تمام استان‌های ایران به جز مازندران و گیلان «در محاصره ریزگردها قرار دارند»
خبرگزاری دولتی ایرنا می‌گوید به‌دلیل کاهش پوشش گیاهی، افزایش بیابانزایی و مسائل دیگر، در حال حاضر تمام استان‌های ایران به جز مازندران، گیلان و بخشی از استان گلستان در محاصره ریزگردها قرار دارند.
ایرنا ۲۴ دی ماه در گزارشی گفته است هشت میلیون هکتار از ۳۵ میلیون هکتار عرصه بیابانی در ایران، با تهدید توفان‌های گرد و غبار و تبدیل شدن به کانون فرسایش بادی روبه‌رو است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا «کاهش محسوس پوشش گیاهی در عرصه بیابانی» یکی از دلایل اساسی افزایش کانون‌های فرسایش بادی‌ست.
از دیگر چالش‌ها می‌توان به «تشدید بیابانزایی»، «افزایش مشکلات زیست‌محیطی»، خشکسالی‌های مستمر یا کاهش باران اشاره کرد.
خاک معمولا از مواد سخت، ترکیبات معدنی و آلی، موجودات زنده، آب و هوا تشکیل می‌شود. فرسایش آبی از پدیده‌های معمول در فرسایش خاک است. فرسایش بادی از دیگر عوامل موثر در فرسایش خاک به‌شمار می‌رود.
ریزگردها به مجموعه‌ای از ذرات خشک در هوا گفته می‌شود. البته ستاد ملی مقابله با گرد و غبار می‌گوید ریزگرد غلط است و واژه درست گردِ خاک و یا گرد و غبار است. با این حال برخی دیگر از کارشناسان می‌گویند این دو پدیده، جدا از یکدیگر هستند.
هشدارها در مورد وضعیت ریزگردها، فرسایش خاک و مشکلات ناشی از آن در ایران تازگی ندارد و در سال‌های اخیر چه مقام‌های دولتی و چه کارشناسان در مورد وقوع و پیامدهای ناشی از آن‌ها سخن گفته‌اند.
آلودگی هوا و ریزگردها تا کنون به تعطیلی مراکز آموزشی، اختلال در روند زندگی شهروندان، مهاجرت‌ها، افزایش مراجعات به مراکز درمانی و عوارض مختلف جسمانی، و نیز اعتراضات، راهپیمایی‌ها و تجمعات مختلف انجامیده‌است.
در اردیبهشت ماه امسال یک مقام وزارت جهاد کشاورزی گفته بود در صورت ادامه روند فعلی و «بی‌توجهی»، میزان کانون‌های بیابان‌زای تولید ریزگرد در سال ۱۴۰۰به ۷۷ درصد می‌رسد که گسترش آن بیش از نیمی از کل جمعیت ایران را تهدید می‌کند.
اواسط آذر ماه منوچهر گرجی، رئیس انجمن علوم خاک ایران هشدار داده بود ایران سالانه دو میلیارد تن فرسایش خاک دارد و «کسی هم متولی حفاظت از آن نیست».
آقای گرجی گفته بود یک میلیارد از این خاک در سدها رسوب می‌کند و یک میلیارد تن دیگر به «ریزگردهای مرگبار» تبدیل می‌شود.
یک سال پیش اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفته بود: بیابانزایی در ایران «به‌طور گسترده‌ای» رو به افزایش است و پدیده ریزگردها به یک «ابـَـربحران» تبدیل شده است.
با این حال توصیه‌ها و راهکارهایی برای مقابله با این پدیده نیز مطرح شده‌اند؛ برای نمونه می‌توان به برنامه‌های حفاظت از خاک اشاره کرد که ایالات متحده در حدود هشت دهه پیش در پیش گرفت. کارشناسان در عین حال توصیه‌های در مورد مراقبت‌های شخصی و فردی نیز ارائه کرده‌اند.
البته ریزگردها در ایران تنها منشا داخلی ندارند و مقدار قابل توجهی نیز از دیگر کشورهای منطقه وارد می‌شوند که کارشناسان می‌گویند برای مقابله با آن‌ها همکاری‌های منطقه‌ای باید افزایش یابد. هرچند مشخص نیست در شرایط فعلی و تنش‌های سیاسی موجود، این مسئله تا چه اندازه جدی گرفته می‌شود.
منبع: رادیو فردا
