از هر ۵ ایرانی، یک نفر فشار خون بالا دارد

وزارت بهداشت ایران می‌گوید، تقریبا ۱۵ میلیون ایرانی از فشار خون بالا رنج می‌برند و تنها ۶۰ درصد از بیماری خود خبر دادند. این وزارتخانه برای مبارزه با این بیماری طرح ملی پیشگیرانه کنترل فشار خون را به اجرا گذاشته است.

بیدار که می‌شود، اول دو قرص می‌خورد، یک والسارتان ۸۰ و یک آملودیپین ۵؛ قرص‌هایی برای کنترل فشار خون بالا. زنی است ۶۰ ساله و ساکن تهران و می‌گوید ۳۳ سال است که فشار خون دارد برای کنترل آن، هر روز دارو مصرف می‌کند.

دیگری شهروند اصفهانی است، مردی ۶۷ ساله که برای کنترل فشار خون، روزی یک قرص آتنولول و یک آملوپرس مصرف می‌کند. چند سال است که با دارو فشار خونش را کنترل می‌کند؟ دقیق نمی‌داند، اما می‌گوید، یقینا بیش از سی سال.

این‌ها دو تن از شهروندان ایرانی هستند که در پاسخ پرسش دویچه وله می‌گویند، با فشار خون بالا دست و پنجه نرم می‌کنند و در گروه ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به فشار خون قرار می‌گیرد که با مصرف دارو این بیماری را تحت کنترل دارند.

این دو نفر اما تنها نیستند. ۱۵ میلیون ایرانی همین مشکل را دارند.

مشکل و بیماری‌ای که به نوشته “ایسنا” «اصلی‌ترین عامل مرگ‌ومیر زودرس ناشی از بیماری‌های قلبی، بیماری‌های مزمن کلیه و سکته‌های مغزی در جهان و ایران محسوب می‌شود.»

بر پایه‌ی آمارهای منتشر شده، در سال ۲۰۱۷، ده میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را در اثر علت‌های مرتبط با فشار خون بالا از دست داده‌اند؛ فشارخون بالا سومین عامل کشنده در دنیاست.

حالا وزارت بهداشت با توجه به گستردگی  این بیماری و خطرات آن، دست به اجرای طرحی در جهت پیشگیری و کنترل فشار خون بالا زده و از تاریخ ۲۷ اردیبهشت‌ماه، همزمان با روز جهانی فشارخون، طرح ملی کنترل فشار خون با شعار “فشارخون؛ بدانیم و اقدام کنیم”، در سراسر ایران به اجرا گذاشته شده است.

در ایران از هر پنج نفر یک نفر به فشار خون بالا مبتلاست

سعید نمکی، وزیر بهداشت و درمان ایران، فشار خون بالا را عامل مرگ حدود ۹۷ هزار تن در ایران در سال ۹۶ می‌داند.

به گفته وزیر بهداشت، در چارچوب طرح کنترل فشار خون، فشار ۴۰ میلیون نفر از افراد بیشتر از ۳۰ سال کشور و نیز زنان باردار به منظور طراحی و اجرای برنامه‌های پیشگیری، اندازه‌گیری، جمع‌آوری و ثبت می‌شود.

آگاهی رسانی در مورد اهمیت فشار خون، وضعیت بیماری فشارخون خود و درمان آن، از جمله برنامه‌های اعلام شده در این طرح است.

اهمیت آگاهی‌رسانی وقتی مشخص می‌شود که به آمارها نگاهی بیندازیم. ایسنا می‌نویسد، طبق آمارهای داخلی بالغ بر ۱۵ میلیون نفر در ایران عارضه فشار خون بالا دارند، اما به گفته وزیر بهداشت تنها ۶۰ درصد از بیماران مبتلا به فشارخون بالا از بیماری خود اطلاع دارند.

به گفته سعید نمکی افراد ناآگاه از این بیماری، معمولا «زمانی متوجه می‌شوند که باید در بخش‌های ویژه بیمارستان‌ها بستری شوند یا خدمات دیالیز را دریافت کنند.»

پنج عامل عمده فشار خون

فشار خون به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. فشار خون اولیه بیشتر تحت تأثیر عوامل وراژتی و محیطی است. در فشار خون ثانویه، علت ثانویه‌ای برای ایجاد فشار خون وجود دارد مانند بیماری‌های کلیوی که به نظر متخصصان با تشخیص و درمان به موقع می‌توان از بروز عوارض ناشی از آن جلوگیری کرد.

شهروند ۶۰ ساله تهرانی می‌گوید، از حدود ۲۷ سالگی، فشار خون بالا دارد. او می‌گوید: «نمی‌دانم عوامل ارثی تا چه حد در فشار خون بالای من تأثیر دارند. اما می‌دانم که عوامل محیطی در دچار شدن من به فشار خون بالا بی‌تاثیر نبوده‌اند.» او از روزهای جنگ و بمباران می‌گوید و اینکه برخی روزها با شنیدن صدای آژیر، چهره‌اش به شدت سرخ می‌شده و فشارش بالا می‌رفته است.

شهروند ۶۷ ساله اصفهانی اما می‌گوید، به دلیل بیماری کلیوی دهه‌هاست که فشار خون بالا دارد ولی با دارو و تغییر تغذیه و سبک زندگی این بیماری را کنترل کرده است.

اضافه وزن، فعالیت بدنی ناکافی، چربی خون بالا و اعتیاد، مهمترین عواملی هستند که احتمال بروز فشار خون بالا را افزایش می‌دهند. به نوشته‌ی ایسنا، در ایران از هر ۱۰ نفر، چهار نفر کم‌تحرک، تقریبا دو  نفر سیگاری و حدود سه نفر مبتلا به اضافه وزن هستند. کارشناسان می‌گویند با دارا بودن هر کدام از این مشکلات، به تدریج با بالا رفتن سن، به دلیل کاهش عملکرد کلیه‌ها، ناتوانی در دفع نمک بدن، سفت شدگی دیواره رگ‌ها و افزایش وزن بدن، فشار خون افزایش می‌یابد.

راه‌های پیشگیری و درمان

به گفته کارشناسان، با تغییر سبک زندگی، ورزش، رژیم غذایی مناسب، کنترل وزن و درمان‌های دارویی مناسب می‌توان از بروز عوارض ناشی از فشار خون ثانویه جلوگیری کرد.

شهروند اصفهانی با تأیید نظر کارشناسان، از تجربه‌اش در تغییر سبک زندگی می‌گوید: «هر روز پیاده‌روی می‌کنم، صبح زود که همه خوابند و هوا تمیزتر است راه می‌افتم. طبق توصیه پزشک مقدار بسیار کمی گوشت قرمز در هفته مصرف می‌کنم و نه غذای چرب می‌خورم و نه نمک. در مقابل سبزیجات را در برنامه غذایی‌ام گنجانده‌ام.»

شهروند تهرانی هم با اشاره به شرایط بد اقتصادی و فشارهای ناشی از آن، می‌گوید: «اعصاب هم نقش مهمی در بالارفتن فشار خون دارد. اما سعی می‌کنم هر روز با تحرک زیاد و جلوگیری از افزایش وزن و پرهیز از مواد غذایی پرچرب و شور، فشار خونم را ثابت نگه دارم.»

وزارت بهداشت هم می‌گوید، با اجرای طرح کنترل فشار خون، با تشخیص به موقع و رعایت اصول ساده بهداشتی – درمانی می‌توان از آسیب‌های جدی فشار خون بالا و تبعات اجتماعی و اقتصادی این بیماری به کشور جلوگیری کرد.

طرح “بسیج ملی کنترل فشارخون” که با هدف آگاهی‌رسانی و کمک به پیشگیری از ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ آغاز شده، تا ۱۵ تیرماه ۱۳۹۸ ادامه خواهد داشت.

منبع: DW