بحران در مدیریت بحران

با توجه به حساس بودن این مدیریت و نقش ویژه و حیاتی این مدیریت و به جهت شفاف سازی ، روشن شدن مشکلات و نواقص مدیریت بحران کشور بیایید باهم نگاهی ریشه ایی به این سازمان ، نوع انتصابات و نحوه عملکرد آن بیندازیم:

تعریف مدیریت بحران : 

مدیریت بحران مجموعه‌ای از چاره جویی‌ها و تصمیماتی است که در مقابله با بحران انجام می‌گیرد و هدف آن کاهش روند بحران، کنترل بحران و کاهش و رفع بحران است. کلیه اقدامات مربوط به پیشگیری و مدیریت ریسک، سازماندهی و مدیریت منابع مورد نیاز در پاسخ به بحران می‌باشد. مدیریت بحران شامل: برنامه‌ها، ایجاد ساختارها و تدوین مقرراتی است که منجر به کمک و یاری رسانی به دولت و سازمان‌های غیردولتی در برخورد با حوادث می‌شود. در تعریفی دیگر می توان گفت مدیریت بحران عبارتست از فرآیند پیش بینی و پیشگیری از وقوع بحران ، برخورد و مداخله در بحران و سالم سازی بعد از وقوع بحران.

نحوه انتصاب مدیر ستاد فعلی :

«نجار» که اتفاقاً سرخه ای است و هم «پسر عموی شوهر خواهر» …..، سوابق زیادی در دولت گذشته و مشخصاً، ارتباطات ویژه ای با اسفندیار رحیم مشایی داشته و از حامیان سرسخت وی بوده است.

در شرایطی که تلاش جریان اعتدالگرا ، مانع حضور اسماعیل نجار در راس استانداری خراسان رضوی شده بود ، وی رسماً معاون وزیر کشور شد.سوابق متفاوت نجار در حمایت بی چون و چرا از «جریان مشایی» ، انتصاب وی به چنین سمت مهمی را عجیب تر می کند.

اگر هنوز از ماجرا اطلاع ندارید و نمی‌دانید درباره چه فرد و چه اظهار نظر شگفت‌آوری سخن می‌گوییم، بگذارید کمی به عقب بازگشته و روایت شاهکار اخیر «اسماعیل نجار» را از بازخوانی عجیب ترین مجیزگویی سال های اخیر آغاز کنیم؛ از سخنانی که پس از مصیبت زلزله کرمان و در دوران حضور این فرد در کسوت استاندار این دیار به جامعه شلیک شد؛

اسماعیل نجار در جلسه ستاد بحران استانداری کرمان: «مردم منطقه زلزله زده از ایمان و اعتقاد بسیار بالایی برخوردار بودند به عنوان مثال در بازرسی های ما یک منزلی مشاهده شد که سه دیوار آن در اثر زلزله فرو ریخته و یک دیوار که عکس دکتر احمدی نژاد بر آن نصب شده بود خود مردم با اعتقاد راسخ و محکم خود اذعان داشتند که رییس جمهور محبوب و دلسوز ما خدمات فراوانی برای مردم به ویژه روستاییان انجام داده و می‌دهد و اعتقاد آنها بر این بود که لطف و نظر خداوند بوده که این دیوار فرو نریخته است.» /ایسنا ۲ دی ۱۳۸۹

او اکنون نه تنها معاون وزیر کشور بلکه رییس سازمان حساس و حیاتی بنام سازمان مدیریت بحران نیز میباشد.
سازمانی که چه بسا اگر اهمیت می‌داشت، فردی که در مجیزگویی از رئیس جمهور وقت، خراب نشدن دیوار را به دلیل چسباندن عکس وی به دیوار خوانده بود، گزینه خوبی برای اداره آن به نظر نمی‌رسید. فردی که در دیدن زیبایی‌های خاص و شنیدن و ارائه تفسیرهای محیرالعقول تبحری ویژه دارد و ماحصل سفر وی به مناطق آسیب دیده از سیلاب، دیدن برگ‌های شسته شده درختان و پرشدن رودها و در نتیجه، شادی مردم است، نه خسارات و آسیب های بحران آفرینی که می‌بایست با هدایت وی و کار مجموعه تحت امرش مدیریت و جبران شوند!

یک سایت حامی دولت تدبیر و امید با انتقاد از انتصاب نجار به معاونت وزیر کشور، صرفا به یکی از نسبت های فامیلی او با روحانی اشاره کرده و او را سرخه ای و “«پسر عموی شوهر خواهر» ….. ” نامیده است. برای توصیف نقطه چین ها نیز کافی است به عکس محو منتشرشده در این خبر توجه کنیم که به وضوح حسین فریدون برادر پرنفوذ حسن روحانی است. نزدیکترین نسبت نجار با خاندان حسن روحانی نسبت برادر وی با رئیس جمهور است که در واقع حسن نجار شوهر خواهر حسن روحانی است .

پس رئیس ستاد بحران بصورت غیرتخصصی و براساس روابط منتصب شده و در واقع دیدگاه او به این ستاد نه تنها بحرانی نیست بلکه بسیار شاعرانه و لطیف است.

سخنان امروز آقای نجار در مناظره خانه ملت درباره عملکرد سازمان مدیریت بحران نیز بیانگر بی تدبیری ، ناکارآمد بودن و عدم پیش بینی و برنامه ریزی ایشان است :  

نجار: ما آمادگی مقابله با زلزله احتمالی تهران را نداریم، علی رغم کارهایی که انجام شده در تهران برای حوادث سنگین در نهایت ۱۵ تا ۲۰ درصد آمادگی وجود دارد. در صورت بروز بحران اساس کار مردم هستند.
نجار : سوال من اینجاست چه کسی مسئول است؟ آیا همه مسئولیت ها متوجه سازمان مدیریت بحران و وزارت کشور است؟ خیر. همه دستگاه ها دخیل هستند. سازمان مدیریت بحران با وضعیت فعلی امکان ارائه خدمات در همه حوزه ها را ندارد. بله، اگر سازمان عریض و طویلی ایجاد شود و همه امکانات وتجهیزات در اختیار این مجموعه قرار گیرد می توانند از ما انتظار پاسخگویی داشته باشند.

پس آقای نجار رئیس ستاد بحران ، تا زمانیکه همه شرایط و امکانات فراهم نباشد پاسخگو نیست .و عملاً ستاد بحران فقط یک مدیریت و یک نام بیش نیست.

صاحب نظری ، مدیریت را هنر انجام امور به وسیله دیگران توصیف کرده و بر نقش دیگران و قبول هدف از سوی آنان تأکید ورزیده است.

گروهی دیگر مدیریت را در قالب انجام وظایفی چون برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و… بیان نموده اند بعضی هم مدیریت را اینگونه تعریف کرده اند که : مدیریت را می توان علم و هنر متشکل و هماهنگ کردن ، رهبری و کنترل فعالیت های دسته جمعی ، برای نیل به هدفهای مطلوب با حداکثر کارآیی تعریف کرد .
عده ای هم مدیریت را اینگونه تعریف کرده اند : مدیریت عبارتند از حداکثر استفاده مطلوب از منابع موجود (نیروی انسانی – امکانات مالی و امکانات فیزیکی) از طریق اعمال اصول یا نظام مدیریت ( برنامه ریزی – سازماندهی – هدایت و رهبری – نظارت و کنترل و هماهنگی ) برای رسیدن به هدفی خاص.

لذا زمانی که تعریف مدیریت مشخص و سازمانی در اینخصوص تشکیل شده است ، ضمن انتصاب یک مدیر متخصص ، حاذق ، فعال و کارآمد باید با ایجاد روشهای مدیریتی مناسب و بررسی الگوهای رفتاری موثر در جوامع بشری با اراده قوی و دلسوزانه ، برای مقابله با خطرات احتمالی آماده شد.

لیکن بسیار تاسف بار است که در کشور ما انتصاب یک فرد غیر متخصص ، که بجای پیگیری اصلاح اصول شهرسازی و در نظر گرفتن نقاط خروج امن و ایجاد هماهنگی در سطوح مختلف اجرایی و مالی ،  صرفاً در اتاق و پشت میز خود با ناامیدی ، مانع توسعه عملکرد سازمان شده است .

در ادامه : در جلسات ستاد بحران چه میگذرد ………