شهردار تهران، آلودگی هوا و بحث تخلیه شهر
مدارس و دانشگاه‌های تهران به خاطر آلودگی هوا تعطیل‌اند. برخی خبرگزاری‌ها به نقل از شهردار تهران نوشته‌اند اگر آلودگی روز دوشنبه ادامه پیدا می‌کرد شهر باید تخلیه می‌شد. ایرنا در گزارشی این خبر را “تکذیب” کرد.
برخی خبرگزاری‌ها روز (سه‌شنبه ۲۶ آذر) در گزار‌ش‌های خود پیرامون آلودگی هوای شهر تهران به نقل از پیروز حناچی، شهردار تهران، نوشتند که او در در جلسه اتاق بازرگانی تهران گفته است ذرات معلق در هوای تهران در شب دوشنبه ۲۵ آذر (۱۶ دسامبر) به حدی رسیده بود که “شهر باید تخلیه” می‌شد.
گروهی از خبرگزاری‌ها خبر را به این شکل انعکاس داده‌اند که او گفته است اگر باران نمی‌آمد باید شهر تخلیه می‌شد. در گزارشی در ایرنا در همین رابطه آمده است کیفیت هوای پایتخت شب دوشنبه «با افزایش غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون با شاخص لحظه‌ای ۱۶۷ در وضعیت قرمز قرار گرفته و برای همه گروه‌ها ناسالم شد». با این حال ایرنا این حرف را که شهردار گفته “تهران باید تخلیه” می‌شد به نقل از خود پیروز حناچی “تکذیب” کرد. هرچه هست این سخنان جنجال برانگیز شد طوری که محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران در این باره به ایسنا گفت: «حناچی این را گفته؟ گفته تعطیل یا تخلیه؟ بین تعطیلی و تخلیه فرق است!»
تعطیلی تنها اقدامی که به اجرا درمی‌آید
شهردار تهران در همین جلسه تاکید کرده که برای کنترل آلودگی هوا باید به کاهش آلاینده‌ها توجه شود. آیا کاری در این زمینه می‌شود؟
تنها اقدامی که مسئولان در اینگونه موارد انجام می‌دهند تعطیلی مدارس و بسیار از فعالیت‌های روزمره اهالی است. انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران به ایرنا گفته است مهد کودک‌ها، دوره‌های پیش‌دبستانی و مدارس استان تهران در تمام پایه‌های تحصیلی به جز دو شهرستان دماوند و فیروزکوه روز سه‌شنبه ۲۶ آذر (۱۷ دسامبر) تعطیل خواهند بود. تمام مسابقات ورزشی در فضای باز و فعالیت‌هایی مانند معادن شن و ماسه و صنایع نظیر آن نیز به گفته استاندار تهران «تا اطلاع ثانوی متوقف است.»
خبرگزاری ایسنا نیز از تعلطیلی همه دانشگاه‌های تهران در این روزخبر داده است. ولی در چنین شرایطی تکلیف بقیه شهروندان چیست؟ آلودگی هوا اکنون به قدری است که مسئولان خود اذعان دارند دیگر سالمند و خردسال نمی‌شناسد و برای همه خطرناک است. آیا با یک روز تعطیلی مشکل حل می‌شود؟ تجربه گذشته پاسخ منفی به این سوال می‌دهد. در هفته‌ها و ماه‌های آینده کلان شهرهای ایران و در اولین مرحله پایتخت بارها و بارها باید تعطیل شوند. به گفته انوشیروان محسنی بندپی کمیته اضطرار آلودگی هوا طرح ممنوعیت طرح زوج و فرد از درب منازل را اجرا خواهد کرد.
اما تکلیف کشوری که فعالیت در پایتخت آن بارها دچار سکون می‌شود، چه خواهد شد؟ کارشناسان برای این سوال پاسخی ندارند.
مشکل آلودگی هوا در تهران و سایر کلان شهرها در ایران یکی از تهدید‌های جدی برای سلامت شهروندان است که عوامل مختلفی در آن سهیمند؛ وسائل نقلیه کهنه و غیراستاندارد، کیفیت سوخت غیراستاندارد، آلودگی که بر اثر کارخانه‌ها ایجاد می‌شود و …
وسایط نقلیه عمومی نیز نه ظرفیت پاسخگویی به نیاز یک شهر چند میلیونی را دارد و نه برای مدرن سازی آنها سرمایه‌گذاری کافی شده و خود نیز بخشا عاملی در تشدید آلودگی هوا هستند.
به گفته کارشناسان در مورد هیچ یک ازاین موارد اقدام جدی و موثری انجام نشده است. تهران حالا به شبکه‌‌ای از بزرگراه‌‌های چند بانده و خیابان‌هایی تبدیل شده که میلیون‌ها خودرو آلاینده در آن تردد می‌کنند. با گرانی بنزین این معضل نه فقط کمتر نشد، که شهروندان را در حمل و نقل هم مستاصل‌تر از پیش کرد.
کلان شهر تهران با نرخ رشد جمعیت دو درصدی و شهرهای اطراف آن با نرخ رشدی به مراتب بالاتر یعنی تا حدود ۱۷ درصد روبرو هستند. بخشی از این جمعیت میلیونی حالا با گران شدن بنزین به وساط نقیله عمومی رو آورده است که ظرفیت کافی حمل و نقل آنها را ندارند. شهردار تهران گفته است که متروها با کمبود ۲ هزار واگن روبرو هستند و این را به گردن «شرایط اقتصادی کشور» انداخته است.
“حتی یک ریال هم به توسعه حمل و نقل اختصاص ندادند”
شهردار تهران روز سه‌شنبه ۲۶ آذر در جلسه اتاق بازرگانی تهران گفت «با افزایش قیمت بنزین بیش از ۱۲تا ۱۳درصد به بار حمل و نقل عمومی در مترو اضافه شد». به عبارتی با افزایش بهای بنزین حالا سازماندهی حمل و نقل در تهران با «چالش‌های جدیدتری» مواجه شده است.
محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران نیز گفته است: «حل معضل آلودگی هوا یک مساله‌ی حاکمیتی و فرابخشی است». او ادامه داده است: «در خیلی از کشورها از برق به عنوان وسیله گرمایشی استفاده می‌کنند و اجازه تولید خودروهای نامرغوب را نمی‌دهند و از حمل و نقل عمومی نیز حمایت می‌کنند که همه این مسائل حاکمیتی است و دستگاه‌های مختلفی در این امر دخیل هستند.»
او نیز به افزایش معضلات مردم پس از گرانی بنزین اشاره کرده و گفته است: «از زمان گران شدن بنزین حتی یک ریال هم به توسعه حمل و نقل ندادند و می‌بینیم که الان آلودگی هوا وضعیت افتضاحی دارد.»
تعطیلی مدارس نه فقط امروز که روز گذشته (۲۵ آذر) هم خبرساز شد. خبرگزاری ایرنا از قول علیرضا سلیمی، نماینده محلات نوشت که او با انتقاد از تعطیلی پی‌درپی مراکز آموزشی به دلیل آلودگی هوا، خواستار اجرای قانون هوای پاک از سوی شهردار تهران شد. قانونی که سال ۱۳۹۶ به تصویب رسید و سازمان محیط زیست را موظف کرد ظرف مدت سه تا شش ماه آیین‌نامه‌های مربوط به این قانون را تهیه و به تصویب هیئت وزیران برساند.
در آذرماه سال ۹۷ و پس از رفع برخی “ایراد”های این قانون و اضافه شدن “پیشنهادهای اصلاحی دستگاه‌های اجرایی”، هیئت وزیران سازمان حفاظت محیط زیست را موظف کرد که اصلاحات لازم را با همکاری دیگر دستگاه‌ها بررسی و نتیجه را در ظرف ۶ ماه ارائه کند. مهلتی که خیلی وقت است به سر رسیده ولی هنوز خبری از اجرا قانون پاک نیست.
کارشناسانی مانند کاوه مدنی که مدتی وضع محیط زیست و نحوه “اجرایی” شدن قوانین و مقررات مربوط به آن را در جمهوری اسلامی از نزدیک دنبال کرده در توییتی اجرای قانون هوای پاک را یک “رویای پوچ” توصیف کرد.
پژوهش‌های وزارت بهداشت در مورد هفت شهر بزرگ ایران نشان می‌دهد که سالانه ۲۹ هزار و ۵۰۰ نفر در این شهرها جان خود را بر اثر آلودگی از دست می‌دهند. تنها کاری که فعلا عملی شده این است که بلیت مترو و اتوبوس در سه‌شنبه نصف شد.
منبع: DW
