اظهارات «مایک پومپئو» درباره تسریع فروپاشی جمهوری اسلامی
«مایک پومپئو» طی اظهاراتی، تحلیلی هشدارآمیز از یک «رژیم در سراشیبی» و فرصت تسریع فروپاشی جمهوری اسلامی با ایستادن کنار مردم ایران ارائه داد.
مایک پومپئو وزیر خارجه پیشین ایالات متحده، در مقالهای تحلیلی که در وبسایت فاکسنیوز منتشر شده، تصویری بیپرده از وضعیت کنونی جمهوری اسلامی ایران ترسیم کرده و آن را رژیمی توصیف میکند که هم در داخل و هم در سطح منطقهای، با نشانههای آشکار فرسودگی و افول روبهروست.
او تاکید میکند که این شرایط، فرصتی تاریخی برای سیاستگذاران آمریکایی فراهم کرده تا با افزایش فشار بر حاکمیت ایران و حمایت از مردم، مسیر فروپاشی این نظام را هموار کنند.
پومپئو با اشاره به مجموعه اقداماتی که در سالهای اخیر از سوی دولت دونالد ترامپ و همچنین اسرائیل برای تضعیف بازوهای نظامی و نیابتی جمهوری اسلامی انجام شده، (از جمله جنگ ۱۲ روزه) مینویسد: «جمهوری اسلامی دیگر آن قدرت منطقهای سابق نیست و اکنون در هر جبههای با بحران روبهروست. زیرساخت نظامی ایران بهشدت تضعیف شده و برنامه هستهای آن بهطور جدی ضربه خورده است. شبکه نیروهای نیابتیاش هم در سراسر خاورمیانه در حال فروپاشی است.»
به گفته وی، این افول صرفا محدود به عرصه خارجی نیست. پومپئو وضعیت داخلی ایران را نیز بحرانی توصیف کرده و مینویسد: «وضعیت داخلی نیز تیره است. به دلیل سوءمدیریت مزمن اقتصادی، فساد و انزوای بینالمللی، اقتصاد در هم ریخته و کشوری که با کمبود آب روبهروست. رژیم که از مشروعیت مردمی بیبهره است و نمیتواند نیازهای مردم را برآورده کند، تنها ابزار باقیماندهاش برای کنترل، حکومت از طریق ترس است.»
این ارزیابی، همراستا با گزارشهای متعدد نهادهای بینالمللی حقوق بشری است که در سالهای اخیر از افزایش سرکوب، بازداشتهای گسترده و محدودیتهای شدید علیه اقلیتها از جمله مسیحیان، در ایران خبر دادهاند؛ سرکوبی که بهگفته منتقدان، نشانه ضعف ساختاری یک نظام است نه قدرت آن.
پومپئو در بخش دیگری از مقاله، دیدگاهی را که مدعی است «هیچ جایگزینی» برای جمهوری اسلامی وجود ندارد، بهشدت مورد انتقاد قرار میدهد و تصریح میکند: «این برداشت از هر نظر نادرست است. آرزوهای میلیونها ایرانی را که برای مطالبه تغییر، جان خود را به خطر انداختهاند نادیده میگیرد و وجود اپوزیسیون سازمانیافته و دموکراتیک را انکار میکند.»
او با اشاره به اعتراضات سراسری سالهای اخیر در ایران، بر این باور است که مردم بارها و بهروشنی خواسته خود را اعلام کردهاند. پومپئو مینویسد: «مردم ایران در موجهای پیاپی قیامها، ترجیح خود را کاملا روشن کردهاند. آنها نه حکومت دینی میخواهند و نه سلطنت. آنها جمهوری آزاد، دموکراتیک و پاسخگو در برابر شهروندان میخواهند.»
وزیر خارجه پیشین آمریکا برای توضیح وضعیت کنونی جمهوری اسلامی، به نمونههای تاریخی اشاره میکند و با یادآوری فروپاشی دیوار برلین و سقوط ناگهانی حکومت بشار اسد، میگوید: «ایران امروز همان نشانههای کلاسیک فرسودگی را از خود نشان میدهد؛ نشانههایی که اغلب پیشدرآمد سقوط نظامهای اقتدارگرا بودهاند.»
پومپئو که از معماران اصلی کارزار «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی به شمار میرود، تاکید میکند که وظیفه آمریکا پیشبینی زمان دقیق سقوط نیست، بلکه آمادهسازی شرایط پس از آن است. او مینویسد: «وظیفه سیاستگذاران آمریکایی این نیست که لحظه دقیق فروپاشی رژیم را پیشبینی کنند، بلکه این است که محیط را طوری شکل دهند که وقتی سقوط رخ داد، نتیجه ثبات باشد نه هرجومرج. این امر نیازمند رویکردی واقعگرایانه است که حاضر باشد از فرمولهای دیپلماتیک شکستخورده گذشته عبور کند.»
به باور او، همین منطق در سیاستهای دونالد ترامپ در قبال ایران، چه در دولت نخست و چه در دولت دوم، دیده میشود: «همین ویژگی دوم، سیاستهای دونالد ترامپ در قبال ایران را هم در دولت اول و هم در دولت دوم او مشخص کرده است. اکنون او این فرصت را دارد که دستاوردهای تاریخیاش در خاورمیانه را با موفقیتی واقعا تحولآفرین تکمیل کند و به تسریع زوال رژیم ایران کمک کند.»
در عین حال، پومپئو تصریح میکند که تغییر نظام در ایران نباید و نمیتواند از بیرون تحمیل شود. او با تاکید بر نقش تعیینکننده مردم ایران میگوید: «هیچ نیروی خارجی نباید جایگزین اراده آنان شود.» با این حال، بهگفته او، جامعه جهانی میتواند و باید نقش حمایتی ایفا کند: «ما میتوانیم با افزایش فشار از بیرون و حمایت از مردمی که به دنبال آیندهای مسالمتآمیز، دموکراتیک و طرفدار غرب هستند، به خواست آنها برای تغییر کمک کنیم. وظیفه ما ساده است؛ کنار مردم ایران بایستیم، چشمانداز دموکراتیکی را که آنها انتخاب کردهاند به رسمیت بشناسیم و پول، مشروعیت و مصونیتی را که روحانیون حاکم برای بقا به آن متکیاند از آنها دریغ کنیم.»
این موضعگیری در شرایطی مطرح میشود که بسیاری از مسیحیان ایرانی، چه در داخل کشور و چه در تبعید، جمهوری اسلامی را یکی از اصلیترین موانع آزادی دینی و کرامت انسانی میدانند. از نگاه آنان، سخنان پومپئو نهتنها یک تحلیل ژئوپولیتیکی، بلکه بازتاب مطالبه مردمی است که سالهاست برای آزادی، عدالت و آیندهای متفاوت بهای سنگینی پرداختهاند.
