موانع بانکی بر سر راه کارآفرینی و خوداشتغالی زنان
عضو فراکسیون کارگری مجلس می‌گوید بانک‌ها به زنانی که قصد کارآفرینی یا فعالیت در زمینه تعاونی را دارند، وام نمی‌دهند. سهم تعاون در اقتصاد ایران ۲۵درصد است و تنها ۱۰تا ۱۲درصد فعالیت‌های تعاونی‌ها را زنان برعهده دارند.
در برنامه پنجم توسعه، سهم تعاون در اقتصاد ایران ۲۵درصد پیش‌بینی شده بود اما این رقم تا پایان سال ۹۴ محقق نشد. بخش تعاون، یک حوزه اشتغال‌آفرین محسوب می‌شود و حدنصاب یاد شده، در برنامه ششم نیز تمدید شده است. بهمن عبداللهی رئیس “اتاق تعاون ایران” می‌گوید هنوز فاصله زیادی برای دستیابی به این رقم وجود دارد.
خاطره استاد رضایی، رئیس “کمیسیون بانوان اتاق تعاون ایران” می‌گوید تنها ۱۰ الی ۱۲درصد فعالیت تعاونی‌ها را زنان بر عهده دارند. این در حالی است که تعاونی‌ها، بهترین بستر کارآفرینی و اشتغال زنان به ویژه در کشورهای رو به توسعه معرفی می‌شوند.
اسفند سال ۹۷، معاون امور تعاون وزارت کار، میزان تعاونیهای زنان در سراسر کشور را ۱۰هزار مورد عنوان کرد و گفت رویکرد کلی این است که تسهیلاتی از دولت برای گسترش این تعاونی‌ها یا بازاریابی برای محصولات تولیدی زنان روستایی اختصاص داده شود.
اما فاطمه ذوالقدر، عضو کمیسیون کارگری مجلس می‌گوید موانعی بر سر راه فعالیت زنان برای تشکیل تعاونی‌ها وجود دارد؛ از جمله آن که نمی‌توانند وام بگیرند.
خبرگزاری ایلنا، چهارشنبه ۱۷مهر به نقل از ذوالقدر می‌نویسد: «بسیاری از زنانی که می‌خواهند کسب و کاری راه بیندازند به‌رغم توانمندی، سرمایه اولیه برای شروع کار را ندارند. وقتی حرف از حمایت از اشتغال می‌شود اولین چیز کمک به افراد برای تهیه سرمایه اولیه است. بر این اساس زنانی که می‌خواهند کسب و کاری راه بیندازند باید بتوانند وام بگیرند.»
مدیرعامل بانک توسعه تعاون پیش‌تر گفته است که یک سوم مشتریان بانک را زن‌ها تشکیل می‌دهند و ۲۷ درصد از کل حساب‌های بانک و ۱۰درصد از کل منابع آن نیز به سپرده‌گذاران زن تعلق دارد. او در شهریور ۹۸ اعلام کرده بود که ۵۰میلیارد ریال تسهیلات وام قرض‌الحسنه، در قالب ۵۰۰ فقره تسهیلات ۱۰۰میلیون ریالی با سود ۴درصد به تعاونیهای زنان پرداخت می‌شود.
اما خانم ذوالقدر می‌گوید وام گرفتن برای زنان مشکل‌تر از مردان است و در مواردی برخوردها سلیقه‌ای می‌شوند؛ بانک‌ها با این ذهنیت که در بازپرداخت وام خود نسبت به مردان مشکل بیشتری دارند از دادن وام به آنها امتناع کرده‌اند.
زن‌ها در جوامع محلی، به طورسنتی و فرهنگی، مشارکت گروهی اقتصادی دارند. سازمان‌های بین‌المللی نیز تشکیل تعاونیهای زنان را یکی از راهبردهای کاهش نابرابری جنسی و افزایش مشارکت زن‌ها در امور اقتصادی و اجتماعی معرفی کرده و به دولت‌ها توصیه می‌کنند با حمایت از تعاونی‌ها، به روند خوداشتغالی زنان کمک کنند. زنان عمدتا در تعاونیهای صنایع غذایی، صنایع دستی، گلیم و فرش یا کسب‌وکارهایی مرتبط با پوشاک، گیاهان دارویی فعالیت دارند.
عضو فراکسیون زنان مجلس افزوده که این فراکسیون مشکلات زنان، به ویژه زنان سرپرست خانوار برای دریافت وام را پیگیری می‌کند: «واقعیت این است که زنان در ایجاد کسب و کار در بسیاری موارد موفق‌تر از مردان بوده‌اند. کمک به زنان برای ایجاد شغل با پرداخت وام علاوه بر اینکه باعث می‌شود خود آنها صاحب شغل شوند، زمینه اشتغال زنان دیگر را نیز فراهم می‌کند. شاهد این بوده‌ایم که زنانی که کارگاهی در جایی دایر کرده‌اند و محصولی تولید می‌کنند، اغلب در صورت نیاز به کارگر سراغ زنان می‌روند. به این ترتیب برداشتن موانع سر راه مشارکت زنان در تعاونی‌ها تاثیر زیادی بر رفع بیکاری زنان دارد.»
سهم زنان از کل بازار اشتغال ایران به ۲۰ درصد هم نمی‌رسد. سهم تعاون از کل اقتصاد ایران یک چهارم است و شمار مردان فعال در بازار کار ۴ برابر زنان. معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، اهدافی چون تکثیر انجمن‌های کارآفرینی زنان، توزیع ۱۸میلیارد تومان تسهیلات در روستاها برای سرمایه‌گذاری زنان و شبکه‌سازی برای اشتغال زنان را پیشنهاد کرده است. اهدافی که با استناد به محدودیت‌های بودجه سال ۹۸ زمین مانده‌اند.
منبع: DW
