«اعلامیه اورشلیم» امضا شد؛ توافق بایدن و لاپید بر سر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای
جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، و یائیر لاپید، نخست‌وزیر دولت انتقالی اسرائیل، روز پنجشنبه ۲۳ تیرماه در یک نشست مشترک «اعلامیه اورشلیم» را در برابر خبرنگاران رسانه‌ها امضا کردند.
با این حال، نشست خبری دو رهبر که در هتل «والدورف آستوریا» اورشلیم برگزار شد نشان داد که آن‌ها در مورد راهبرد مقابله با ایران اختلاف‌نظر دارند.
«اعلامیه اورشلیم» در چهار صفحه بر تعهد رهبران دو کشور بر جلوگیری از دستیابی به ایران به جنگ‌افزار هسته‌ای تاکید دارد و در آن آمده که ایران «هرگز» به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت.
این بیانیه که سایر مقامات آمریکایی و اسرائیلی آن را «تاریخی» خوانده‌اند، «مناسبات ویژه» میان دو کشور و گسترش تعهد واشینگتن به تامین امنیت اسرائیل را مورد تاکید قرار می‌دهد.
یائیر لاپید پس از امضای این بیانیه گفت: «دشمنی ایران، اسرائیل را که تنها کشور یهودیان است، تهدید می‌کند».
او افزود: «دیپلماسی و کلمات به تنهایی ایران را متوقف نخواهد کرد و ادامه فریبکاری ایرانی‌ها، بهای سنگینی خواهد داشت».
به گفته آقای لاپید، زندگی مردم اسرائیل در این کشور یک امر عادی نیست و هر روز با نیایش و تقلا برای بقا همراه است. او یادآوری کرد که پدرش از گتوی یهودیان ورشو نجات یافته بود و در حالی که دشمنان ملت یهود در آن دوره درصدد نابودی یهودیان بودند، اکنون نیز کشور یهودی اسرائیل در خطر حفظ بقای خود از ناحیه ایران و حزب‌الله و دیگر متحدین این محور است.
جو بایدن اما گفت که «دیپلماسی هنوز بهترین راهکار است» و آمریکا به همکاری با اسرائیل در برابر «تهدیدات ناشی از ایران» ادامه خواهد داد.
رئیس‌جمهوری آمریکا خاطرنشان کرد که کشورش نسبت به حفظ امنیت اسرائیل تعهد عمیق دارد و همچنین اطمینان خواهد یافت که اسرائیل بتواند از خود دفاع کند.
آقای بایدن این را نیز گفت که دولت او برای گسترش پیمان‌های صلح ابراهیم و ادغام هر چه بیشتر اسرائیل در منطقه تلاش می‌کند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر سابق اسرائیل، مبتکر این پیمان‌ها بودند.
موضوع ایران همچنین در صدر مذاکرات کاری جو بایدن و یائیر لاپید در روز پنجشنبه بود.
نخست‌وزیر اسرائیل در پایان آن ملاقات نیز به خبرنگاران گفت که تلاش داریم تا ائتلافی از نیروهای میانه‌رو را در منطقه در برابر ایران تشکیل دهیم.
یائیر لاپید افزود: موضوع روابط با عربستان و جایگاه منطقه‌ای آن در مذاکرات نیز مطرح شده و اسرائیل برای آن اهمیت زیادی قائل است.
جو بایدن و یائیر لاپید همچنین روز پنجشنبه پس از گفت‌وگوی کاری خود، در یک نشست ویدئویی مشترک با ناراندا مودی، نخست‌وزیر هند و محمد بن‌زاید آل نهیان، حاکم امارات متحده عربی، شرکت کردند.
این نشست یک‌ساعته با نام «مجمع آی‌تو‌یو‌تو» (برگرفته از حرف اول نام هند، اسرائیل، ایالات متحده آمریکا و امارات متحده عربی) برگزار شد.
آقای لاپید گفت که اندیشه مجمع چهارجانبه چند ماه پیش در جریان سفر او به واشینگتن مطرح شد و بلافاصله کار برای راه‌اندازی این اتحاد وارد مسیر عملی شد.
او تمرکز این مجمع را امور بازرگانی و پیشبرد همکاری در فن‌آوری‌های نوین که پیشاپیش نیز در جریان است، عنوان کرد تا زندگی مردم این چهار کشورِ «مبتکر در علم و فن‌آوری» هر چه بیشتر شکوفا شود.
جو بایدن در این مجمع مجازی گفت که نیازهای قرن بیست‌ویکم، بعد از دوران همه‌گیری کرونا و نظر به تحولاتی مانند جنگ روسیه در اوکراین، کشورهای متحد را ملزم می‌کند که برای مردم خود همکاری‌های نوینی را دنبال کنند. آقای بایدن بر اهمیت امنیت غذایی مردم و نقش برجسته هند در این امر تاکید کرد.
ناراندا مودی نیز گفت این یک دیدار «متحدین راهبردی» است و اعضای مجمع نقشه راه در هفت عرصه آب، انرژی، حمل‌ونقل، فضا، بهداشت و امنیت غذایی را ترسیم کرده‌اند.
پس از پخش سخنرانی‌های رهبران چهار کشور که با پوشش رسانه‌ای همراه بود، آنان مذاکرات مجازی خود را به طور خصوصی ادامه دادند.
جو بایدن روز ۲۳ تیر با اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهوری و بنیامین نتانیاهو، رهبر اپوزیسیون که مترصد بازگشت به قدرت است، در اورشلیم دیدارهای جداگانه دارد.
او دومین روز اقامت خود در اسرائیل را با شرکت در مراسم افتتاحیه «مسابقات المپیک یهودیان جهان» به نام «مکابیا» در استادیوم «تدی» در اورشلیم به پایان خواهد برد.
جو بایدن که برای نخستین بار در ۱۸ ماه ریاست‌جمهوری خود به خاورمیانه سفر کرده، قرار است روز جمعه ۲۴ تیرماه با محمود عباس، رئیس تشکیلات فلسطینی، در رام‌الله گفت‌وگو کند و سپس از کلیسای زادگاه عیسای مسیح در بیت‌اللحم و یک بیمارستان فلسطینی در شرق بیت‌المقدس/ اورشلیم بازدید خواهد کرد.
سران ارشد فلسطینی و عامه فلسطینیان عمیقا ابراز ناخشنودی کرده‌اند که مسائل مرتبط به سرنوشت و وضعیت آنان در سفر آقای بایدن به منطقه به حاشیه رانده شده است.
محمود عباس روز چهارشنبه در گفت‌وگوی تلفنی با ملک سلمان، پادشاه سعودی، خواهان آن شد که عربستان به جمع کشورهای عربی دیگری که با اسرائیل عادی‌سازی رابطه کرده‌اند، نپیوندد. محمود عباس قبلا گفته بود که امارات و بحرین «از پشت به فلسطینیان خنجر زدند».
جو بایدن شامگاه ۲۴ تیر سفر به عربستان را با انجام نخستین پرواز علنی مستقیم از تل‌آویو به جده، آغاز خواهد کرد. آقای بایدن خود پرواز در این مسیر هوایی را حائز اهمیت زیاد و سرآغاز تحولاتی دیگر نامید.
یک روز پیش از ورود آقای بایدن به عربستان، فایننشال تایمز گزارش داد که محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، به این روزنامه گفته است که «یهودیان حق دارند کشوری برای خود داشته باشند».
با این حال، به نوشته فایننشال تایمز، با وجود نزدیکی بیشتر سعودی و اسرائیل، عربستان هنوز حاضر نیست با اسرائیل پیمان رسمی ببندد.
منبع : رادیو فردا
