شکاف جنسیتی؛ زنان اولین گزینه تعدیل نیروی کار
یک کارشناس روابط کار از تداوم شکاف جنسیتی در حوزه اقتصادی و روند‌های تشدیدکننده این شکاف ابراز نگرانی می‌کند. آخرین نرخ بیکاری زنان ۳/ ۱۷درصد اعلام شده و از بهار ۹۷ تا ۹۸ از جمعیت فعال زنان ۱۷۰هزار نفر ریزش کرده است..
مهناز قدیرزاده، کارشناس روابط کار و فعال حوزه زنان، ریزش شاغلان زن و کاهش نرخ مشارکت اقتصادی زنان در سال گذشته را نگران‌کننده و عجیب خوانده است.
گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در بهار ۹۸، جمعیت فعال مردان به نسبت بهار ۹۷ بیشتر شده اما جمعیت فعال زنان، ۱۷۰هزار نفر پایین آمده است.
خبرگزاری ایلنا به نقل از مهناز قدیرزاده می‌نویسد: «بدتر اینکه در بهار سال جاری، تعداد شاغلان زن نیز دچار ۳۲ هزار نفر عقبگرد شد. این در حالی بود که در بهار سال قبل، تعداد شاغلان زن بیش از ۲۷۵ هزار نفر افزایش یافته بود.»
این کارشناس روابط کار، احتمال داده که نوسانات اقتصادی و کمبود منابع مالی در واحدهای تولیدی، زنان را در صف اولین گزینه‌ها برای تعدیل نیروی کار کرده باشد: »همواره این موضوع مطرح بوده که زنان حاضرند با دریافت مزد کمتری نسبت به مردان کار کنند. این ذهنیت؛ کلیشه‌ای را در بین کارفرمایان شکل داده و بر این اساس آنها در مقاطعی که می‌خواهند هزینه نیروی کار را پایین بیاورند به سراغ زنان می‌روند. احتمال دارد حقوق پیشنهادی برای زنان آنقدر پایین بوده باشد که زنان عطای کار کردن را به لقایش بخشیده و از شمول جمعیت فعال خارج شده‌اند.»
گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت نیروی کار نشان می‌دهد که در بهار ۱۳۹۸، از بین ۲۷ میلیون ۳۳۹هزار و ۴۳۱ نفر جمعیت فعال کشور، ۲۴میلیون و ۳۸۲هزار و ۷۴۴ نفر شاغل و ۲میلیون و ۹۵۶هزار و ۶۸۷ نفر بیکار بوده‌اند. نرخ مشارکت اقتصادی کشور در بهار ۹۸ معادل ۶/ ۴۰ درصد بوده و مردان با ۶۵ درصد نسبت به زنان با ۱/ ۱۶ درصد بیشترین مشارکت اقتصادی را داشته‌اند.
دو ماه قبل نیز، معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران با انتشار نمودار وضعیت اشتغال زنان ایران در سال ۱۳۹۷، از غیرفعال بودن ۲۸ میلیون زن از نظر اقتصادی خبر داده بود. این نمودار، جمعیت ۴۰ میلیون و ۲۰۰ هزار نفری زنان و آمار ۳/ ۳۳ میلیون زن در سن کار را مبنا و ملاک می‌گرفت و از این تعداد، پنج میلیون و ۴۰۰ هزار نفر را فعال اقتصادی و باقی را که سه چهارم‌شان زنان خانه‌دار بودند، غیر فعال معرفی می‌کرد.
معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران گفته بود ۲۰ درصد زنان از نظر اقتصادی غیرفعال، در حال تحصیل هستند، ۲۰ درصد دیگر درآمد بدون کار دارند و یک درصدشان بازنشسته‌اند.
ایران در جدول شاخص‌های شکاف جنسیتی در حوزه بهداشت، آموزش، مدیریت سیاسی و اقتصاد، در قعر قرار دارد.
در همایش “زن، اقتصاد، اشتغال و توسعه” که تابستان ۹۷ در اراک برگزار شد، نرخ مشارکت اقتصادی زنان در استان مرکزی شش تا هفت درصد و در کل کشور ۱۲درصد اعلام شد. در این همایش از جمله گفته شد که تنها صاحبان ۱۰۹ کارت از ۱۲۰۰ کارت بازرگانی صادره در استان مرکزی، زنان هستند.
معصومه ابتکار، معاون ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده، اوایل شهریور ۹۷ از تشکیل “ستاد ملی زنان” در آینده نزدیک و تلاش برای توان‌افزایی زنان دانش آموخته، فعال کردن زنان در عرصه تولید و اشتغال و به کارگیری هرچه بیشتر زنان در سطوح مدیریتی خبر داده بود. او در اسفند ۹۷ بیکاری دانش آموختگان دختر را دو تا سه برابر پسران تحصیلکرده اعلام کرد و خواستار تقویت و تکثیر انجمن‌های کارآفرینی زنان شد.
دولت در برنامه ششم توسعه مکلف شده نرخ بیکاری را تا چشم‌انداز ۱۴۰۰ به ۶/ ۸ درصد کاهش دهد. برای این منظور برنامه‌هایی چون طرح اشتغال روستایی، طرح اشتغال فراگیر، مشاغل خانگی و ساماندهی فارغ التحصیلان دانشگاهی پیش‌بینی شده‌اند.
معصومه ابتکار، معاون روحانی در امور زنان روز شنبه ۱۳ مهر در نشستی در زنجان، خواستار سازوکاری در برنامه‌ریزی‌ها شد که زنان مجبور نباشند بین ازدواج و تحصیل یا بین فرزندآوری و اشتغال، یکی را انتخاب کنند.
منبع: DW
