جدول شاخص دموکراسی «اکونومیست»؛ ایران در قعر جدول قرار گرفت

واحد اطلاعات اکونومیست روز پنجشنبه ۲۱ بهمن در گزارشی به وضعیت دموکراسی در جهان پرداخته و ایران را هم‌رده یمن و لیبی و در ردیف ۱۵۴ قرار داده است.

این گزارش از سوی «واحد اطلاعاتی اکونومیست (EIU) » تهیه شده که بخش پژوهشی و تحلیلی گروه اکونومیست، کمپانی خواهر نشریه بریتانیایی اکونومیست، است.

بر اساس این گزارش، تنها افغانستان، میانمار، کره‌ شمالی، کنگو، آفریقای مرکزی، سوریه، ترکمنستان، چاد، لائوس، گینه استوایی و تاجیکستان وضعیت بدتری از ایران دارند.

واحد اطلاعات اکونومیست در رده‌بندی خود گزینه‌های مختلفی مانند روند انتخابات و کثرت‌گرایی، عملکرد دولت، مشارکت و فرهنگ سیاسی، همچنین آزادی‌های مدنی را مورد بررسی قرار داده و امتیازها از صفر تا ۱۰ است.

شاخص دموکراسی ایران در سال گذشته میلادی ۱.۹۵ بوده است که کمترین رقم برای ایران از سال ۲۰۱۰ است. افغانستان با امتیاز ۰.۳۲ در قعر جدول و نروژ با ۹.۷۵ در صدر جدول است.

شاخص دموکراسی و جایگاه ایران در رده‌بندی واحد اطلاعات اکونومیست از سال ۲۰۱۸ با شتاب بیشتری افت کرده است. در خاورمیانه، بهترین شاخص را اسرائیل و بدترین شاخص را سوریه و سپس ایران دارند. همه کشورهای عرب خلیج فارس وضعیت بهتری از ایران دارند و این گزارش می‌گوید که برخی از آن‌ها مانند قطر از لحاظ دموکراسی پیشرفت نیز داشته‌اند.

امتیاز ایران مبتنی بر چندین مولفه بوده است. در ایران امتیاز شاخص روند انتخابات و کثرت‌گرایی صفر، شاخص عملکرد دولت ۲.۵، مشارکت سیاسی ۳.۸۹، مشارکت فرهنگی ۱.۸۸ و نهایتا آزادیهای مدنی ۱.۴۷ است.

طی سال‌های گذشته گزارش‌های زیادی از سرکوب گسترده اعتراضات مدنی در ایران منتشر شده که نمونه آن اعتراضات آبان‌ ۹۸ است که بر اساس گزارش رویترز ۱۵۰۰ معترض به ضرب گلوله نیروهای امنیتی و انتظامی کشته شدند.

از سوی دیگر، در یک سند «خیلی محرمانه» که رادیو فردا روز ۱۲ بهمن از یک نشست قرارگاه ثارالله منتشر کرد، محمدی از معاونت اجتماعی سازمان اطلاعات سپاه، که از حاضران در این نشست بود، گفته بود: «پیمایشی در جامعه صورت گرفته که نشان می‌دهد وضعیت جامعه در حالت انفجار زیرپوستی قرار دارد».

او افزوده بود: «نارضایتی‌های اجتماعی در طول یکسال گذشته حدود ۳۰۰ درصد افزایش یافته» و اعتراضات در ایران روی «تورم، معوقات حقوقی، نابسامانی‌های اجتماعی و آب متمرکز شده است».

عقب‌گرد شاخص‌های دموکراسی در جهان

گزارش واحد اطلاعات اکونومیست می‌گوید: ۴۵.۷ درصد از جمعیت جهان در نظام‌هایی با سطحی از دموکراسی زندگی می‌کنند، در حالی که در سال ۲۰۲۰ این رقم ۴۹.۴ درصد بود؛ موضوعی که نشان می‌دهد وضعیت دموکراسی در جهان عقب‌گرد داشته و شاخص دموکراسی شاهد بیشترین افت از سال ۲۰۱۰ بوده است.

حمایت فزاینده از نظام‌های استبدادی و تمامیت‌خواه همراه با شیوع کرونا از عوامل افت شاخص دموکراسی در جهان است.

حتی در میان کشورهای اروپایی مانند اسپانیا و بریتانیا نیز شاخص دموکراسی افت کرده است. تنها ۶.۴ درصد از جمعیت جهان در نظام‌های کاملا دموکراتیک زندگی می‌کنند. نروژ، نیوزیلند، فنلاند، سوئد، ایسلند و دانمارک بهترین وضعیت دموکراسی را در جهان دارند و کلا ۲۱ کشور در جهان نظامی دموکراتیک دارند.

بیش از یک سوم جمعیت جهان زیر سلطه نظام‌های تمامیت‌خواه هستند و بقیه در نظام‌های ترکیبی زندگی می‌کنند.

این گزارش می‌افزاید چین به رغم پیشرفت‌های اقتصادی و ثروتمند شدن، از لحاظ دموکراسی هیچ پیشرفتی نداشته و در رده کشورهای استبدادی قرار دارد و حتی عقب‌گرد نیز داشته است.

طی سالهای گذشته گزارش‌های زیادی از افزایش نظارت‌های اجتماعی، برخورد با فعالان مدنی و سیاسی، مخالفان و اقلیت‌ها مانند ترک‌های مسلمان اویغور در چین منتشر شده است.

منبع: رادیو فردا