کاخ «ثابت پاسال» در فهرست میراث ملی ایران ثبت شد

ثبت ملی خانه «ثابت» معروف به کاخ «ثابت پاسال» از سوی سازمان میراث‌ فرهنگی به استانداری تهران ابلاغ شد.

به گزارش روز چهارشنبه ۳۱ خرداد خبرگزاری مهر، زهرا احمدی‌پور٬ معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی٬ صنایع‌دستی و گردشگری٬ مراتب ثبت این اثر تاریخی را به حسین هاشمی استاندار تهران ابلاغ کرد.

در نامه خانم احمدی‌پور به هاشمی نوشته شده که کاخ ثابت پاسال٬ «تحت حفاظت و نظارت» سازمان میراث فرهنگی قرار دارد و «هر گونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت آن شود…جرم محسوب می‌شود».

این اثر در حالی به ثبت ملی رسیده که محمدمهدی تندگویان٬ نایب رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر، ۱۲ خرداد از اینکه سازمان میراث فرهنگی به عنوان «متولی ارزش گذاری ساختمان‌ها در مواجهه با این کاخ سکوت کرده»٬ انتقاد کرده بود.

وی «سکوت» میراث فرهنگی در زمینه ارزش‌گذاری این ملک را «سوال برانگیز» دانسته و افزوده بود که «سازمان میراث می‌توانست با کمک قوه قضائیه نقش تاثیرگذارتری در این موضوع داشته باشد».

یک روز پس از انتقاد تندگویان٬ محمد حسن طالبیان٬ معاون سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که این سازمان درباره ارزش کاخ ثابت پاسال «سکوت» نکرده و با ارسال نامه‌ای به شهرداری تهران اعلام کرده که «این مجموعه ارزشمند باید حفظ شود».

کاخ «ثابت پاسال» که با عنوان کاخ «ورسای» ایران هم شناخته می‌شود٬ متعلق به حبیب‌الله ثابت (معروف به ثابت پاسال) بازرگان و کارآفرین مشهور ایرانی پیش از انقلاب بود که پس از انقلاب مصادره شد.

معماری این ساختمان که «بزرگترین خانهٔ تهران» نامیده می‌شود٬ بر اساس الگوی معماری قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در ورسای ساخته شده است.

آقای پاسال پیرو آئین بهائیت بود و رابطه نزدیکی با دربار و خاندان پهلوی داشت. وی که دو سال قبل از انقلاب از ایران خارج شده بود٬ پس از انقلاب دیگر به کشور بازنگشت.

موضوع تخریب این کاخ مدتی بود که از سوی رسانه‌ها و فعالان حوزه میراث فرهنگی پیگیری می‌شد٬ به گونه‌ای که «بانک آینده» به عنوان خریدار این کاخ٬ از تصاحب آن صرف‌نظر کرده و ملک را به دیگری فروخته بود.

آن‌طور که آقای تندگویان گفته٬ بانک «آینده» این زمین را به «بخش خصوصی که گویا زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام» است، فروخته و آنها نیز «طرح ساخت مجتمع مذهبی_ فرهنگی با محوریت مسجد» در این زمین را برای بررسی و تائید به شورای شهر آورند.

به گفته وی٬ باغ ثابت پاسال ابتدای انقلاب از بین رفته و بنیاد شهید در سال ۵۹ این باغ را مصادره و شهرک ایثار را در آن احداث کرد.

با توجه به نامه امروز رئیس سازمان فرهنگی درباره ثبت ملی این اثر٬ از این پس هر اقدامی در این ملک حتی «مرمت و بازسازی» آن نیز «صرفاً با تأیید و نظارت این سازمان ممکن خواهد بود».

منبع:‌ رادیو فردا