وقتی تعصب مذهبی در اندونزی به مقابله با کلیسا بر میخیزد، بازسازی ممنوع میشود
تعصب مذهبی و مطالبه انحصاری دین در اندونزی، باعث اعتراض به بازسازی کلیسا و تعطیلی آن شد.
اعتراضات اخیر علیه بازسازی یک کلیسای کاتولیک در اندونزی، بار دیگر پرسشهای جدی درباره میزان پایبندی این کشور به آزادی ادیان و حقوق اقلیتهای مذهبی را مطرح کرده است؛ رخدادی که از نگاه بسیاری از ناظران، نه یک اختلاف ساده اداری، بلکه نشانهای از تعمیق تعصب مذهبی و افزایش فشار بر مسیحیان در بزرگترین کشور مسلماننشین جهان است.
در استان جاوه غربی، گروهی از مسلمانان با برگزاری تظاهراتی در روستای «تلاجونگ اودیک» از توابع منطقه «گونونگ پوتری» در ایالت «بوگور»، خواستار تعطیلی کلیسای کاتولیک «سنت وینسنتیوس آ. پائولو» شدند. معترضان مدعیاند که بازسازی این کلیسا فاقد مجوز قانونی است، ادعایی که با اسناد رسمی و اظهارات مقامات دولتی همخوانی ندارد.
بر اساس گزارش رسانههای محلی، «سازمان توانمندسازی و توسعه اسلامی»، در تاریخ ۶ دسامبر خواستار تخریب این کلیسا شد. در جریان این تجمع، تظاهرکنندگان پلاکاردهایی با شعار «کلیساهای غیرقانونی را ببندید و تخریب کنید» در دست داشتند؛ شعاری که از دید بسیاری، آشکارا فراتر از یک اعتراض حقوقی بوده و حامل پیامی خصمانه علیه حضور مسیحیان در منطقه است.
«انهاری سلطانی» سخنگوی این سازمان اسلامی، در گفتوگو با رسانهها مدعی شد که ساخت کلیسا حدود ۲۵ سال پیش بدون هماهنگی کافی با جامعه محلی انجام شده و به همین دلیل، بازسازیهای فعلی باید متوقف شود. این در حالی است که مقامات رسمی روایت متفاوتی ارائه میدهند.
در واکنش به این اعتراضات، «احمد سجوکری» رئیس دفتر امور مذهبی منطقه بوگور، ضمن ابراز تاسف از برگزاری این تظاهرات، تایید کرد که مجوز کلیسا در جلسه ۱۷ نوامبر هیئت وحدت ملی و سیاسی منطقه بوگور صادر شده است. به گفته او، حتی نمایندگانی از جریانهای مسلمان تندرو نیز در همان جلسه حضور داشتهاند و روند صدور مجوز بهصورت قانونی انجام شده است.
از سوی دیگر، «سیپریانوس ادی هاردوم» وکیل کلیسای سنت وینسنتیوس آ. پائولو، ادعاهای مطرحشده از سوی معترضان را رد کرد و گفت: «این کلیسا دارای مجوز رسمی است که در تاریخ ۲۱ دسامبر ۲۰۰۰ صادر شده است.» وبسایت رسمی اسقفنشین بوگور نیز اعلام کرد که این کلیسا از سال ۲۰۰۱ با حمایت بخشی از جامعه محلی فعالیت میکند و در حال حاضر بیش از ۱۸۰۰ عضو دارد.
آنچه این پرونده را نگرانکنندهتر میکند، قرار گرفتن آن در چارچوبی گستردهتر از رفتار دوگانه جریانهای اسلامگرای افراطی در نقاط مختلف جهان است. منتقدان میگویند در حالی که مسلمانان در بسیاری از کشورهای جهان آزادانه به ساخت مسجد، مراکز اسلامی و نمادهای مذهبی خود میپردازند و از حقوق قانونی عبادت برخوردارند، در کشورهای با اکثریت مسلمان، مسیحیان اغلب حتی برای حفظ یا بازسازی کلیساهای قدیمی خود با مخالفت، تهدید و فشار اجتماعی روبهرو میشوند.
گزارشهای متعدد بینالمللی نشان میدهد که در برخی مناطق، قرائتهای انحصارطلبانه از اسلام بهگونهای عمل میکنند که گویی حضور دیگر ادیان قابل تحمل نیست و جامعه باید صرفا بر اساس هویت دینی اکثریت تعریف شود. این ذهنیت، در مواردی به تخریب کلیساها، محدودیت عبادت مسیحیان و حتی خشونت علیه اقلیتهای مذهبی منجر شده است.
سازمان بینالمللی «درهای باز» نیز هشدار داده که اندونزی در سالهای اخیر بهسمت اسلام محافظهکارانهتر و کمتر روادار حرکت کرده است، روندی که موجب شده کلیساها، بهویژه آنهایی که فعال یا رو به رشد هستند، بیش از گذشته در معرض خطر قرار گیرند. در چنین فضایی، قوانین و الزامات اداری گاه نه ابزاری برای نظم اجتماعی، بلکه بهانهای برای محدود کردن آزادی مذهبی اقلیتها میشوند.
پرونده کلیسای سنت وینسنتیوس آ. پائولو اکنون به نمادی از یک پرسش اساسی تبدیل شده است: «آیا آزادی مذهبی در اندونزی حقی همگانی است، یا امتیازی که تنها در چارچوب خواست اکثریت تعریف میشود؟»
