ظریف و عراقچی: فرصت آمریکا برای حفظ برجام رو به پایان است

با نزدیک شدن به مهلت مجلس شورای اسلامی برای توقف اجرای پروتکل الحاقی، وزیر خارجه ایران و معاونش در دو اظهار نظر جداگانه به آمریکا هشدار دادند. اگر تا سوم اسفند تحریم‌ها برداشته نشود، ایران قدم بعدی را برخواهد داشت.

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای که به مناسبت سالگرد پبروزی انقلاب اسلامی صادر کرده، به آمریکا هشدار داده که با استفاده از فرصت دولت جدید، رویکرد تازه‌ای را در قبال ایران بیازماید وگرنه به گفته او”پنجره کنونی در حال بسته شدن است”.

ظریف در این بیانیه گفته است: «به زودی دولت من مجبور خواهد بود تا اقدام جبرانی تازه‌ای اتخاذ کند، در پاسخ به عدم پایبندی تاسف‌بار آمریکا و اروپا به تعهداتشان ذیل توافق هسته‌ای. این اقدام جبرانی همانگونه که توسط پارلمان ما مقرر شده بود و در انطباق با حقوق ما در چارچوب برجام شامل گسترش برنامه هسته‌ای ما و کاهش همکاری‌مان با بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی است.»

مجلس ایران در آذرماه کلیات طرحی را با عنوان “اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها” تصویب کرد که بر اساس آن در صورتی که تا دو ماه پس از تصویب نهایی این طرح تحریم‌های آمریکا علیه ایران لغو نشود، ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد. این مهلت سوم اسفند (۲۱ فوریه) به پایان می‌رسد.

ظریف در بیانیه خود تاکید کرده که تنها راه جلوگیری از وقوع چنین چیزی بازگشت کامل آمریکا به برجام است.

موضع مشابه عراقچی

عباس عراقچی، معاون سیاسی ظریف نیز در گفت‌وگو با یک شبکه تلویزیونی چین به دولت بایدن هشدار داده که زمان برای حفظ برجام رو به پایان است. او تصریح کرده که ایران آماده است تا پس از لغو تمام تحریم‌های آمریکا به سرعت به تعهداتش باز گردد.

جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۹ یک سال پس از خروج آمریکا از برجام لغو تعهداتش را به صورت گام به گام آغاز کرد. در حال حاضر ایران مشغول غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم و نیز ساخت فلز اورانیوم است که هردو بر خلاف توافق اتمی هستند.

طبق آخرین اظهارات مقامات دولت بایدن، آمریکا خواهان آن است که جمهوری اسلامی اولین گام را با بازگشت به تعهدات برجامی بردارد.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که بالاخره کدام یک از طرفین باید قدم اول را بردارد گفته است: «وضعیت کاملاً روشن است. این ایران نیست که برجام را ترک کرد بلکه ایالات متحده بود که از این توافق خارج شد. ایالات متحده تصمیم گرفت که مشارکت خود را در برجام متوقف کند آنها میز را ترک کردند و دوباره تحریم‌ها را اعمال کردند. آنها حتی تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کردند. اکنون، اگر سیاست آنها این است که به برجام برگردند و دوباره یک عضو برجام شوند باید تحریم‌ها را بردارند.»

عراقچی تاکید کرد که اقدامات ایران واکنشی به خروج امریکا از برجام و نقض توافق بوده است. با این حال گفت این اقدامات در چارچوب برجام بوده و بر اساس بند ۳۶ این توافق است.

بند ۳۶ برجام ناظر بر «ساز و کار حل و فصل اختلافات» میان طرفین است.

مذاکره بر سر برنامه موشکی؛ به هیچ وجه

آمریکا و کشورهای اروپایی گفته‌اند که باید در مذاکرات جدید با ایران موضوع برنامه موشکی جمهوری اسلامی و نیز دخالت ایران در کشورهای منطقه نیز مورد بحث قرار گیرد.

عباس عراقچی احتمال گفت‌وگو بر سر مسائلی غیر از برنامه هسته‌ای ایران را به طور کامل رد کرد و گفت: «به هیچ وجه…برجام تنها در مورد برنامه هسته‌ای ایران است و دو رکن دارد که شامل محدودیت در برنامه صلح آمیز هسته‌ای ما در ازای لغو تحریم‌ها است و همین.»

معان وزارت امور خارجه ایران تصریح کرد که مذاکره نکردن بر سر موضوعات دیگر تصمیم و توافق همه طرفها در برجام بوده است.

او ادامه داد: «ما حاضر به درگیر شدن در موضوعات دیگری از جمله مسائل منطقه‌ای و توانایی‌های دفاعی خود نیستیم خصوصاً اینکه ایالات متحده ثابت کرده است یک طرف ناشایست در مذاکرات است و اروپایی‌ها هم ثابت کرده‌اند که قادر به تحقق وعده‌های خود نیستند.»

وقت زیادی باقی نمانده است

عباس عراقچی با اشاره به مهلت داده شده از سوی مجلس گفت: «اگر تحریم‌ها قبل از آن تاریخ (سوم اسفند) لغو نشوند، ما راهی نداریم جز اینکه تصمیمی را که گرفته شده است، اجرا کنیم تا از این طریق پروتکل الحاقی را متوقف نماییم و این بدان معنی است که تعداد بازرسی‌ها و تعداد بازرسان بین المللی در ایران کاهش می یابد.»

او درعین حال تاکید کرد که ایران در ان‌پی‌تی باقی می‌ماند و توافقش با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را خواهد داشت و بازرسان هم به کارشان در ایران ادامه می‌دهند اما ٬٬نه به اندازه پروتکل الحاقی که به آنها اجازه می دهد ٬٬.

پروتکل الحاقی امکان بازرسی‌های سرزده از سایت‌های اتمی ایران را به بازرسان آژانس می‌دهد.

عراقچی زمان باقیمانده تا پایان مهلت مجلس (سوم اسفند) را بسیار کوتاه دانست چرا که بعد از آن تعطیلات نوروز است و بعد از تعطیلات نوروز نیز مقدمات انتخابات ریاست جمهوری در خرداد آغاز می‌شود.

به گفته او: «همه می دانند که در طول مبارزات انتخاباتی، هیچ کس ترجیح نمی دهد مذاکره کند پس ما زمان بسیار محدودی داریم.»

معاون وزارت خارجه ایران با تاکید بر اینکه دولت بایدن باید خیلی زود تصمیم بگیرد، گفت: «ما عجله‌ای نداریم اما دولت جدید ایالات متحده باید سیاست‌های خود را در مورد برجام خیلی سریع تنظیم کند. در غیر این صورت، این فرصت ممکن است از بین برود.»

منبع: DW