چهل و نهمین دادگاه حمید نوری؛ شاهد گفت با گروهی از زندانیان به اتاق گاز برده شد

چهل و نهمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ روز سه‌شنبه شانزدهم آذر، با شهادت محمد خدابنده‌لویی در استکهلم سوئد برگزار شد. او یکی از زندانیان سیاسی جان به‌دربرده از آن اعدام‌ها در زندان اوین است.

محمد خدابنده‌لویی اولین بار در سن هجده سالگی به جرم هواداری از سازمان مجاهدین خلق دستگیر شد. شاهد، دوران محکومیت خود را از سال ۶۱ تا ۶۸ در زندان‌های مختلف گذراند. او خرداد ۱۳۶۴ به زندان گوهردشت منتقل شد.

خدابنده‌لویی شهادت داد که در آن دوران مرتضوی، رئیس زندان گوهردشت بود و بر اساس درک زندانیان، لشکری معاونت نظامی – امنیتی زندان را بر عهده داشت.

شاهد، حمید نوری را از اواخر سال ۶۵ یا اوایل ۶۶ به بعد در زندان گوهردشت به یاد می‌آورد. یکی از برخوردهای شاهد با حمید نوری در مرداد ۶۶ – دو بار در یک روز – و در جریان یکی از سرکوب‌های شدید در اتاق گاز بود. خدابنده‌لویی شهادت داد که با گروهی از زندانیان که اعتصاب غذا کرده بودند به اتاق گاز برده شد. او توسط لشکری، ناصریان، نوری و چند پاسدار دیگر در داخل و خارج از اتاق گاز مورد ضرب و شتم قرار گرفت و چشم راست خود را از دست داد.

محمد خدابنده‌لویی شهادت داد که یازده خرداد ۱۳۶۷ به همراه بیش از ۱۵۰ زندانی مجاهد و دو غیرمجاهد از زندان گوهردشت به زندان اوین منتقل شد.

شاهد گفت چهارم یا پنجم مرداد در اتاق‌ها در زندان اوین بسته و روز بعد اعدام‌ها شروع شد. او روز ششم مرداد ۶۷ به ساختمان دادستانی اوین برده شد و هفتم مرداد در مقابل هیئت مرگ قرار گرفت. شاهد بعدا با برائت از سازمان مجاهدین خلق – پس از چهارده ماه – در پایان محکومیتش در مرداد ۶۸ از زندان اوین آزاد شد.

شاهد، روز چهارشنبه پنجم مرداد را به عنوان روز شروع اعدام‌ها در زندان اوین اعلام کرد. او گفت شش نفر در روز اول اعدام شدند که تنها دو نفر از آنها محکوم به اعدام بودند.

خدابنده‌لویی شهادت داد که ناصریان و نوری را در اواخر مرداد ۶۷ در زندان اوین دید. در این زمان تنها هفت نفر از اعدام‌ها جان سالم به در برده بودند. از این هفت نفر، دو نفر مجاهد نبودند. محمد خدابنده‌لویی یک بار دیگر در سال ۷۲ دستگیر و بعد از شش ماه آزاد شد. شاهد کتابی به نام «با من به روزهای قتل‌عام بیایید» نوشته است که خاطرات او را از یازده خرداد تا مهر ۶۷ بیان می‌کند.

در دادگاه امروز وکلای مدافع متهم سعی کردند تا بر «تفاوت‌های میان شهادت شاهد در دادگاه را با بازجویی‌هایش نزد پلیس سوئد » تمرکز و تاکید کنند. وکیل مدافع نوری ادعا کرد شاهد به ندرت در بازجویی‌ها و کتابش اسمی از حمید نوری (عباسی) برده است. خدابنده‌لو در پاسخ به این ادعا گفت که در کتابش در کل به زندان اوین و نام بیش از ۷۰ زندانی سیاسی اعدام شده، پرداخته است نه زندانبان‌ها.

وکیل نوری در جای دیگری به اشتباهی که شاهد در زمان بازجویی در مورد اسم عباسی مرتکب شده اشاره کرد. در آن بازجویی اسم «عباسی» یک بار از سوی شاهد و مترجم به اشتباه «عباسیان» اعلام شده بود. وکیل مدافع متهم در مورد ضرب و شتم در اتاق گاز هم به شاهد گفت در این بخش هم هیچ اشاره‌ای به نوری نکرده است. شاهد توضیح داد به این خاطر که نوری نقشی انفعالی و رئیس او نقش و مسئولیتی بیشتر داشت.

بخش دیگری از دفاعیه وکیل مدافع متهم به اختلافات سازمان مجاهدین خلق و ایرج مصداقی اختصاص داشت. وکیل مدافع نوری به ادعای موکلش در مورد تهدید برخی شاهدان از جمله محمد خدابنده‌لویی از سوی مصداقی اشاره کرد. شاهد در این مورد در جای دیگری به وکیل کنت لوئیس گفته بود: «آیا من نیاز به تهدید و تطمیع دارم تا در این دادگاه شرکت کنم؟ حتی در انگیزه‌ای کاملا شخصی چشم من به من می‌گوید در این دادگاه شرکت کنم.»

شاهد در پایان جلسه دادگاه گفت امروز از بستگانش در یکی از روستاهای دور افتاده پیامی گرفته است که دادگاه را به صورت زنده گوش می‌دهند. شاهد گفت این نشان می‌دهد که افکار عمومی این دادگاه را به‌ شدت دنبال می‌کند.

جلسه بعدی دادگاه روز پنج‌شنبه هجدهم آذر ماه با شهادت رضا شمیرانی برگزار خواهد شد.

منبع: صدای آمریکا