خودکشی دانش آموزان ، تباهی امید آینده ایران ، سکوت مسئولان
یکی از موضوعاتی که در چهار سال گذشته آموزش و پرورش و خانواده ها را به چالش کشیده ، خودکشی پی در پی دانش آموزان ۱۱ تا ۱۸ ساله است. در سال ۹۴، ۱۳ دانش آموز با ترفندهای مختلف خود را به کشتن دادند و خانواده هایشان داغ دار شدند.
براساس آمار پزشکی قانونی، میزان خودکشی در ایران طی چند سال اخیر بیشتر شده است. بر این اساس مقایسه آمارهای سال ۹۲ با سال ۹۱ نشان میدهد که میزان خودکشی در این یک سال، ۱۱ درصد بیشتر شده است. البته این در حالی است که آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان پزشکی قانونی در مورد مرگ های مشکوک به خودکشی مربوط به ۴ماهه اول سال ۹۲ است و آمار جدیدی در این زمینه در دست نیست.
برای خودکشی دلایل متعددی ذکر می شود. شکست عشقی ، مالی و یا تحصیلی همه عواملی است که می تواند فرد را در آستانه اقدامی برای خاتمه دادن به زندگی قرار دهد.
هرچند به گفته حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران ، همه اینها ۲ مولفه کلیدی دارد؛ افسردگی و اختلالات روانی: «این ۲ عامل در کسانی که اقدام به خودکشی میکنند بیشتر است. خودکشی تحت تاثیر عوامل فردی، عوامل خانوادگی و عوامل اجتماعی رخ میدهد. آمارهای مربوط به غمگینی نشان میدهد که مردم ایران غمگین هستند. به همین دلیل برای شادیهای برنامه نداریم. شاخص نشاط و شادابی خیلی بالا نیست.>>
براساس تحقیقات صورت گرفته و نیز با توجه به شواهد اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی ، اختلالات روانی در ایران بالاست. بر اساس برخی آمارها ۳۴ درصد مردم در تهران حداقل یک اختلال روانی دارند.به هر حال افزایش روند خودکشی در میان ایرانیان که همه آمارها گواهی بر آن است ، این ضرورت را ایجاب می کند که به دنبال عوامل و نیزراهکارهایی برای مقابله با این معضل اجتماعی بود.
همانطور که در بررسی عوامل بسیاری از خودکشی ها مشخص شده ، فقر به خودی خود منجر به انحراف اجتماعی به طور عام و خودکشی به طور خاص نمیشود بلکه آنچه در این میان نقش اصلی و اساسی را بازی میکند احساس فقر است که در مقایسه خود با دیگران به وجود میآید.چیزی که در مدرسه یا در گروه دوستان، روح و روان فرد را میآزارد تضاد طبقاتی و نابرابری اقتصادی است که در مدارس به وفور به چشم میخورد و بسیاری از متولیان و مدیران مدارس نیز این تضاد و نابرابری را در تعامل با دانشآموزان در نظر نمیگیرند.
در حقیقت؛ در مدارس فقط توصیه میشود که تفاوتهای فردی دانشآموزان در نظر گرفته شود در حالی که امروزه – با توجه به گسترش نابرابریهای اقتصادی و تفاوتهای فرهنگی – باید تفاوتهای اجتماعی نیز در حوزه تعلیم و تربیت مورد توجه قرار گرفته شود.در غیر این صورت، احساس فقر در میان دانشآموزانی که در خانواده مشکل اقتصادی دارند، ایجاد میشود و روح و روان کودک آسیب خواهد دید و ممکن است رفتارهای منجر به خودکشی از وی سر بزند.
از سوی دیگر برخی از جامعه شناسان معتقدند که امروزه فرد گرایی افراطی و بیگانگی اجتماعی، زندگی کودکان و نوجوانان را بیشتر تهدید میکند، به این معنا که کودکان و نوجوانان در برزخ سنت و مدرنیته گرفتار آمدهاند و به نوعی دچار افسردگی، اضطراب و فردگرایی شدهاند.
در جدول زیر خودکشی دانش آموزان در سال ۹۴ که در خبرگزاری های رسمی انتشار یافته، آمده است:
زمان وقوع |
استان |
شرح حادثه |
|
۳۰خرداد |
تهران |
مجید ۱۴ ساله دانش آموز مدرسه نمونه دولتی تهران، به دلیل مردود شدن در امتحانات پایان سال، با سیم برق خود را در تراس حلق آویز کرد و روز بعد به دلیل آسیب مغزی جان سپرد. | |
۳۰ تیر |
آذربایجان غربی |
دختر ۱۸ ساله دانش آموز رشته تجربی در محله شهرک فرهنگیان شهرستان بوکان، پس از اعلام نتیجه کنکور سراسری و قبول نشدن در دانشگاه، با پرت کردن خود از طبقه سوم خانه، به زندگی اش پایان داد. | |
۱۴شهریور |
لرستان |
امیر دانش آموز ۱۴ ساله یکی از مدارس لرستان، به دلیل نمره پایین در درس ریاضی و ترس از سرزنش شدن، با شلیک گلوله به زندگی خود پایان داد. | |
۱۸ مهر |
تهران |
پریناز ۱۳ ساله خود را از میان نرده های پل عابر در شرق تهران به پایین پرتاب کرد و پس از برخورد با اتوبوس جان باخت. براساس اظهارات دوست این دانش آموز، او پیش از خودکشی گفته بود: «از زندگی خسته شده ام.» | |
۴ آبان |
آذربایجان غربی |
«هاوری. ق» دانش آموز ۱۱ ساله ساکن محله تاج الدین در شهرستان اشنویه، جلوی آینه خود را دار زد و جان سپرد. ادعا می شود این کودک، ۲ روز پس از دیدن فیلمی با مضمون خودکشی دست به چنین اقدامی زده است. | |
۷ آبان |
تهران |
دانش آموز پنجم ابتدایی در محله خلیج فارس تهران به وسیله روسری، خودش را از میله بارفیکس، حلق آویز کرد و جان داد. دلیل این خودکشی بیان نشد. | |
۱۷ آبان |
مازندران |
«مهرشاد.ت» دانش آموز ۱۴ ساله ساکن شهر «رستم کلا» خود را از پنکه سقفی خانه حلق آویز کرد و جان سپرد. در نامه مکتوبی که مهرشاد از خود به جاگذاشته آمده: «فردا همه تان به مراسم تشییع جنازه ام بیایید» | |
۲۷ آبان |
خراسان جنوبی |
دانش آموز ۱۶ ساله مدرسه شبانه روزی شهید مطهری در آبیز شهرستان زیرکوه که قبلا پدرش او را سرزنش کرده بود، وقتی همه خواب بودند، خود را به نرده های پشت خوابگاه حلق آویز کرد و جان داد | |
۲۶ آذر |
خراسان شمالی |
«سجاد.غ» ۱۵ ساله، دانش آموز دوم دبیرستان یکی از مدارس شبانه روزی در روستای کهنه جلگه مانه و سملقان به دلیل احضار والدینش از سوی مدیر مدرسه، خود را در آغل گوسفندان حلق آویز کرد و به زندگی خود پایان داد. | |
۷ دی |
یزد |
«الف.ع» دانش آموز ۱۳ ساله مدرسه نمونه دولتی بافق یزد، به دلیل افت تحصیلی خود را به میله بارفیکس اتاق حلق آویز کرد و جان سپرد. | |
۱۹ دی |
تهران |
پسر ۱۱ ساله ای در تهران، با حلق آویز کردن خود را از چارچوب در بالکن به وسیله روسری مادرش به زندگی خود پایان داد. به گفته پدر او، این دانش آموز که فصل امتحانات خود را می گذراند، اضطراب شدیدی داشت و وقتی در خانه تنها بوده، دست به چنین کاری زده است.. | |
۲۲ دی |
یزد |
اختلافات خانوادگی باعث خودکشی و مرگ دانش آموز دختر پایه نهم در یزد شد، او از آخرین طبقه آپارتمان، خود را به پایین پرتاب کرد.. | |
۳ بهمن |
کرمانشاه |
«محمدپارسا یلی نژاد» دانش آموز ۱۳ ساله کرمانشاهی در یکی از مدارس راهنمایی پسرانه کرمانشاه اقدام به خودکشی کرد. این دانش آموز در دستشویی مدرسه خود را با طناب حلق آویز و خودکشی کرده است. |
در این میان هستند دانش آموزانی که اقدام به خودکشی می کنند و خوشبختانه این عملشان موفقیت آمیز نیست؛ اما در عین حال آمار این اقدامها در هیچ کجا هم ثبت نمیشود و کسی هم به آنها رسیدگی نمی کند.
<<محمدعلی الستی جامعه شناس میگوید: دورهای را تجربه می کنیم که زندگی نسل جدید از مسیر طبیعی فاصله زیادی گرفته است. مسیری که نسل های پیشین طی کرده اند البته از نظر رفاه و تکنولوژی در شرایط بدتری قرار داشته اما آنان مسیری طبیعی را طی کردند و این مسیر طبیعی در روزگار امروز از کودکان و نوجوانان ما دریغ شده است.
انسان با انتقاد، آمادگی پذیرش تغییر عوامل بیرونی را پیدا می کند. انسان وقتی نمی تواند انتقاد کند؛ نمی تواند در جهان بیرون تغییر ایجاد کند لذا سعی می کند تغییر را در تخیل خود ایجاد کند. گرایش به بسیاری از مواد مخدر و توهم زا یکی از عوارض جامعه ای است که انتقاد در آن پرورش داده نمی شود و یکی دیگر از عوارض آن، خودکشی است. وقتی فرد نتواند به عوامل بیرونی اعتراض خود را منتقل کند بسیار احتمال دارد این فشار به خودکشی منجر شود. مدرسه و خانواده کار گروهی و انتقاد را نه تنها پرورش نمی دهند بلکه سرکوب هم می کنند.>>
لیکن جامعه ایی که از هر جهت عرصه را بر مردمان خویش تنگ کرده است ، جامعه ایی که در اثر اختلاسهای سرسام آور مسئولین کمر خم کرده ، جامعه ایی که با کنار هم بودن دو جنس مرد و زن مخالفت دارد ، جامعه ایی که برای اصالت و پاکی درون را نادیده گرفته و برای بی حجابی دختران و زنان حبس دوماهه تعیین و تصویب کرده است ، جامعه ایی که مجرمان را در ملأ عام و درمقابل دیدگان همه اعدام میکند ، در واقع بستر را برای ناعدالتی ، خشونت ، استرس ، اضطراب و افسردگی فراهم کرده و نحوه کشتن خود و دیگری را به آنان آموزش میدهد.
در نهایت باید دانست که در حال حاضر جامعه ایران و بطور خاص جامعه دانش آموزی ایران دچار چالشهای روحی ، روانی ، مالی و انگیزشی شده است. چراکه نبود محبت اجتماعی ودرگیریهای عمیق خانواده ها برای امرار معاش ، امید به آینده را ابتدا در خانواده و سپس جامعه و بویژه جامعه دانش آموزی کمرنگ کرده است. و همین عوامل باعث خودکشی و پایان دردناک زندگی دانش آموزان نوجوان شده است.