لکههای نفتی به قشم، بزرگترین جزیره ایران برگشته‌اند
پس از گذشت دو ماه از آلودگی نفتی سواحل جزیره قشم، بار دیگر این منطقه میزبان تاربال‌های نفتی با منشا نامشخص است. شهریورماه امسال با آمدن نخستین آلودگی سخن از احتمال شستوشوی مخزن نفت‌کش‌ها یا تخلیه بار قاچاق در میان بود.
بنا بر گزارش‌های عینی، بار دیگر در فاصله ۲ تا ۵ کیلومتری جزیره قشم، مقدار قابل توجهی لکههای نفتی خودنمایی می‌کنند. خبرگزاری ایرنا با انتشار این خبر، به فراوانی لکه‌ها (تاربال) لب ساحل اشاره می‌کند و می‌نویسد، دور از ذهن است که این آلودگی‌ها بازمانده تاربال‌های پخش شده در گذشته باشد.
کارشناسان می‌گویند، معمولا رویت لکه نفتی در سواحل از نخستین هشدارهای بروز آلودگی نفتی است. طبق تعاریف موجود، تاربال “توده یا گلوله‌ای” از نفت است که پس از جاری شدن آن در آب دریا پدید آمده است. نفت خام یا نفتی که به طور تصادفی از تأسیسات، دکل‌های نفتی، لوله یا تانکرها وارد دریا می‌شود، بر اثر عوامل جوی، تابش خورشید و تبخیر اجزای سبک‌تر، غلیظ شده و حالت قیرگونه به خود گرفته را باد و امواج به صورت توده به ساحل می‌راند.
این آلودگی از کجا می‌آید؟
علت اصلی وجود این تاربال‌های نفتی در قشم، هنوز از سوی مراجع رسمی اعلام نشده است.
اولین بار در شهریور ماه امسال گزارشی در مورد آلودگی نفتی ساحل قشم و لارک منتشر شد. چند روز پس از انتشار نخستین هشدارها در شهریورماه، مدیر محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم، از اعزام ۱۰۰ نیرو برای جمع‌آوری تاربال‌های نفتی خبر داده بود. به گفته این مقام مسوول هرچند آلودگی‌های دریایی و پاکسازی آن در حوزه بنادر و دریانوردی تعریف شده است اما نهادها و اداره‌های گوناگونی چون محیط زیست، اداره بنادر و دریانوردی، کلوپ‌های غواصی و حتی مردم برای پاکسازی ساحل‌های قشم از آلودگی‌های نفتی به میدان آمدند.
رئیس اداره بنادر و دریانوردی قشم در گفت‌وگو با ایرنا در شهریورماه امسال در مورد منشا این آلودگی‌ها، احتمال راه‌یابی آلودگی در اثر شستوشوی مخزن نفت‌کش‌ها یا تخلیه بار قاچاق به دریا را مطرح کرده بود. مدیر کل حفاظت محیط زیست هرمزگان هم از احتمال شستشوی مخزن نفت‌کش‌ها سخن گفته بود.
خطری برای انسان و اکوسیستم
از آنجا که تاربال در برابر آفتاب تبدیل به توده‌ای چسبنده می‌شود، می‌تواند به هر جسمی، کفش، پا یا بدن شناگران بچسبد و جداسازی آن بسیار دشوار است. از سوی دیگر تاربال‌ها خطری برای اکوسیستم هم به شمار می‌روند. به گفته مدیر محیط زیست قشم این آلودگی‌ها می‌توانند به دلیل چسبندگی زیاد، پرندگان دریایی و حیوانات کوچک چون حلزون‌ها و خرچنگ‌ها را از بین ببرند.
کارشناسان می‌گویند، ماندگاری تاربال‌ها پیرو عوامل گوناگونی از جمله نوع و جنس ساحل است. این توده‌ها نسبت به تغییرات جوی مقاوم هستند و گاه ممکن است با پوشش لایه‌ای از ماسه، از دید پنهان بمانند. خبرنگار ایرنا که از حمله دوباره تاربال‌ها به ساحل قشم خبر داده است اما با توجه به فراوانی آنها، احتمال می‌دهد که با توده‌های جدید روبرو شده است.
جزیره قشم با مساحت ۱۴۹۱ کیلومتر مربع، طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر بزرگترین جزیره ایران است که در خلیج فارس و تنگه هرمز گسترده شده و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.
منبع: DW
