حمید نوری در دادگاه کشتار ۶۷ وجود گورستان خاوران را انکار کرد
حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام‌های تابستان ۶۷، در پنجمین جلسه از دفاعیات خود در سالن ۳۷ دادگاه استکهلم سوئد، گورهای دسته‌جمعی در خاوران را انکار کرد و مدعی شد که خاوران وجود خارجی ندارد.
او خاوران را «دروغین» و «ساختگی خواند» و مدعی شد که کمونیست‌ها این داستان را ساخته‌اند.
آقای نوری ادعا کرد تا زمانی که در ایران بود در این مورد چیزی نشنیده و درباره خاورن بعد از دستگیری‌اش شنیده است.
او در جلسه صبح دادگاه در روز چهارشنبه ۱۰ آذر در عین حال تایید کرد که جنازه اعدام‌شده‌ها را به خانواده‌های آن‌ها تحویل نمی‌دانند و مدعی شد که واحد اجرای احکام، جنازه اعدامیانی که خانواده‌های آن‌ها ضوابط را رعایت نمی‌کردند پس نمی‌دانند و خودشان دفن می‌کردند.
گورستان خاوران در شرق تهران نماد عینی مصادره جنازه‌ها و تخریب قبرهاست؛ قبرهای دسته‌جمعی و قبرستانی که به عنوان نمادی از اعدام‌شدگان دهه ۶۰ شناخته می‌شود و تعدادی از بهائیان هم در آن‌جا دفن شده‌اند.
مسئولان امنیتی جمهوری اسلامی همچنان از حضور خانواده‌های قربانیان در گورستان جلوگیری کرده و محدودیت‌های بسیاری در این زمینه ایجاد می‌کنند.
براساس روایت خانواده‌ها و بازماندگان اعدام‌های دهه ۶۰، جنازه‌های اعدام‌شدگان و مخالفان سیاسی به صورت دسته‌جمعی در خاوران که از سوی حکومت لعنت‌آباد نام گرفته بود دفن شده است.
حمید نوری متهم است که در اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در زندان رجایی‌شهر (گوهردشت) مشارکت داشته است، اتهامی که خود آن را رد می‌کند و مدعی است که از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۷۲ در زندان اوین بوده است.
او روز ۱۸ آبان ۹۸ با یک پرواز مستقیم از ایران وارد فرودگاه استکهلم شد و بلافاصله دستگیر شد.
در جلسه روز چهارشنبه براساس اعلام قبلی دادگاه قرار بود منوچهر اسحاقی، به عنوان شاهد و شاکی صحبت کند اما بر اساس تصمیم قاضی، به عنوان جلسه فوق‌العاده به دفاعیات حمید نوری اختصاص داده شد. دادستان در جلسه قبلی گفته بود که سوالات زیادی از حمید نوری دارد.
جلسه روز پنج‌شنبه، ۱۱ آذر، هم بنابر اعلام قاضی دادگاه به دفاعیات حمید نوری و پرسش‌های وکلای مشاور شاکیان و شاهدان از او اختصاص خواهد داشت.
حمید نوری در جلسه روز چهارشنبه دادگاه، اعدام کمونیست‌ها را انکار کرد و مدعی شد که در ایران کسی با اعتقادات شخصی کسی کاری ندارد. او به آیه لا اکراه فی‌الدین (در دین اکراه نیست) اشاره کرد و منکر اعدام زندانیان به دلیل عقاید آن‌ها شد.
او همچنین آیتالله حسینعلی منتظری، قائم مقام وقت آیتالله خمینی، را به «دروغگویی» متهم کرد و فایل صوتی دیدار او با اعضای هیات مرگ را «ساختگی» خواند. او مدعی شد که حرف زدن او (آیتالله منتظری) مثل تکان دادن سنگریزه در قوطی بود و این فایل «ساختگی» است.
کانال تلگرامی آیتالله منتظری روز ۱۹ مرداد ۱۳۹۵ یک فایل صوتی از جلسه ۲۴ مرداد ۶۷ این مرجع تقلید درگذشته با چهار مقام قضایی وقت، منتشر کرد که آیتالله منتظری خطاب به آن‌ها می‌گوید: «بزرگ‌ترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده از اول انقلاب تا حالا به‌دست شما انجام شده است. در آینده جزو جنایتکاران تاریخ از شما یاد خواهد شد».
حمید نوری گفت که منتظری از قطار انقلاب پیاده شد و هیچ اعتباری برای مردم ایران ندارد. او مصاحبه‌های آیتالله منتظری درباره اعدامها را هم رد کرد و گفت که «صحبت‌های یک ضدانقلاب و ضد امام هیچ ارزشی ندارد».
او هیات مرگ را هیات خودساخته منتظری خواند و مدعی شد که ۲۰ سال با آیتالله منتظری زندگی کرده است. او مدعی شد صدای آیتالله منتظری طوری بود که «مردم مسخره‌اش می‌کردند و اسم زشتی برایش گذاشته بودند».
او در پاسخ به سوال دادستان گفت که در سال ۱۳۶۰ با تعدادی دیگر از سربازان «ستاد پشتیبانی جبهه و جنگ مریوان» را تشکیل داد و خود او مسئول این ستاد بود و در همین راستا با آیتالله منتظری هم دیدار کرده بود.
حمید نوری که بر اساس روایت شاکیان، در دوران اعدامها معاون دادیار سابق زندان گوهردشت بود برای چندمین بار، اعدام‌های تابستان ۶۷ را انکار و شاهدان و شاکیان دادگاه را دروغگو خواند.
این در حالی است که یکی از دست‌اندرکاران اعدامها یعنی ابراهیم رئیسی که از اعضای هیات مرگ به شمار می‌رفت پس از انتخابات ریاست‌‌جمهوری ۱۴۰۰ گفت که در مورد اعدام‌های ۶۷ باید مورد «تقدیر و تشویق» هم قرار بگیرد.
مصطفی‌پورمحمدی، دیگر عضو این هیات هم شهریور ۱۳۹۵ گفته بود که در ارتباط با اعدام‌های دهه ۶۰، طبق قانون و شرع اسلام عمل کرده و در طول این سال‌ها حتی یک شب هم بی‌خوابی نکشیده است.
حمید نوری در ادامه جلسه دادگاه، درباره خطبه‌های نماز جمعه ۱۴ مرداد ۱۳۶۷ که در دادگاه توسط شاکیان و شاهدان مطرح شده بود گفت که موسوی اردبیلی، خطیب این نماز جمعه نگفته است که همه مجاهدین باید اعدام شوند.
او در پاسخ به سوال دادستان، اظهارات برخی از شاکیان در جلسات پیشین دادگاه مبنی بر این‌که او را بعد از اعدامها در خیابان دیده‌اند را رد کرد و گفت: آن‌ها گفته‌اند که من را دیده‌اند و من ترسیده‌ام. کسی که از ۲۱ سالگی به زندان اوین می‌رود ترسو است؟ کسی که ۱۹ سالگی می‌رود کردستان می‌جنگد می‌تواند آدم ترسویی باشد؟
مجید جمشیدیت به عنوان شاهد و شاکی در جلسات پیشین دادگاه گفته بود وقتی در سال ۷۴ یا ۷۵ به صورت اتفاقی حمید نوری را در خیابان عباس‌آباد تهران دید، نوری با دستپاچگی به او گفت که دیگر در زندان کار نمی‌کند: «توی زندان خیلی احساس قدرت داشتند اما بیرون زندان، احساس وحشت داشتند و شاید حتی خجالت. بی‌درنگ به سمت من آمد و گفت که دیگر در زندان کار نمی‌کند و در کار معدن است».
محمد زند هم به عنوان شاکی و شاهد گفته بود که بعد از آزادی از زندان، مسافرکشی می‌کرد و در میدان آزادی تهران، حمید نوری را دیده است: «من مسافرکشی می‌کردم. حمید عباسی(نوری) گفت کرج. ایستادم. جلوی ماشین آمد و وقتی مرا دید پشیمان شد و گفت نمی‌خواهم. چون او مرا شناخت. من هم او را شناختم».
حمید نوری، نوار صوتی منتسب به ناصریان (محمد مقیسه) را که اخیرا از سوی مجاهدین خلق به‌عنوان یک مدرک به دادگاه ارائه شده است، را زیر سوال برد.
هزاران زندانی سیاسی در دهه ۶۰، به‌ویژه در تابستان ۶۷، در زندان‌های اوین و گوهردشت در تهران و زندان‌های مشهد، شیراز، اهواز و برخی دیگر از شهرهای ایران با دستور مستقیم آیتالله خمینی، رهبر وقت جمهوری اسلامی، و با تصمیم هیات‌هایی که به هیات مرگ معروف شدند، اعدام شدند.
بسیاری از این اعدام‌شدگان از هواداران سازمان مجاهدین خلق و شماری دیگر، از هواداران گروه‌های چپ بودند که در سال‌های ابتدایی دهه ۶۰ زندانی شده بودند.
به دلیل پنهان‌کاری حکومت ایران، آمار دقیقی از این اعدامها وجود ندارد، اما بر اساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل، دست‌کم ۴۴۸۲ مرد و زن در فاصله دو ماه ناپدید شدند.
حمید نوری در جلسه پیشین دادگاه هم «فتوای آیتالله خمینی» درباره زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ را انکار کرده و مدعی شده بود که این عبارت «جعل شده» است.
آیتالله خمینی، در سال ۱۳۶۷ در نامه‌ای رسمی صراحتاً می‌گوید: «کسانی که در زندان‌های سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود پافشاری کرده و می‌کنند، محارب و محکوم به اعدام می‌باشند و تشخیص موضوع نیز در تهران با رای اکثریت آقایان حجه‌الاسلام نیری… (حاکم شرع) و جناب آقای اشراقی (دادستان تهران) و نماینده‌ای از وزارت اطلاعات می‌باشد….»
رهبر پیشین جمهوری اسلامی در این حکم به زندان‌های مراکز استان‌ها هم اشاره کرده و نوشته بود که در این مراکز «رای اکثریت آقایان قاضی شرع، دادستان انقلاب و یا دادیار و نماینده وزارت اطلاعات لازم الاتباع می‌باشد، رحم بر محاربین ساده‌اندیشی است، آقایانی که تشخیص موضوع به عهده آنان است وسوسه و شک و تردید نکنند و سعی کنند اشداء علی‌الکفار باشند. تردید در مسائل قضایی اسلام انقلابی نادیده گرفتن خون پاک و مطهر شهدا می‌باشد».
برگزاری دادگاه حمید نوری که تا آوریل سال آینده، ۲۰۲۲، در دادگاه استکهلم سوئد ادامه خواهد داشت، واکنش مقامات جمهوری اسلامی را نیز در پی داشته است.
با آغاز جلسات دفاعیات حمید نوری، دو نفر از سفارت ایران در سوئد هم در جلسات دادگاه حضور دارند هرچند که آن‌ها نه در صحن اصلی دادگاه بلکه در اتاقی دیگر نشسته و دفاعیات نوری را دنبال می‌کنند.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، روز اول شهریور محاکمه آقای نوری را «یک طراحی» توسط سازمان مجاهدین خلق خواند و مدعی شد که دادگاه سوئد «به یک سری داستان و مستندسازی و شاهدسازی دروغی که همه از سوی یک گروهک صورت گرفته استناد کرده است».
منبع: رادیو فردا
