هشت مارس امسال: هزارمین روز زندان نسرین ستوده

هشتم مارس امسال، روز جهانی زن مصادف شده با هزارمین روز حبس نسرین ستوده، وکیل حقوق بشری زندانی. به همین مناسبت برنامه‌های گوناگونی از سوری نهادها و انجمن‌های حقوق بشری تدارک دیده شده است.

نسرین ستوده علاوه بر فعالیت‌های حقوقی برای زنان، در آخرین پرونده‌ای که علیه او تشکیل شد، متهم به دفاع از دو نفر از “دختران خیابان انقلاب” شده است؛ دخترانی که در اعتراض به قانون حجاب اجباری در خیابان روسری را از سرشان برداشتند و به همین دلیل دستگیر شدند. همین موضوع هم‌زمانی هزارروزگی حبس نسرین ستوده با روز جهانی زن را پرمعناتر کرده است.

جامعه بین‌المللی حقوق بشر در آلمان IGFM به همین مناسبت در بیانیه‌ای خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط نسرین ستوده شده است.

مارتین لسنتین سخنگوی این نهاد حقوق بشری در این باره گفته است: «هشت مارس ۲۰۲۱ یک روز غم‌انگیز برای حقوق بشر است. هر روزی که نسرین ستوده در زندان می‌گذارند حکومت ایران بیشتر در مقابل مردمش گناهکارتر می‌شود.»

لسنتین به پرونده‌های متعدد فعالان حقوق بشر که خانم ستوده وکالت‌شان را بر عهده داشته اشاره کرده و او را کسی دانسته که “همیشه کنار قربانیان سرکوب دستگاه قدرت” بوده است. به گفته این فعال حقوق بشر آلمانی، نسرین ستوده “از زنانی دفاع کرده که می‌خواستند خودشان برای زندگی‌شان تصمیم بگیرند و کودکانی که محکوم به اعدام شده بودند”.

نسرین ستوده سال ۱۳۸۸ زمانی که وکالت آرش رحمانی‌پور و محمدرضا علی زمانی را بر عهده داشت در گفت و گو با دویچه وله فارسی گفت: «وقتی نمی‌توانم برای موکلانم کاری کنم ترجیح می‌دهم با آنها اعدام شوم.»

آرش رحمانی‌پور و محمدرضا علی‌زمانی به جرم سازماندهی ناآرامی‌های پس از انتخابات ۸۸ اعدام شدند؛ در حالی که هردو، دو ماه قبل از انتخابات دستگیر شده بودند. رحمانی‌پور در زمان وقوع جرایم انتسابی ۱۷ ساله بوده است.

برنامه‌های هزارمین روز حبس نسرین ستوده

سازمان عفو بین‌الملل آمریکا و کانادا به همراه مرکز جهانی عدالت The Global Justice Center و بنیاد اکثریت فمینیست Feminist Majority Foundation روز هشتم مارس برابر با هزارمین روز حبس نسرین ستوده برنامه‌ای مجازی ترتیب داده‌اند.

در این برنامه رضا خندان همسر نسرین ستوده و جعفر پناهی فیلمسازی که در ایران در حبس خانگی است شرکت دارند. همچنین جف کافمن کارگردان و مارسیا راس تهیه کننده فیلم مستند “نسرین” نیز در این برنامه صحبت خواهند کرد.

سازمان حقوق بشری “مدافعان خط مقدم” Front Line Defenders نیز روز نهم مارس میزگردی مجازی ترتیب داده که در آن رضا خندان همسر نسرین ستوده، مهدیه گلرو فعال حقوق زنان، رضوانه محمدی فعال حقوق دگرباشان جنسی و روجا فضائلی استاد بخش مطالعات خاورمیانه در دانشگاه ترینیتی دابلین ایرلند در آن شرکت دارند.

در این برنامه مجازی مستند “نسرین” با حضورسازندگان آن نمایش داده می‌شود.

زندان پشت زندان

نسرین ستوده به اتهام‌های سیاسی مانند “اقدام علیه امنیت ملی” و “تبلیغ علیه نظام” به ۳۳ سال حبس و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شده است. ۱۲ سال از این حکم قابل اجراست و این فعال حقوق بشر از خرداد ۹۷ برای گذراندن این حکم در زندان به سر می‌برد.

او در سال ۱۳۸۹ نیز دستگیر و در دادگاه بدوی به ۱۱ سال حبس تعزیری، ۲۰ سال محرومیت از وکالت و ۲۰ سال ممنوع‌الخروجی از کشور محکوم اما در سال ۹۲ آزاد شد.

خانم ستوده آخرین بار در ۲۳ خرداد ۹۷ بازداشت شد. او در دوران بازداشت‌هایش چندین بار دست به اعتصاب غذا زده است. در حال حاضر نسرین ستوده در زندان قرچک ورامین محبوس است.

همسر او رضا خندان می‌گوید به‌رغم اینکه وضعیت حقوق بشر روز به روز در ایران بدتر می‌شود اما به دلیل اعتراضات زیادی که به زندانی شدن فعالین حقوق بشر به ویژه نسرین ستوده شده است او امیدوار است که همسرش پیش از پایان دوران محکمومیت آزاد شود.

آقای خندان به دویچه‌وله می‌گوید: «در واقع سعی دستگاه قضایی این است که با دادن مرخصی‌های گاه به گاه اجازه ندهند حجم فشار بالا برود. به همین دلیل مطمئنم که دستگاه‌های امنیتی و قضایی حکومت ایران در صورتی که فشار افکار عمومی و نهادهای بین‌المللی بالا برود قادر به نگه داشتن نسرین در زندان نیستند و در آینده مجبور می‌شوند او را آزاد کنند.»

نسرین ستوده به دلیل فعالیت‌هایش در زمینه حقوق بشر تا کنون چندین جایزه بین‌المللی را از آن خود کرده، از جمله جایزه حقوق بشر ساخاروف از پارلمان اروپا در سال ۲۰۱۲، جایزه ویژه حقوق بشر انجمن قضات آلمان در سال ۲۰۲۰ و نیز جایزه نوبل آلترناتیو در همان سال.

منبع:‌ DW