وزیر دفاع ایران: جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی آسیب دیده است
تکلیف جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی که با موشک سپاه سرنگون شد هنوز مشخص نیست و تناقض‌گویی مسئولان ایرانی ادامه دارد. یکی گفته جعبه سیاه را نمی‌دهیم دیگری می‌گوید شاید بدهیم و وزیر دفاع گفته جعبه آسیب دیده و بازسازی می‌شود.
چند روز پس از درخواست قاطعانه پنج کشور مرتبط با سرنگونی هواپیمای مسافربری شرکت اوکراینی برای تحویل دادن هر چه سریع‌تر جعبه سیاه این هواپیما، ضد و نقیض‌گویی مسئولان ارشد جمهوری اسلامی همچنان ادامه دارد.
وزیر خارجه، محمد جواد ظریف که با تازگی گفته بود ایران جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را به دولت‌های خارجی تحویل نمی‌دهد در حاشیه نشست روز چهارشنبه ۳۰ بهمن هیئت دولت ادعا کرده که سخنان او “تقطیع شده” و منظورش این بوده که «ما حق داریم جعبه سیاه را خودمان بخوانیم. ما حق داریم در هر بررسی جعبه سیاه حضور داشته باشیم.»
بسیاری از مسئولان جمهوری اسلامی، از جمع ظریف پیش از این اذعان کرده‌اند که ایران توانایی فنی و دانش لازم برای بازخوانی جعبه سیاه هواپیمای سرنگون شده را ندارد.
مقام‌های ارشد پنج کشور اوکراین، کانادا، بریتانیا، سوئد و افغانستان که شهروندانشان در سرنگونی هواپیمای اوکراینی جان باخته‌اند ۲۶ بهمن در بیانیه مشترکی از جمهوری اسلامی خواستند به تعهدات خود مطابق توافق‌نامه‌هایی بین‌المللی پایبند باشد و هر چه سریع‌تر جعبه سیاه هواپیمای پرواز ۷۵۲ تهران – کی‌یف را به مراکزی که توانایی بازخوانی آن را دارند تحویل دهد.
اعلام آمادگی برای تحویل جعبه سیاه
خبرگزاری فارس دو روز پس از انتشار این بیانیه از قول محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی گزارش داد که جمهوری اسلامی اگر قادر به بازخوانی اطلاعات جعبه سیاه هواپیمای سرنگون شده نباشد آمادگی دارد با هماهنگی کی‌یف آن را به یک کشور ثالث بفرستد.
هواپیمای مسافربری شرکت اوکراینی بامداد ۱۸ دی چند دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه تهران هدف دو موشک پدافند سپاه پاسداران قرار گرفت و تمام ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.
مسئولان جمهوری اسلامی تا سه روز از فاش کردن علت واقعی سرنگونی این هواپیما، به رغم اطلاع دقیق از این سانحه، خودداری کردند و به خلاف‌گویی و پنهان‌کاری‌هایی پرداختند که همچنان ادامه دارد.
وزیر دفاع و “آسیب قابل توجه” جعبه سیاه
امیر حاتمی، وزیر دفاع دولت حسن روحانی سی‌ام بهمن در روایت تازه‌ای درباره این ماجرا در جمع خبرنگاران گفت: «این جعبه سیاه آسیب قابل توجهی دیده است و از بخش صنایع دفاعی خواسته شده تا برای بازسازی جعبه سیاه کمک کند. مقرر شده نخست بازسازی جعبه سیاه انجام و بعد بازخوانی شود.»
ظاهرا جمهوری اسلامی نگران است که با بازخوانی جعبه سیاه اطلاعات جدید فاش شود که خلاف‌گویی‌های مسئولان درباره سرنگونی هواپیما را بیشتر برملا کند.
چندی پیش رسانه‌های اوکراینی یک فایل صوتی از مکالمه خلبان یکی از پروازهای شرکت آسمان با برج مراقبت فرودگاه تهران در زمان حادثه را منتشر کردند که تائید می‌کرد بر خلاف ادعای تمام مقام‌های نظامی و دولتی ایران، اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی از همان دقایق نخست مشخص شده بود.
امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران سه روز پس از سرنگونی هواپیما در یک گفت‌وگوی تلویزیونی مسئولیت حادثه را بر عهده گرفت و گفت مامور سامانه پدافند هوایی سپاه هواپیمای مسافربری اوکراینی را “اشتباها موشک کروز تشخیص داده” و به سمت آن شلیک کرده است.
اوکراین به تازگی تاکید کرده که معرفی یک سرباز نیروهای مسلح به عنوان مقصر سقوط هواپیما قابل قبول نیست و باید افراد دیگری در ساختاری که امکان بروز چنین خطایی را ممکن کرده نیز پاسخگو باشند.
چند روز پیش چند وکیل کانادایی به وکالت از جانب بازماندگان تعدادی از قربانیان، شکایتی علیه برخی مثام‌های ارشد جمهوری اسلامی از جمله علی خامنه‌ای به عنوان رهبر کل قوا و تعدادی از فرماندهان ارشد سپاه تسلیم دادگاه کرده‌اند. در این پرونده از ایران خواسته شده یک و نیم میلیارد دلار کانادا (معادل ۱/۱ میلیارد دلار آمریکا) غرامت بپردازد.
نگرانی ایران از ارجاع پرونده به محاکم بین‌المللی
لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهوری سی‌ام بهمن ماه از تلاش‌های ایران برای جلوگیری از ارجاع پرونده به محاکم بین‌المللی خبر داد و ابراز امیدواری کرد که با رسیدن کمیته مشترک تحقیق به نتایج مورد قبول ایران و کشورهای مرتبط با ماجرا این مسئله منتفی شود.
به گفته جنیدی سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) به طور معمول از گزارش فنی کمیته مشترک پیروی می‌کند و تهران امیدوار است در همکاری با این کمیته “نواقص برطرف شود”.
معاون حسن روحانی به خبرگزاری برنا گفته که دولت تلاش‌های لازم از جمله “جبران خسارت زیان دیدگان، رفتار مساوی با همه زیان دیدگان و قربانیان این ماجرا” را خواهد کرد تا پرونده به دادگاه‌های بین‌المللی کشیده نشود.
با توجه به درخواست و تاکید کانادا و اوکراین مبنی بر ضرورت شناسایی و اجرای عدالت در مورد آمران و فرماندهان مسئول حمله موشکی به هواپیمای اوکراینی و شکایتی که علیه خامنه‌ای و سران سپاه طرح شده بعید است این پرونده به زودی و به سادگی و فقط با پرداخت غرامت مختومه اعلام شود.
امیر حاتمی درباره زمان بازخوانی جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی گفت: این جعبه سیاه آسیب قابل توجهی دیده است و از بخش صنایع دفاعی خواسته شده تا برای بازسازی جعبه سیاه کمک کند. مقرر شده نخست بازسازی جعبه سیاه انجام و بعد بازخوانی شود.
منبع: DW
