قطع اینترنت در ایران: ضرر و زیان ۱۱۳ ساعت خاموشی

قطع اینترنت در ایران کم و بیش ادامه دارد. مسئولین اتاق بازرگانی ایران می‌گویند، تجارت خارجی از کار افتاده، دانشگاه و دانشجویان و برخی بیماران با مشکل روبرو شده‌اند و روند بررسی درخواست ویزا برای آلمان مختل شده است.

علیرغم اعلام وصل مجدد اینترنت در برخی استان‌ها، قطعی اینترنت در اکثر نقاط ایران کم و بیش ادامه دارد؛ اتفاقی که نه تنها جلوی گردش آزاد اطلاعات را در این کشور گرفته و خبرگیری و خبررسانی درباره ایران را به شدت مختل کرده است که فعالیت حوزه‌های دیگر را هم با مشکلات جدی روبرو کرده است.  سایت‌های داخلی با گفت‌وگو با مسئولان و کارشناسان درون ایران به برخی از این خسارت‌ها اشاره کرده‌اند؛ از خسارت‌هایی که اتاق بازرگانی ایران گزارش داده تا دفاتر خدمات مسافرتی. در تازه‌ترین اظهارنظر، مسعود دانشمند، رییس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی، به خبرگزاری ایلنا گفته است: «قطعی اینترنت تجارت خارجی ایران را از کار انداخته است.» این مقام مسئول می‌گوید، شرط تجارت بین الملل، تبادل اطلاعات است اگر نتوانیم در لحظه اطلاعات موردنظر را مبادله کنیم، امکان تجارت بین‌المللی هم از دست می‌رود.

کارشناسی که نمی‌خواهد نامش برده شود، در گفت‌وگو با دویچه وله و در رابطه با تجارت بین‌المللی و شرکت‌های ایرانی فعال در این زمینه می‌گوید، برخی از این شرکت‌ها به “وی‌پی‌ان” دولتی دسترسی دارند و از آن استفاده می‌کنند. او با اشاره به اینکه دیگر شرکت‌ها تنها می‌توانند از امکانات فاکس و تلفن برای ارتباط با مشتریان و شرکای خود در خارج از ایران استفاده کنند، می‌گوید، اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، به ناچار این شرکت‌ها باید به دنبال راهکارهای دیگر باشند.

اختلال در تبادلات دانشگاهی و مشکل برای متقاضیان تحصیل در خارج

اما حوزه و فعالیت‌های اقتصادی تنها بخشی نیست که قطعی اینترنت آن را با دشواری‌هایی روبرو کرده است. دانشگاه و فعالیت‌های دانشگاهی هم از این وضعیت متضررند. رئیس دانشگاه تهران امروز ۳۰ آبان در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا با اشاره به مشکلاتی که قطعی اینترنت برای دانشگاه‌ها ایجاد کرده، گفته است: «دانشگاه‌های ما دانشگاه‌های بین المللی هستند و مراودات گسترده با جهان دارند و وجود اینترنت برای دانشگاه‌ها لازم است.» رئیس دانشگاه تهران با ابراز امیدواری رفع سریع مشکل، از مذاکره با وزارت علوم برای وصل شدن به اینترنت خبر داده است.

متقاضیان ایرانی تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور نیز با توجه به موعدهای مشخص برای ارائه تقاضای تحصیل خود که در بیشتر موارد به صورت آنلاین انجام می‌شود، گروهی دیگر از شهروندان هستند که قطع اینترنت آنها را با مشکل روبرو کرده است.

در شبکه‌های اجتماعی چون توییتر، برخی کاربران خارج از ایران از ارائه کمک به دانشجویان برای ارتباط با دانشگاه‌های خارج از ایران، نامه‌نگاری و توضیح دلایل دیرکرد و کمک برای آپلود مدارک مورد نیاز نوشته‌اند.

اختلال در درخواست ویزا

از دیگر حوزه‌هایی که قطع اینترنت، فعالیت آن را مختل کرده است، می‌توان به درخواست صدور ویزا برای سفرهای خارج از ایران برای نمونه سفر به آلمان اشاره کرد.  در وب سایت ویزامتریک که در همکاری با سفارت آلمان در ایران به متقاضیان ایرانی درخواست ویزا از سفارت آلمان، خدمات می‌دهد، آمده است، این شرکت به دلیل قطع اینترنت تا اطلاع ثانوی از ارائه خدمات به متقاضیان معذور است.

قطع اینترنت و تأثیر بر حوزه بهداشت و درمان

حوزه بهداشت و درمان هم از پیامدهای قطع اینترنت در امان نبوده است. یکی از کاربران توییتر از تجربه خود در مراجعه به بیمارستانی خصوصی در تهران می‌نویسد که در آنجا به دلیل قطعی اینترنت، به او گفته شده: «تأمین اجتماعی نمی‌توانیم قبول کنیم». این کاربر در ادامه نوشته است که حتی بیمه تکمیلی او هم به دلیل مشکلاتی که برای اینترنت پیش آمده پذیرفته نشده و به او گفته‌اند باید همه چیز را “آزاد پرداخت کند”.

تایید نسخه‌های دارویی برای بیماری‌های خاص، یکی از خدمات ارائه شده توسط اداره‌های بیمه است. به نوشته شرکت‌های بیمه در ایران، بیمارانی که از این خدمات بهره می‌گیرند، پیش‌تر در دفاتر اسناد پزشکی یا داروخانه‌های طرف قرارداد برای تایید دارو، پرونده پزشکی تشکیل داده‌اند و با دریافت کد رهگیری و تشکیل پرونده دارویی می‌توانند به داروخانه‌ها مراجعه و داروی خود را دریافت کنند. طبق این نوشته‌ها تمام داروخانه‌ها به سیستم تأیید دارو مجهز هستند. در شبکه‌های اجتماعی برخی توییت‌ها از اختلال در این شبکه حکایت می‌کند. هرچند در تماس دویچه وله با چندین داروخانه در سطح شهر تهران این اختلال نه تأیید و نه تکذیب شد.

کسب و کارهای اینترنتی

کسب و کارهای اینترنتی یا مراکزی که فعالیت‌شان بسته به اینترنت است هم متضرر این اوضاع هستند. خبرگزاری‌های داخلی از “زیان قابل توجهی” که استارت‌آپ‌ها و کسب و کارهای کوچکی که “در ماه‌های گذشته مبنای کار خود را در فضای مجازی قرار داده‌اند”، می‌نویسند.

از سوی دیگر در گشت و گذاری در شبکه‌های اجتماعی به صفحه‌های مؤسسه‌هایی برمی‌خوریم که برای نمونه در زمینه‌های گوناگون ورک‌شاپ برگزار می‌کنند و اکنون با عدم دسترسی به اینترنت، فعالیت‌هایشان به حالت تعلیق درآمده است.

اختلال در پیش‌بینی کیفیت هوای تهران یکی دیگر از مواردی است که باید آن را به لیست بالابلند خسارت‌های ناشی از قطعی اینترنت افزود. حسین شهیدزاده، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه این سازمان “بخشی از اطلاعات خود را برای پیش‌بینی هواشناسی و آلودگی هوا از سایت‌ها و مدل‌های جهانی تامین می‌کند،” گفته: «اختلالات به وجود آمده در اینترنت کشور، سبب شده به اطلاعات جهانی دسترسی نداشته باشیم و در نتیجه نتوانیم پیش‌بینی آلودگی هوا برای روزهای آینده، جهش وزش باد و مقدار بارندگی را روی سایت خود بارگذاری کنیم.»

هنوز مشخص نیست، قطعی کامل اینترنت در ایران تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. خبرگزاری فارس گزارش داده که اینترنت در ایران به تدریج در کشور در حال اتصال است. نت بلاکز در تازه‌ترین توییت خود از تغییر کوچکی که در دسترسی به اینترنت در حال مشاهده است، می‌نویسد؛ دسترسی پس از ۱۱۳ ساعت خاموشی. اما به نوشته نت بلاکز هنوز مشخص نیست که این ترمیم پایدار است یا خیر.