اتحادیه اروپا در جستوجوی نقشی کمابیش مستقل از آمریکا
اقدامات یک جانبه و تکروانه آمریکا عملا چارهجویی و رویکرد مستقلتر کشورهای عضو اتحادیه اروپا را الزامآور ساخته است. خروج آمریکا از افغانستان و رویکرد این کشور در قبال چین از مواردی است که باعث ناخشنودی اروپا شده است.
شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا در آغاز نشست دو روزه رهبران و سران کشورهای عضو این اتحادیه در اسلوونی اعلام کرد که موضوع بر سر افزایش وزن و نقش اتحادیه اروپا در صحنه بینالمللی و دفاع از منافع و همچنین ارزشهای مشترک این اتحادیه است.
اشاره میشل به عملکرد تکروانه ایالات متحده آمریکا در سیاست بینالملل است. با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری، سیاستمداران اروپا به آن امید بسته بودند که دولت جدید آمریکا از سیاستهای تکروانه دولت ترامپ فاصله گرفته و این دولت اقدامات خود را با متحدان اروپاییاش هماهنگ کند.
خروج آمریکا از افغانستان بدون در نظر گرفتن نگرانیهای اروپا و همچنین انعقاد پیمان استراتژیک این کشور با بریتانیا و استرالیا از جمله مواردی است که به خوشبینی این دسته از سیاستمداران اروپایی در قبال عملکرد دولت جدید آمریکا پایان داده است.
از سوی دیگر، کشورهای اروپایی با دیده تردید به سیاست و عملکرد دولت آمریکا در قبال چالشهای برخاسته از اقدامات جمهوری خلق چین مینگرند.
شارل میشل در نشست عالی رهبران و سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا ضمن تاکید بر نقش ناتو به عنوان ستون اصلی امنیت اروپا، خواستار ایفای نقش مستقلتر این اتحادیه شد.
مکرون و اروپای قدرتمند
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه خواستار تقویت توان و ظرفیت اتحادیه اروپا در سطوح مختلف شد. مکرون بر تقویت کارایی کشورهای عضو اتحادیه اروپا در عرصههای فناوری، صنایع، مالی و همچنین در عرصه نظامی تاکید ورزید و این محورها را برای ایجاد اروپایی قدرتمند الزامی دانست.
باید یادآور شد که مکرون پس از خروج شتابزده آمریکا از افغانستان در ماه اوت نیز خواستار استقلال نظامی اتحادیه اروپا از آمریکا شده بود.
رئیس جمهوری فرانسه بر آن است در دوره ریاست نوبتی این کشور بر شورای اروپا (در نیمه نخست سال ۲۰۲۲) یک همایش عالی در ارتباط با امنیت و امور دفاعی اروپا برگزار کند.
مخالفت کشورهای اروپای شرقی
سخن گفتن بر سر رویکردی مستقلتر از ایالات متحده آمریکا از سوی برخی از کشورهای اتحادیه اروپا و از آن جمله دو کشور بزرگ این اتحادیه، آلمان و فرانسه، با مخالفت کشورهای حوزه دریای بالتیک (لیتوانی، لتونی و استونی) و همچنین با مخالفت کشورهای شرق اروپا روبهرو شده است.
این کشورها که نگران افزایش نفوذ روسیه هستند، به پیمان دفاعی ناتو و همچنین به ایالات متحده آمریکا بهمثابه تضمینی برای امنیت خود در برابر روسیه مینگرند.
دیگر مسائل مهم همایش عالی
در نشست سران و رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا مسائل مهم دیگری نیز و از آن جمله هماهنگ ساختن سیاست این اتحادیه در قبال گسترش نفوذ چین و همچنین موضوع افزایش بهای انرژی نیز مطرح شده است.
اما آنچه، ناخشنودی برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا را در پی داشته است، پیمان امنیتی آمریکا با بریتانیا و استرالیا بوده است.
جوزپ بورل، هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از این اقدام تکروانه ایالات متحده آمریکا که بدون هماهنگی با متحدان اروپایی صورت گرفته، بهشدت انتقاد کرده است.
این در حالی است که نارضایتی فرانسه از این پیمان امنیتی علت دیگری نیز دارد. تصمیم آمریکا و بریتانیا به ارسال فناوری ساخت زیردریایی هستهای به استرالیا عملا خشم فرانسه را برانگیخته است.
فرانسه در سال ۲۰۱۶ با استرالیا بر سر فروش زیردریایی به آن کشور به توافق رسیده بود. اکنون پیمان امنیتی آمریکا و بریتانیا و استرالیا منجر به آن شده است که این قرارداد فروش ۵۶ میلیارد یورویی فرانسه لغو شود.
در نشست اسلوونی بحث در باره پذیرش اعضای جدید در اتحادیه اروپا ادامه یافت ولی سران کشورهای عضو این اتحادیه در باره پرداخت کمک مالی در چارچوب برنامه اقتصادی جدید و سرمایه گذاری برای کشورهای بالکان غربی به توافق رسیدند.
منبع: DW