بازجویی مسیحیان بازگردانده شده از آمریکا به ایران، در فرودگاه امام خمینی
شهروندان مسیحی که در بین مهاجران بازگردانده شده از آمریکا به ایران بودند، توسط عوامل نظام در فرودگاه امام خمینی مورد بازجویی قرار گرفتند.
بیش از صد مهاجر ایرانی از جمله شهروندان مسیحی، با پروازی از آمریکا به تهران بازگردانده شدند، اقدامی که فعالان حقوق بشر آن را «بازگشت به سرزمین سرکوب» و «خیانت به آزادی ایمان» نامیده‌اند.
در اقدامی بی‌سابقه و بحث‌برانگیز، بیش از صد مهاجر ایرانی از جمله گروهی از شهروندان مسیحی و پناهجویان سیاسی با پروازی از ایالات متحده به تهران بازگردانده شدند. به گزارش نشریه «ورد اند وی»، این پرواز در چارچوب توافقی میان دولت آمریکا و جمهوری اسلامی ایران انجام شده و در میان مسافران آن، دست‌کم ۱۵ شهروند مسیحی ایرانی، چند پناهجوی قومی و سیاسی و چهار سالمند ۷۲ ساله حضور داشتند که نزدیک به پنج دهه در خاک آمریکا زندگی کرده بودند.
«آرا توروسیان» کشیش ایرانی‌تبار در آمریکا، ضمن ابراز نگرانی از سرنوشت این افراد گفت: «در این پرواز حدود ۱۵ شهروند مسیحی ایرانی و تعدادی پناهجوی سیاسی و قومی حضور داشتند.» وی هشدار داد که بسیاری از آنان در ایران با خطر بازداشت، شکنجه، و حتی اعدام روبه‌رو هستند.
به گفته توروسیان، تعدادی از این افراد در مراحل پایانی دادرسی مهاجرتی خود قرار داشتند و برخی حتی تایید اولیه اقامت یا پناهندگی را دریافت کرده بودند؛ اما به‌صورت ناگهانی و بدون اطلاع قبلی یا فرصت اعتراض، بازداشت و به پروازی به مقصد تهران منتقل شدند.
رسانه‌های آمریکایی از جمله «آسوشیتدپرس» نیز گزارش دادند که این پرواز بخشی از «توافقی نادر میان دولت ترامپ و جمهوری اسلامی ایران» بوده است، توافقی که هنوز جزئیات آن به‌صورت رسمی اعلام نشده است.
طبق تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، هنگام فرود هواپیما در فرودگاه امام خمینی تهران، رسانه‌های حکومتی حضور داشتند. پناهجویان در صف‌هایی جداگانه قرار گرفتند، وسایلشان ضبط شد و به گفته توروسیان،۱۰ تا ۱۵ شهروند مسیحی مجبور شدند مقابل دوربین، انجیل‌ها و صلیب‌های خود را نشان دهند و در شرایط بازجویی به سئوالات پاسخ دهند.»
گزارش‌های منتشر شده حاکی از آن است که این افراد سپس به اتاق‌های مجزا منتقل شده و وادار شدند در ویدئوهایی، ایمان خود را انکار کرده و کشیشان خود را به «فریب‌کاری» متهم کنند.
به گفته منابع نزدیک به خانواده‌های آنان، قرار است این اعترافات اجباری به‌زودی از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شود، روشی آشنا که سال‌هاست برای تحقیر مسیحیان، بهائیان، روزنامه‌نگاران و مخالفان سیاسی در ایران به‌کار می‌رود.
بازگرداندن این گروه به ایران، با واکنش تند فعالان مسیحی و سازمان‌های حقوق بشر مواجه شده است. کشیش توروسیان در بیانیه‌ای نوشت: «دولت آمریکا سالخوردگان، زنان و پناهجویان تاییدشده را به‌دست حکومتی سپرد که به شکنجه مذهبی و زندانی‌کردن مخالفان شهرت دارد. این نه‌فقط غیرانسانی، بلکه خیانتی بزرگ به سنت دیرینه آمریکا در حمایت از ستمدیدگان است.»
سازمان درهای باز (Open Doors) نیز در گزارش جهانی خود در ژانویه ۲۰۲۵ اعلام کرد که ایران در میان ده کشور اول جهان از نظر آزار مسیحیان قرار دارد. در این گزارش آمده است که شهروندان مسیحی در ایران با خطر بازداشت‌های فراقانونی، بازجویی‌های خشونت‌آمیز و محرومیت از حقوق اجتماعی روبه‌رو هستند.
کارشناسان مهاجرتی می‌گویند افزایش ورود ایرانیان از مرز جنوبی آمریکا در سال‌های اخیر، دولت را واداشت تا اپلیکیشن (CBP One) را برای ثبت درخواست‌های پناهندگی راه‌اندازی کند؛ اما بسیاری از پرونده‌های پناهجویان ایرانی، به‌ویژه در دوران دولت ترامپ، مسکوت ماند یا رد شد.
اکنون اخراج دسته‌جمعی اخیر از دید ناظران، نشانه‌ای نگران‌کننده از عقب‌نشینی آمریکا از سنت تاریخی خود در پناه دادن به اقلیت‌های مذهبی و سیاسی است. این اتفاق تنها چند ماه پس از آن رخ داد که کنگره آمریکا با اکثریت جمهوری‌خواه، قطعنامه‌ای در محکومیت آزار مسیحیان در کشورهای اسلامی از جمله ایران، تصویب کرده بود.
مسیحیان به‌ویژه شهروندان پروتستان و انجیلی در کشور ایران، با محدودیت‌های گسترده روبه‌رو هستند. برگزاری مراسم عبادی به زبان فارسی ممنوع است، کلیساهای خانگی مرتبا مورد حمله قرار می‌گیرند و بسیاری از کشیشان و مومنان، به جرم «اقدام علیه امنیت ملی» یا «توهین به مقدسات» به زندان‌های طولانی‌مدت محکوم می‌شوند.
از دید ناظران بین‌المللی، بازگرداندن پناهجویان به چنین شرایطی، نقض آشکار کنوانسیون پناهندگان ۱۹۵۱ سازمان ملل است که بازگرداندن افراد به کشورهایی را که در آن خطر شکنجه یا مرگ دارند، ممنوع می‌کند.
بازگرداندن شهروندان مسیحی ایرانی از خاک آمریکا به جمهوری اسلامی، تنها یک اشتباه دیپلماتیک نیست، بلکه تراژدی‌ای اخلاقی و انسانی است. دولتی که خود را مدافع آزادی ایمان می‌داند، اکنون متهم است به سپردن مومنان به حکومت سرکوبگر.
برای جامعه جهانی مسیحی، این رویداد هشداری است که ایمان هنوز در بخش‌هایی از جهان جرم شمرده می‌شود و حتی در سرزمین آزادی، امنیت آن تضمین‌شده نیست.
