سیستان و بلوچستان را آب برد، مسئولین را خواب!
در میان تلخی‌های این روزها در سیستان و بلوچستان هم سیل آمد و دار و ندار مردمان محروم این منطقه را بلعید. افزون بر ویرانی‌های به جا مانده، اداره حفاظت محیط زیست استان نسبت به خطر خروج تمساح‌ها از برکه‌ها هشدار می‌دهد.
در ادامه فاجعه‌ها و حوادث دردناکی که در روزهای گذشته مردم ایران با آن دست به گریبان بوده‌اند، حال نوبت به سیل رسید. سیستان و بلوچستان درگیر سیلی ویرانگر شده است که به گفته‌ی مسئولان در جنوب این استان در نخستین ساعات، ارتباط بیش از ۵۰۰ روستا را قطع کرد. بنا بر گزارش‌های منتشرشده بر اثر بارش باران و جاری شدن سیلاب حدود ۳۵۰ میلیون متر مکعب آب در ثانیه از دو سد بزرگ زیردان و پیشین سرریز کرده است.
مسئولان استانی می‌گویند، این حجم آب در مناطق دشتیاری، پلان و باهوکلات آمده و روستا‌ها در محاصره هستند، منطقه کنارک و زرآباد زیرآب هستند و جا‌هایی که در محاصره سیل نیستند نیز راه‌های ارتباطی قطع است. احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان می‌گوید، با تلاش‌های صورت گرفته اما هنوز حدود ۴۰۰ روستا در محاصره سیل هستند.
در این میان اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان در اطلاعیه‌ای نسبت به احتمال خروج گاندوها (تمساح‌های پوزه کوتاه) از برکه‌ها هشدار داده است. در این اطلاعیه آمده است، با سرریز شدن آب رودخانه‌ها و سدها در منطقه احتمال خروج تمساح‌ها و اسیرشدن در امواج خروشان آب و دور شدن آنها از زیستگاه اصلی‌شان وجود دارد. اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان با فراخواندن مردم به خودداری کردن از تردد در حاشیه‌ی چندین رودخانه و محل تجمع آب‌های راکد، از آماده‌باش یگان حفاظت این اداره برای “پیشگیری از وقوع حوادث تلخ و حملات احتمالی حیات وحش” خبر داده است.
سیل در حالی در سه روز گذشته سیستان و بلوچستان را بلعید که بیشترین حجم اخبار و تجزیه و تحلیل‌ها در روزهای گذشته به فاجعه سرنگونی هواپیمای اوکراینی و جان باختن ۱۷۶ نفر در این پرواز اختصاص یافته و البته به اعتراض‌هایی که در پی آشکار شدن علت اصلی سقوط هواپیما در شهرهای گوناگون در جریان است.
به گفته استاندار سیستان و بلوچستان، با قطع شدن ارتباط زمینی و خرابی پل‌ها، در برخی مناطق کمک‌رسانی با قایق انجام می‌شده که با وخیم‌تر شدن شرایط، دیگر قایق‌ها نیز قادر به حرکت نیستند. استاندار با اشاره به حجم خسارات وارده به منازل، اراضی کشاورزی و تأسیسات و زیرساخت‌ها و راه‌های ارتباطی از نیاز به حمایت ملی برای جبران خسارت‌ها سخن گفته است.
استاندار سیستان و بلوچستان بر ضرروت ارسال بالگرد به منطقه برای ادامه کمک‌رسانی و “دست کم تأمین آذوقه‌ی مردم”، تأکید می‌کند. این مقام مسئول در مصاحبه با رسانههای داخلی گفته است که “تنها یک بالگرد از هلال احمر بندرعباس به این منطقه آمده و بالگرد‌های مرکز استان به دلیل نامساعد بودن وضعیت هوا نتوانسته‌اند به منطقه سیل‌زده ورود کنند.”
این مقام استانی با اشاره به قطعی برق و عدم امکان پخت نان، مطلوب نبودن شرایط اسکان و کمک‌رسانی به مردم اظهار امیدواری کرده است که پشتیبانی بیشتری برای کمک به مردم سیل‌زده‌ی این استان و مهار سیل صورت بگیرد.
شمار قربانیان و حجم خسارت‌ها
برخی مسئولان استانی از نامشخص بودن خسارت سیل و قربانیان آن سخن می‌گویند، سازمان هلال احمر از کشته شدن سه نفر در هرمزگان و مفقود شدن یک تن در سیستان و بلوچستان خبر می‌دهند. استاندار سیستان و بلوچستان می‌گوید، تاکنون خسارت جانی جز یک مورد در رودخانه سرباز نداشته‌ایم. مدیر مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی زاهدان از جان باختن یک دختربجه ۵ ساله در اثر ریزش آوار در کهک سراوان سخن می‌گوید.
اما در شبکه‌های اجتماعی کاربران ابعاد فاجعه سیل سیتان و بلوچستان را بیشتر از این توصیف می‌کنند و از احتمال افزایش شمار قربانیان سیل می‌نویسند. شدت سیل در برخی مناطق استان به حدی بوده که مردم برای ایمن بودن از سیل، به بلندای درخت‌ها پناه برده و شب را روی شاخه درختان در زیر بارش شدید باران، صبح کرده‌اند.
فائقه راغی یکی از خبرنگاران فعال در این استان در مصاحبه‌ای با شبکه‌های داخلی می‌گوید، اکثر مزارع را آب گرفته، مردم دام‌هایشان را از دست داده‌اند و کپرهای کپرنشین‌ها را آب برده است. به گفته‌ی این خبرنگار، مردم بلوچستان می‌گویند خیلی‌ها کمک‌های هلال احمر را دریافت نکرده‌اند و نیاز به کمک‌های دارویی، غذایی، آب ولوازم بهداشتی دارند. او می‌گوید، در روستاهای بلوچستان مشکل قطعی آب و برق پیش‌تر هم بوده و آنها در حال حاضر قطعی آب و برق و اینترنت دارند و مسیر ارتباطی با تلفن همراه و اینترنت هم قطع شده است.
راغی هم چنین از مسدود بودن راه‌ها و دشواری رساندن بیماران و زنان باردار به مراکز درمانی سخن گفته است. دیگر گزارش‌ها هم از مشکلاتی که به دلیل بارش‌های سنگین در وضعیت خدمات‌رسانی به بیماران به وجود آمده می‌نویسند. رئیس بیمارستانی در شهرستان زهک از ریزش سقف اتاقی در بخش “سی‌سی‌یو” بیمارستان خبرداده است. نوید برهان‌زهی یکی از شهروندان این استان، فعال در زمینه گردشگری و صنایع دستی و البته فعال در توییتر هم از وضعیت این منطقه‌ی سیل‌زده می‌نویسد و گوشه‌ای از مصیبتی را که مردم این منطقه با آن دست به گریبانند به تصویر می‌کشد.
بسیاری فعالان رسانه‌ای و اجتماعی در این بخش از ایران با کمک طلبیدن از مردم برای امدادرسانی به سیل‌زدگان از افکار عمومی می‌خواهند که در میان اتفاقات تلخ این روزها سیستان و بلوچستان را به فراموشی نسپارند. اما صدای کمک‌خواهی مردمان سیستان و بلوچستان در سایه فاجعه سقوط هواپیما و اعتراض‌های پس از آن به پنهانکاری مسئولان، گم شده است. روزنامه همدلی می‌نویسد، « حتی صداوسیما نیز چندان به موضوع سیل این استان نپرداخته است و مشغول آیتم‌های توجیهی خود در مورد اتفاقات اخیر است.»
آیا سیل سرزده آمد؟
در کنار محرومیت‌های شدیدی که مردم این استان با آن دست به گریبانند، در کنار گم بودن صدای کمک‌خواهی مردم این خطه از ایران از هموطنانشان پرسشی که مثل همیشه و در هر فاجعه‌ای مطرح می‌شود این است که آیا می‌شد جلوی این بحران را گرفت یا دست کم با مدیریت درست از ابعاد فاجعه کاست؟ آیا سیل سیستان و بلوچستان سرزده آمد؟
مریم طالشی، خبرنگار روزنامه ایران در توییتر می‌نویسد «تمام آبی که در حال حاضر به صورت سیل در دشتیاری جاری شده، به خاطر باران نیست. بخشی از آن نتیجه سرریز شدن سدزیردان چابهار است. با وجود اینکه از دو هفته پیش نسبت به وقوع بارندگی شدید هشدار داده شده بوده، آب سد رهاسازی نشده و همین شدت سیلاب را بیشتر کرده است.»
نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی از عدم انجام اقدامات پیشگیرانه که باعث شده تا سیل به مردم استان خسارت بالایی وارد کند، انتقاد کرده است. حبیب‌الله دهمرده در تذکری شفاهی در جلسه علنی امروز مجلس گفت: «این سیل قابل پیش‌بینی بود». به گفته او، به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها سیل به استان سیستان و بلوچستان خسارات زیادی وارد کرده است. نماینده مردم زابل می‌گوید، «براساس مصوبات ستاد بحران باید لایروبی رودخانه‌ها انجام می‌شد و اقداماتی پیشگیرانه برای جلوگیری از وقوع سیل صورت می‌گرفت، اما نه تنها اقدامی نشده بلکه خسارت سنگینی به مردم وارد شده است. ظاهرا پیشگیری برای برخی از مسئولان اصلا معنایی ندارد.»
توییت کوتاه نوید برهان‌زهی بازگوکننده‌ی پیشگیری و مدیریت بحران توسط مسئولین در بزنگاه چنین حوادثی است: «دشتیاری را آب برد مسئولین را خواب!»
منبع: DW
