱۰۰ میلیارد دلار غرامت از سوی دولت عراق به ایران شده است.
علاوه بر آقای فلاحت پیشه، در طول ده سال گذشته برخی از نمایندگان مجلس ایران هم چنین درخواستی را مطرح کرده‌اند ولی دولت ایران هیچگاه به طور رسمی پیگیر چنین موضوعی نبوده است.
نمایندگان مجلس ایران معمولا در مصاحبه‌های خود به قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل به عنوان مبنا و مستند اظهارات‌شان اشاره می‌کنند ولی برخی کارشناسان حوزه جنگ تاکید دارند که طرح غرامت در قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل مطرح نشده است.
هزینه حضور نظامی ایران در منطقه چقدر است؟
علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه، در برنامه تلویزیونی «قرن ۱۴» همچنین به طور کلی درباره هزینه‌های نظامی حضور ایران در منطقه صحبت کرده است.
او گفته است مجموع هزینه‌های نظامی ایران از سال ۲۰۰۶ «بسیار کمتر» از هزینه جنگ ایران و عراق است ولی عدد خاصی را اعلام نکرد و گفت رقم دقیق را به خاطر ندارد.
آقای فدوی در واکنش به شعار «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران» که برخی از مخالفان و منتقدان حکومت ایران مطرح کرده‌اند، گفت این شعارها در واکنش به «پیروز‌ی‌هایی که مقاومت و به روال خدا بودن نصیب ما» کرده، مطرح می‌شود.
این شعار و شعارهایی چون «سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن» که در دهه گذشته به طور مکرر در تظاهرات‌ها شنیده شده، به طور عمده از سوی مردمی سر داده شده که در داخل ایران به خیابان آمده و به سیاست‌های جمهوری اسلامی معترض بوده‌اند.
آقای فدوی در حالی کل هزینه‌های نظامی ایران در منطقه از ۲۰۰۶ تاکنون را «بسیار کمتر» از ۲۰ میلیارد دلار اعلام می‌کند که اردیبهشت امسال حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم، در گفت‌وگو با وب‌سایت اعتمادآنلاین هزینه حضور حکومت ایران صرفا در کشور سوریه را بین ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار اعلام کرد.
خبرگزاری بلومبرگ نیز سال ۹۴ بر اساس برآورد‌ها و تحقیقات اعلام کرده بود که تهران سالانه شش میلیارد دلار هزینه حکومت اسد می‌کند و در مواردی این کمک مبلغی تا سالانه ۱۵ میلیارد دلار را در بر گرفته است.
علاوه بر این، در سال‌های اخیر سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای دیگر نیز برآوردهایی درباره هزینه‌های نظامی ایران منتشر کرده‌اند.
مهرماه سال ۹۷، گروه اقدام ویژه ایران در وزارت خارجه آمریکا با انتشار گزارشی اعلام کرد که جمهوری اسلامی از سال ۲۰۱۲ میلادی ۱۶ میلیارد دلار برای حمایت از بشار اسد و گروه‌های مورد حمایت خود در یمن و عراق هزینه کرده است.
بر اساس این گزارش، نیروی قدس سپاه پاسداران برای مبادلات مالی خود از شرکت‌هایی در امارات متحده عربی و همچنین بانک البلاد الاسلامی عراق استفاده کرده است.
حزب‌الله لبنان نیز از دیگر گروه‌هایی است که به گفته حسن نصرالله، رهبر لبنان تمام هزینه‌های خود را از ایران دریافت می‌کند.
درباره میزان کمک‌های ایران به حزب‌الله لبنان نیز گزارش‌های متعددی منتشر شده است.
برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران اردیبهشت سال ۹۸ گفت که جمهوری اسلامی هر ساله ۷۰۰ میلیون دلار به حزب‌الله لبنان می‌دهد.
مقام‌های دولت آمریکا می‌گویند پس از خروج دولت ترامپ از برجام و کاهش شدید فروش نفت ایران، توان حکومت ایران برای تامین مالی گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه خاورمیانه بسیار کمتر شده است.
منبع: رادیو فردا
