«رافائل گروسی» : «دانش فنی و ذخایر اورانیوم در ایران هنوز باقی است»

گروسی هشدار داد اگر دیپلماسی فروبپاشد، خطر بازگشت زور به تعامل با تهران وجود دارد، زیرا دانش فنی و ذخایر اورانیوم در ایران هنوز باقیست.
در تازهترین اظهارات رسمی، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از بروز خسارات جدی در تاسیسات هستهای ایران خبر داد و در عین حال تاکید کرد که توان فنی کشور هنوز بهطور کامل از میان نرفته است. وی هشدار داده است که اگر روند مذاکرات متوقف شود، امکان بازگشت به راهحل نظامی وجود دارد.
گروسی گفت: «به تاسیسات هستهای اصلی در اصفهان، نطنز و فردو خسارات شدیدی وارد شد، اما اگرچه دونالد ترامپ از «نابودی کامل» برنامه هستهای ایران سخن میگوید، دانش فنی ایران از بین نرفته است. ایران همچنین میتواند سانتریفیوژهای خود را که برای غنیسازی اورانیوم استفاده میشوند، بازسازی کند.»
او افزود که ایران هنوز حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای تا ۶۰ درصد، رقمی که اندکی کمتر از سطح مورد نیاز برای سلاح هستهای است در اختیار دارد و اگر فرآیندهای غنیسازی پیش رود، این ذخیره قابلیت تولید مواد لازم برای تقریبا ۱۰ بمب هستهای را خواهد داشت.
با این حال وی تاکید کرده است: «ما هیچ مدرکی مبنی بر این که تهران قصد ساخت بمب هستهای داشته باشد، نداریم. برای اطمینان از این امر بازرسیها باید از سر گرفته شوند.»
گروسی همچنین گفت: «به باور ما بیشتر این اورانیوم با غنای بالا همچنان در اصفهان، نطنز و فردو است.» دلیل این اطمینان را بازدید آژانس از این تاسیسات پیش از حملات و رصد ماهوارهای پس از آن عنوان کرده است.
مدیرکل آژانس در بخش دیگری از سخنان خود گفت که ایران پس از جنگ ۱۲ روزه میتوانست از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خارج شود و روابط بینالمللیاش را قطع کند، اما چنین نکرده است. این انتخاب، به گفته وی، شایسته تحسین است و نشاندهنده تمایل تهران به حفظ حداقلی از تعامل دیپلماتیک است. با اینحال، وی هشدار داده که اگر دیپلماسی شکست بخورد، نگران توسل دوباره به زور خواهد بود.
این اظهارات در حالی مطرح میشوند که «علی لاریجانی» رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران، اعلام کرد همکاری تهران با آژانس، در چارچوب توافق قاهره «کان لم یکن» شده است. از سوی دیگر، «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ایران، اظهار کرد که تهران به مذاکرات باز نخواهد گشت مگر اینکه آمریکا سیاست زیادهخواهانه خود را تغییر دهد. وی تاکید کرد: «تا زمانی که آمریکاییها سیاست زیادهخواهانه و حداکثری خود را کنار نگذارند، ما به میز مذاکره باز نمیگردیم.»
عراقچی همچنین در واکنش به اظهارات گروسی گفت: «نمیدانم ایشان این حرف را از سر نگرانی زده یا تهدید.» وی افزود کسانی که تهدید میکنند باید بدانند تکرار یک تجربه شکستخورده، نتیجهای جز شکست دوباره نخواهد داشت.
علی خامنهای نیز در واکنش به ادعای ترامپ مبنی بر نابودی توان هستهای ایران گفت: «ایرادی ندارد، به همین خیال باشید. اما اصلا شما چهکاره هستید که اگر کشوری صنعت هستهای دارد، در قبال آن باید و نباید مطرح کنید؟»
برخی مقامات و تحلیلگران غربی نیز در بررسی حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران، تاکید دارند که خسارات وارد شده جدی بودهاند، اما نه به اندازهای که برنامه هستهای ایران را به کلی منهدم کنند. بهعنوان نمونه، گزارشهای اطلاعاتی ایالات متحده حاکی از این است که این حملات تنها تا چند ماه سبب عقبنشینی موقت شدهاند، اما زیرساخت و دانش فنی همچنان قابل بازسازی است.
افزون بر آن، موضوعی که تردیدهایی را برمیانگیزد، تداوم محدودیت در دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات ایرانی است. ایران گفته است که دلایل امنیتی برای وضع این محدودیت دارد، گروسی نیز آن را قابل درک دانسته، اما هشدار داده که بدون نظارت موثر و ادامه بازرسیها، اعتماد بینالمللی و امکان مهار ریسک هستهای تضعیف خواهد شد.
مسئله دیگری که نباید از نظر دور داشت، فتوای علی خامنهای در منع ساخت سلاح هستهای است؛ این فتوای علی خامنهای که در دهههای پیش صادر شده، یکی از ارکان سیاست رسمی ایران در امور هستهای است.
در نهایت، آنچه روشن است این میباشد که وضعیت کنونی تهران، واشینگتن و جامعه بینالمللی، به شرایطی پیچیده و پرریسک تبدیل شده است، جایی که هر قطع تعامل یا پیشروی خصمانه میتواند به بحران تازهای در منطقه بینجامد.