گرجستان در سایه روابط با تهران، درهای پناهندگی را میبندد

در حالی که نهادهای حقوق بشری از تداوم جفا در حق مسیحیان ایرانی هشدار میدهند، گرجستان با اولویت دادن به مناسبات سیاسی و اقتصادی، روند اعطای پناهندگی به این شهروندان را به شدت محدود کرده است.
نهادهای بینالمللی حقوق بشر، در گزارشی تازه اعلام کردهاند که شهروندان مسیحی ایرانی که از فشار و تبعیض مذهبی در کشور خود گریختهاند، در گرجستان نیز با رد گسترده درخواستهای پناهندگی روبهرو شدهاند.
بر پایه این گزارش که توسط ائتلافی از سازمانهای حقوق بشری مسیحی از جمله «ماده ۱۸»، «درهای باز»، «همبستگی مسیحی در سراسر جهان» و «نگرانی خاورمیانه» منتشر شده، دولت گرجستان طی سالهای اخیر با استناد به تردید درباره «واقعی بودن ایمان» این شهروندان، از پذیرش اکثریت قریب به اتفاق پروندهها خودداری کرده است.
به نقل از کریستین پست، در سه سال گذشته از میان بیش از هزار درخواست پناهندگی ایرانیان در گرجستان، کمتر از یک درصد مورد تایید قرار گرفته است. این در حالی است که ایرانیان حدود یکپنجم کل جمعیت پناهجویان این کشور را تشکیل میدهند.
« جلال درزی» یکی از این شهروندان میگوید پس از آنکه در جلسه مصاحبه نتوانست به پرسشهایی درباره مسیحیت ارتدکس گرجی پاسخ دهد، درخواستش رد شد. وی در اینباره گفت: «احساس کردم کل ماجرا تشریفاتی است و آنها تصمیمشان را از قبل گرفته بودند.»
تحلیلگران علت اصلی این روند را در روابط روبهگسترش تفلیس با تهران میدانند. بر اساس دادههای رسمی، حجم تجارت میان دو کشور در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۲۷۰ میلیون دلار رسیده و برخی برآوردهای غیررسمی رقم واقعی را تا ۵۰۰ میلیون دلار تخمین میزنند. یکی از وکلای فعال در حوزه پناهندگی که نخواست نامش فاش شود، میگوید: «وقتی به روابط خوب با همسایه بزرگ خود نیاز دارید، نمیتوانید به شهروندان آن کشور وضعیت پناهندگی بدهید.»
این فشارها گاهی به شکل مستقیم نیز بر فعالان مسیحی اعمال میشود. طبق این گزارش، در ژوئیه ۲۰۲۴ کشیش «رضا فاضلی» توسط سرویس امنیتی گرجستان احضار و از او خواسته شد که فعالیت کلیسایی خود را محدود کند. ماموران امنیتی به او اعلام کردهاند که تعهدات دیپلماتیک، بر قوانین پناهندگی اولویت دارد.
در مقابل، اداره مهاجرت گرجستان در دفاع از سیاستهای خود مدعی است که مسیحیان ایرانی در صورت بازگشت به کشورشان با تهدید جدی روبهرو نخواهند شد، ادعایی که با گزارشهای سازمان ملل و نهادهای مستقل بینالمللی درباره بازداشت و آزار شهروندان مسیحی در ایران کاملا در تضاد است.
در پایان، نهادهای تهیهکننده این گزارش، از دولت گرجستان خواستهاند که «تنوع باورهای مسیحی» را محترم شمرده و در تصمیمگیریها به دادههای گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره وضعیت آزادی دین و عقیده در ایران توجه کند. آنها همچنین از جامعه جهانی درخواست کردهاند تا برای این پناهجویان، مسیرهای امن و قانونی تازهای برای اسکان مجدد فراهم شود.