شرکت‌های هواپیمایی کوچک ایران در معرض ورشکستگی
با افزایش قیمت ارز شرکت‌های هواپیمایی کوچک ایران دیگر با سرمایه قبلی خود توان خرید هواپیماهای جدید را ندارند. بازگشت تحریم‌ها شرایط را دشوارتر کرده است. به گفته کارشناسان آنها بر سر دوراهی ورشکستگی یا ادغام قرار دارند.
بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی شرایط را برای ادامه حیات شرکت‌های هواپیمایی کوچک ایران دشوارتر کرده است. به گفته یک کارشناس صنعت هوایی، چنانچه ایرلاین‌های کوچک ایران نتوانند چاره‌ای برای شرایط اقتصادی فعلی پیدا کنند، “باید برای ورشکستگی آماده شوند”.
هوشنگ صدیق، مدیرعامل سابق شرکت هواپیمایی زاگرس، روز چهارشنبه ۲۱ آذر (۱۲ دسامبر) با اشاره به اینکه ایرلاین‌های کوچک در سال‌های گذشته نیز به‌خاطر تحریم‌های گسترده بین‌المللی همواره با مشکلات اقتصادی مواجه بوده‌اند، تأکید کرد که «امروز با توجه به تحریم‌های جدید آمریکا بار دیگر شرایط دشوار شده است.»
از یک‌سو ناوگان ایرلاین‌های کوچک محدود است و از سوی دیگر این شرکت‌ها به خاطر افزایش حدودا سه برابری قیمت ارز به نسبت اوایل سال ۹۶، توان خرید هواپیماهای جدید را با سرمایه قبلی خود ندارند.
هوشنگ صدیق به همین دلیل تأکید کرده است که با توجه به چنین شرایطی شرکت‌های هواپیمایی کوچک ایران «تنها دو گزینه پیش‌روی خود خواهند دید: یا ادغام با دیگر شرکت‌ها، یا ورشکستگی.»
این کارشناس صنعت هوایی به خبرگزاری ایسنا گفته است، با وجود اینکه بحث ادغام از چند سال پیش در سازمان هواپیمایی ایران مطرح بوده، «اما هرگز در مرحله عمل به جایی نرسیده است، زیرا هیچ‌یک از ایرلاین‌ها راضی نمی‌شوند شرایط فعلی خود را تغییر دهند.»
به گفته مدیرعامل سابق شرکت هواپیمایی زاگرس، به خاطر همین بی‌انگیزگی برای ادغام، «سازمان هواپیمایی کشوری نیز نتوانسته کاری صورت دهد و حتی مجبور شده که به شرکت‌های جدید مجوز فعالیت دهد تا هر یک از آنها چند فروند هواپیمای محدود وارد ناوگان کرده و کار خود را آغاز کنند.»
آقای صدیق در مورد شرایط احتمالی برون‌رفت از وضعیت کنونی نیز گفته است: «شاید اگر دولت دخالت کرده و با سهامی عام کردن برخی ایرلاین‌ها برایشان اسمی جدید انتخاب کند، امکان ادغام وجود داشته باشد، اما در غیر این صورت باید منتظر ماند که این ایرلاین‌های کوچک به ورشکستگی نزدیک شوند.»
سردرگم میان هواپیماهای “دست دوم یا شرقی”
حتی به فرض اینکه ایرلاین‌های کوچک ایران توان مالی خرید هواپیماهای جدید را داشته باشند، باز هم به‌خاطر خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه جمهوری اسلامی، راه خرید این هواپیماها عملا به روی آنها بسته شده است. ایسنا نوشته است که در چنین شرایطی این شرکت‌ها “باید دوباره میان انتخاب‌های دست دوم یا هواپیماهای شرقی سردرگم بمانند”.
هواپیمایی جمهوری اسلامی، ایران ایر، که پیش از خروج آمریکا از برجام خرید ۲۰۰ هواپیما (۱۰۰ فروند بوئینگ، ۸۰ فروند ایرباس و ۲۰ فروند ATR) را نهایی کرده بود، پس از آن و با بازگشت مجدد تحریم‌ها تنها توانست ۱۶ فروند از آنها را دریافت کند.
علیرضا منظری، معاون سابق سازمان هواپیمایی ایران، ۱۰ روز پیش گفت: «در حالی که فعلا شرکت‌های هواپیماساز بزرگ مانند بوئینگ و ایرباس امکان فروش مستقیم هواپیماهای خود به ما را ندارند، شرکت‌های ایرانی باید تمام گزینه‌های موجود در بازار را بررسی کرده و با هدف برطرف کردن نیازهای ناوگان ایران نسبت به خرید هواپیماهای جدید اقدام کنند.»
معاون سابق سازمان هواپیمایی با اشاره به ورود “هواپیماهای دست دوم غربی” به ایران در گذشته، همچنین گفته بود: «اگر که در بازه زمانی فعلی تامین هواپیماهای غربی ممکن نشود، احتمال آن وجود دارد که در حد نیاز کوتاه‌مدت از هواپیماهای شرقی استفاده شود.»
موافقت با ورود “سوخو” به ایران
به نظر می‌رسد که این گزینه اکنون در حال عملی شدن است. امروز چهارشنبه سازمان هواپیمایی ایران موافقت اصولی خود با ورود هواپیمای روسی “سوخو” به ناوگان مسافربری کشور را اعلام کرد.
علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی ایران، گفت: «چنانچه شرکت‌های هواپیمای ایرانی مایل باشند از این هواپیما [سوخو] استفاده کنند و فروشنده هم مایل باشد این هواپیما را به ایران بفروشد، سازمان هواپیمای کشوری ایران آمادگی این را دارد که اظهار‌نظر نهایی خود را در مورد این هواپیما ارائه کند؛ اما به هر حال این هواپیما استانداردهای جهانی را رعایت کرده و در حال پرواز است، یعنی موردی ندارد که بخواهیم استفاده از آن را رد کنیم.»
وزارت خزانه‌داری آمریکا اوایل خردادماه سال جاری (۱۳۹۷) اعلام کرده بود که تحریم‌های جدیدی را علیه چند شرکت مرتبط با شرکت‌های هواپیمایی ماهان و معراج و نیز ایرلاین‌های کاسپین و پویا وضع کرده است.
در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام شده بود که این شرکت‌ها به ارائه خدمات به خطوط هوایی تحت تحریم جمهوری اسلامی پرداخته و از این طریق به حکومت ایران در “انتقال سلاح، جنگجو و پول” به متحدانش، از جمله حزب‌الله لبنان، یاری رسانده‌اند و همچنین در حمایت ایران از رژیم اسد در سوریه سهیم بوده‌اند.
در این بیانیه همچنین به شرکت‌های بین‌المللی و دولت‌های جهان در مورد “خطر ارائه خدمات هوانوردی و دادن حق فرود به خطوط هوایی ایران یا ایرلاین‌هایی که جمهوری اسلامی از آنها برای گسترش تروریسم در منطقه استفاده می‌کند”، هشدار داده شده بود.
منبع: DW
